سردرگمی سپرده‌گذاران کاسپین و عدم مسئولیت‌پذیری بانک مرکزی
سپرده گذاران موسسه مجاز اعتباری کاسپین همچنان سرگرداند هستند؛ بانک مرکزی به عنوان ناظر عنوان کرد که خود موسسه باید پاسخگوی سپرده گذاران باشد، اما هیچ اقدامی در مورد رفع بلاتکلیفی سپرده گذاران انجام نشده است.
به گزارش تجارت امروز به نقل از الف، نزدیک به یک دهه است که نام موسسات غیرمجاز پولی و مالی در اقتصاد ایران پررنگ شده؛ موسساتی که به نام تعاونی های اعتباری در دولت قبل با هدف افزایش نقش اقتصاد تعاون در اقتصاد ملی، کلید آن به صورت رسمی از سوی وزارت تعاون وقت زده شد و بالافاصله شاهد رشد قارچ گونه این موسسات در کشور بودیم.امروز اقتصاد ایران با وجود این تعاونی های اعتباری که تعداد آنها بالغ بر 7 هزار تعاونی است و توانستند با رنگ و لعاب خاصی 30درصد نقدینگی جامعه را در اختیار خود بگیرند، مشکلی بزرگ را برای اقتصاد ایران ایجاد کرده‌اند. این موسسات بدون هیچ نظارتی پول مردم را جمع آوری و وارد بازارهای ارز، سکه و طلا، مسکن و خودرو کرده و رونقی به سفته بازی دادند و هیچ کسی نمی‌داند که با سپرده‌های مردم در حال چه کاری هستند.
اما به استناد آمار؛ حدود چهار تا پنج هزار صندوق قرض الحسنه و حدود 1700تا 1800تعاونی اعتبار نظیر اعتبار کارمندی، کارگری و صنعتی در کشور فعال هستند که به گفته مسئولان بانک مرکزی حدود 50 تا 60 تعاونی اعتبار آزاد که مورد پذیرش نیستند، باید مراحل انحلال، تبدیل و یا ادغام را طی کنند.
ساماندهی بازار غیرمتشکل پولی یا همان موسسه های مالی و تعاونی های اعتباری غیرمجاز برای درمان بخشی از اقتصاد کشور لازم و ضروری است که بانک مرکزی از سال 89 در این زمینه گام برداشت؛ بانک مرکزی برای اینکه بتواند این موضوع را ساماندهی کند، البته خیلی دیر دست بکار شد، زمانی که پای این موسسات در اقتصاد کشور محکم شده بود و دیگر نمی توانست مانع آنها شود، اقدام با ساماندهی آنها کرد.
در گذشته شاهد ایجاد مشکل برای سپرده گذاران موسساتی همچون میزان، ثامن الائمه و... بودیم، اما موضوع موسسه اعتباری کاسپین با موسسات غیرمجاز متفاوت بود و این موسسه از بانک مرکزی به عنوان نهاد حاکم و ناظر بازار پولی کشور، در تاریخ 27 اسفند ماه سال گذشته مجوز خود را دریافت کرده بود؛ اما امروز بانک مرکزی از موضوع اعطای مجوز عقب نشینی کرده است.
مؤسسه آرمان ایرانیان (کاسپین)
دو موسسه فرشتگان در اواخر سال89 با درخواست بانک مرکزی مبنی بر تبدیل تعاونیهای اعتبار به مؤسسات مالی و اعتباری، با احراز شرایط مورد نظر جزء ۱۴ مؤسسه مالی و اعتباری مورد تأیید قرار گرفت و مؤسسه اعتباری فردوسی هم از ادغام ۷ تعاونی اعتباری بدر توس، امید جلین، الزهرا مشهد، پیوند مشهد، حسنات اصفهان، دامداران و کشاورزان کرمانشاه و تعاونی اعتبار عام کشاورزان مازندران در ۱۷ اسفند ماه سال ۸۹ تأسیس شد.
دو مؤسسه مالی و اعتباری فردوسی و فرشتگان برای تشکیل مؤسسه اعتباری آرمان در اسفند ۱۳۹۱ و در ادامه برنامه ساماندهی بانک مرکزی ادغام شدند. در سال94 موسسه آرمان ایرانیان به کاسپین تغییر نام داد و بانک مرکزی هم در روز 27 اسفند ماه سال گذشته مجوز قطعی و غیر مشروط موسسه اعتباری کاسپین را به عنوان پنجمین موسسه دارای مجوز صادر کرد.
اعلام رسمی مجوز از طریق سایت بانک مرکزی و قرار گرفتن نام موسسه کاسپین به عنوان پنجمین موسسه مالی و اعتباری مجاز، موجب سپرده گذاری مردم در این موسسه شد.
موسسه اعتباری کاسپین که در 27 اسفند سال1394 و با تجمیع 8 تعاونی اعتبار فرشتگان، الزهرا مشهد، حسنات اصفهان، دامداران و کشاورزان کرمانشاه، بدر توس مشهد، پیوند، امیر جلین گرگان و عام کشاورزان مازندران تشکیل و با دریافت مجوز از بانک مرکزی فعالیت رسمی خود را در بازار پول آغاز کرد.
بلافاصله در تمام کشور، تابلو و مجوز کاسپین را با اطلاع بانک مرکزی در شعب خود نصب و شروع به اخذ سپرده جدید از مردم کرد. اما پس از حدود 9 ماه، دادستان تهران، بنا بر گزارش بانک مرکزی، اعلام کرد که تعاونی اعتباری فرشتگان منحله که مهم ترین و بزرگترین مجموعه موسسه جدید التاسیس کاسپین مبلغ 8 هزار میلیارد تومان سپرده اخذ کرده و به مبلغ 4 هزار میلیارد تومان کسری و زیان دارد و دو مدیر آن نیز بازداشت شده‌اند.
به دنبال انعکاس این خبر، سپرده‌گذاران نگران شده و به شعب کاسپین مراجعه کردند که با عدم پرداخت سپرده‌های خود و نیز عدم پاسخگویی بانک مرکزی و مسئولان کاسپین مواجه شدند و اقدام به تجمع اعتراضی کردند.
اکنون که تجمع اعتراضی سپرده گذاران کاسپین وارد چهارمین ماه خود شده، همچنان کسی پاسخگوی این افراد نیست و هیچ فرد و نهاد هم خود را مسوول نمی داند. مردمی که با اعتماد به مجوز بانک مرکزی اقدام به سپرده گذاری در این موسسه کردند امروز منتظر پاسخگویی بانک مرکزی هستند که این بانک اکنون تصمیم گرفته است تا از زیر این بار شانه خالی کند.
اکنون شرایط تغییر کرده و سپرده گذاران این موسسه، خواهان دریافت پول خود هستند که موسسه از این اقدام خودداری کرده و چند ماهی می گذرد که مردم دنبال برداشتن سپرده هایشان هستند و بانک مرکزی به عنوان ناظر و حاکم بر بازار پولی کشور، در این مورد اقدامی انجام نداده است.
زمانی که مشکلات و تجمع سپرده گذاران بالا گرفت، ولی ا... سیف رئیس کل بانک مرکزی در بهمن ماه عنوان کرد: مجوز مؤسسه اعتباری کاسپین مشروط بوده و تا زمان عدم انتقال داراییها و بدهی‌های هشت تعاونی، مؤسسه مذکور حق اخذ سپرده جدید را نداشته است و مردم از مشاهده مجوز کاسپین در سایت بانک مرکزی، دچار سوءتفاهم شده‌اند!
این گفته رئیس کل بانک مرکزی، به نوعی تقصیر را بر گردن سپرده گذاران انداخت در حالی که مردم از کجا می بایست بدانند که مجوز این موسسه مشروط است. شاید شاهد اتفاقات مشابهی برای موسسات دیگر همچون میزان، ثامن‌الحجج و ... بودیم، اما این موسسات هیچ مجوز از بانک مرکزی نداشتن و مسولین بانک بارها هشدار داده بودند اما در مورد موسسه اعتباری کاسپین موضوع متفاوت است، زیرا این موسسه از بانک مرکزی مجوز خود را دریافت کرده بود.
البته بانک مرکزی اطلاعیه خود درباره موسسه کاسپین اعلام کرده بود: پاسخگویی به سپرده‌گذاران تعاونیهای منحله 8 گانه از سوی مدیرعامل و اعضای هیات مدیره موسسه اعتباری کاسپین پس از انجام فرایند نقل و انتقال داراییها و بدهی‌ها و با مسئولیت مستقیم سهامداران و مدیران تعاونیهای منحله درخصوص جبران کسری داراییها، امکان‌پذیر خواهد بود.
در این رابطه هماهنگی‌های لازم با دادسرای جرایم پولی و بانکی با هدف تقویم داراییها و رسیدگی به نحوه چگونگی پرداخت سپرده‌ها صورت گرفته و متعاقباً اطلاع‌رسانی خواهد شد. بر این اساس، موسسه اعتباری کاسپین مکلف شده است نسبت به طرح دعوی علیه سهامداران و مدیران تعاونیهای مذکور که کسری دارایی دارند، در مرجع قضایی اقدام نماید.
1- سوالاتی که انون مطرح می شود کسی نیست که به انها پاسخ دهد این است که اگر مجوز موسسه کاسپین مشروط بود، مردم باید از کجا می دانستند این مجوز مشروط است، در حالی که در همان زمان وقتی تابلوی سر درب موسسه بالا رفت باید اطلاعیه صادر می کردند و می گفتن که این مجوز مشروط است نه این که به گذشته 10 ماه، از سوء تفاهم سخن بگویند، سوء تفاهمی که دودش به چشم سپرده گذارانی رفت که اگر می دانستند اقدام به سپرده گذاری نمی کردند.
2- اگر موسسه فرشتگان و یا تعاونی اعتباری ادغام شده دارای مشکل و یا ورشکسته بودند، چرا بانک مرکزی پیش از حل این مشکلات و رفع آن، مجوز موسسه کاسپین را صادر کرده بود، اینکه چرا قبل از بررسی و رفع ابهانات موجود، اقدام به صدور مجوز کرده بود.
ابتدا بانک مرکزی و موسسه کاسپین به سپرده گذاران اطمینان دادند که مشکلی وجود ندارد و مردم نگران نباشند، اما با مرور زمان موضع خود را تغییر دادند و بانک مرکزی کاملاً بی مسئولانه عمل می کند و خود را کنار کشیده است.
اما به نظر می رسد اختلاف شدید بین مدیران هفت تعاونی اعتباری ادغام شده در کاسپین باعث به وجود آمدن این مشکلات شد و نکته اینجا است که بانک مرکزی قبل از اینکه این هفت تعاونی اعتباری اقدامی انجام دهند و به این بانک اثبات شود که مشکلی ایجاد نخواهد شد، مجوز را به کاسپین داد و در اینجا سپرده گذاران قربانی شدند.
بانک مرکزی نقش اساسی خودش ایفا می‌کند
کمره ئی مدیرکل نظارت بر بانکها و موسسات اعتباری بانک مرکزی در روز سوم اسفند ماه با فارس در مصاحبه ای انجام می‌دهد و با تاکید بر ضرروت انتقال داراییها و بدهی های تعاونی های اعتباری منحله به موسسه کاسپین، گفت: قطعا بانک مرکزی مثل همیشه نقش اساسی خودش را در مواقع ضروری ایفا می‌کند.
وی افزود: قرار بر ادغام چند تعاونی اعتبار یا موسسه در موسسه کاسپین نبود بلکه این نهادها منحل شدند و مقرر شد دارایی ها و بدهی های آنها به کاسپین منتقل شود. اول باید دارایی ها و بدهی ها منتقل شود و بعد متناسب با آن سپرده تامین شود و هم اکنون کاسپین در این مرحله قرار دارد و تاکید کردیم که فرایند انتقال اموال تسریع شود.
کمره ئی در واکنش به این نکته که اعضای هیات مدیره و مدیرعامل کاسپین در انتقال اموال تعلل کردند، گفت: ما هم معتقدیم بهتر از این میشد کار را به جلو برد؛ وقتی شورای پول و اعتبار مجوز فعالیت موسسه کاسپین را صادر کرد، فرض بر این بود که متولیان کاسپین به سرعت کار را جلو می‌برند.
انتخاب هیئت مدیره بعد از صدور مجوز از بانک مرکزی
البته در خبری که در روز سایت موسسه کاسپین قرار دارد، حکایت از برگزاری جلسه مجمع عمومی عادی به طور فوق العاده با موضوع اصلاح تركيب هیأت مدیره شرکت موسسه اعتباری كاسپين با حضور ۶۶ درصد سهامداران و وکلای قانونی آنان و نماینده قانونی سازمان بورس و اوراق بهادار در روز 5 اسفند ماه دارد که تعداد داوطلبین برای عضویت در هیأت مدیره به صورت کامل تاییدیه آنان از بانک مرکزی واصل نگردیده و شرایط هیأت مدیره کامل نشده است که موضوع انتخاب اعضا هیأت مدیره از دستور جلسه دیگری موکول شد؛ که زمان آن پس از اخذ مجوز لازم از بانک مرکزی و اطلاع رسانی از طریق سامانه کدال سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام خواهد شد.
البته در خصوص تصمیمات این جلسه، چیزی اعلام نشده است و روی سایت این موسسه موضوعی غیر از متن بالا درج نشده است.
در مورد موسسه کاسپین از خود موسسه پیگیر باشید/ بانک مرکزی حرفی برای گفتن ندارد
با توجه به اتفاقات فوق و تماس برخی از سپرده گذاران موسسه کاسپین با الف در خصوص مشکلشان، خبرنگار الف با بانک مرکزی تماس گرفت تا در خصوص تعیین تکلیف سپرده گذاران موسسه مجاز کاسپین، اطلاعتی کسب نماید اما با این پاسخ مواجه شد که بانک مرکزی فعلا در این موضوع ورود نخواهد کرد و موضع آنها همان اطلاعیه ای است که در روی سایت بانک مرکزی قرار گرفت.
همچنین عنوان شد که در خصوص مشکل سپرده گذاران و اقدامات موسسه کاسپین، از مسوولین آن پیگیر باشد؛ در حالی که بانک مرکزی به عنوان ناظر و حاکم باید در این موضوع ورود کند و به عنوان تماشاچی نباشد، از طرفی هم هیچ کدام از مسوولین موسسه کاسپین نیز در دسترس نیستند تا هم رسانه ها و هم سپرده گذاران بتوانند اطلاعات دقیقی کسب نمایند و بانک مرکزی می بایست این مسوولین موسسه را به اطلاع رسانی ملزم کند. اما هم فعلا سکوت کرده اند.
گفتنی است جمعی از سپرده گذاران موسسه کاسپین که انتظارشان برای دریافت پولشان از این موسسه وارد چهارمین ماه شده دست به قلم شده و برای حل مشکلات‌شان دیروز به حسن روحانی رئیس جمهوری نامه نوشتند؛ سپرده گذارانی که در بلاتکلیفی به سر برده و هیچ فرد و نهادی در این موضوع پاسخگوی آنها نیستند.
اسامی موسسات اعتباری و مالی مجاز در سایت بانک مرکزی [اینجا] می توانید مشاهد کنید. نام 5 موسسه دارای مجوز در سایت بانک مرکزی ثبت شده که موسسه کاسپین یکی از این موسسات است و در کنار نام این موسسه هیچ موضوعی با عنوان مشروط، محدود و... درج نشده است.
نظر شما
ولی مسولان بافرافکنی و هر ترفندی دیگه ای نمی خواهند پاسخگو باشند!
سوال مردم این است ::
اگه مردم به مجوز بانک مرکزی اعتماد نکنند به چه چیز دولت شما میتوان اعتماد کرد؟!
اگه این فاجعه بزرگ مالی و اجتماعی در هر کشوری اتفاق می افتاد ::
۱- رییس جمهور بعنوان عالی ترین مقام اجرایی کشور حداقل عذر خواهی میکرد.
۲- سریعا وزیر اقتصاد و ریاست بانک مرکزی استعفا میدادند یا از طرف رییس جمهور عزل و برکنار می شدند....
آخه مگه شوخیه با اعتماد بیش از ۲ میلیون نفر سپرده گذار در یک موسسه مالی مجاز بازی کردن.....
پس این مجوز به چه درد میخوره چه اعتباری داره مگر بانک مرکزی صادر نکرده. پس چرا پشیزی ارزش قائل نمیشه نه برای مردم نه برای مجوزی که صادر کرده ؟چرا اینقدر آسمان وریسمان میبافین بااین حرفهای صد تا یک غاز که کار درست نمیشه مردم چقدر بد بختن که این جواب کاره قانونی شونه. مگر حساب باز کردن تو مؤسسه ای که مجوز داره خلاف بوده .اگر مؤسسه کاسپین بی اعتبار بوده چرا واضح وآشکار اعلام نکردین .آیا به غیر از این بوده که منه نوعی فقط چون دیدم بانک مرکزی مجوز داده حساب باز کردم .حالا باید چکارکنیم .جور بی تفاوتی وبی مسؤلیتی شمارا مابکشیم .لا اقل مشخص کنید. تکلیف خودتونو روشن کنید .حرف آخر را از اول بگین تکلیف مردم روشن بشه مردم چقدر انتظار بکشن؟؟
بازار سیاه راه افتاده واسه سپرده گذار های کاسپین که هر آدم فرصت طلبی بگه درصدی از سپرده ات رو بده شاید بتونم پولت رو زنده کنم . به خدا ظلم ، روزگار ما رو سیاه کردید چند وقت دیگه هم بیاید دم از حضور پر رنگ پای صندوق رأی بزنید