در دوره ۱۵ ساله بین سال‌های ۱۳۸۱ تا ۱۳۹۴ عناصر طبیعی و انسانی ۷۴ کیلومترمکعب از آب‌های زیرزمینی ایران را خالی کرده‌اند و در پی کاهش شدید آب‌های زیرزمینی کشور، بحران‌های متعدد ایران را تهدید می‌کند.
به گزارش تجارت امروز؛ فروچاله در سطح دشت‌های کشور در حال افزایش هستند این به معنای کاهش شدید ذخایر زیرزمینی آب است. چراکه با کاهش طولانی‌مدت سطح آب‌های زیرزمینی لایه زیرین خاک به‌مرور خالی و باعث فرورفتن زمین می‌شود که مسیر بازگشت آب‌های زیرزمینی به محل قبلی را نیز نابود می‌کند و این موضوع چالش اول کشور در بین تمام چالش‌ها است.
بحران آب بزرگترین تهدید ایران
ایران همواره در اقلیم خشک بوده و در طول چند سال بعد انقلاب با خشکسالی گسترده روبرو بوده است. چالش اول کشور در بین صد چالش، آب است. کم‌لطفی است که به ظرفیت دانشی درزمینهٔ آب‌شیرین‌کن‌ها حمایت نشود. در سیستان و بلوچستان مهاجرت مردم مرزنشین به دلیل بحران آب می‌تواند مشکل‌ساز باشد.
داده‌های به دست آماده از متوسط ماهانه سطح آب زیرزمینی در ۳۰ حوضه آبریز اصلی و ۴۷۸ زیر حوضه موردبررسی قرارگرفته نشان می‌دهد در دوره ۱۵ ساله بین سال‌های ۱۳۸۱ تا ۱۳۹۴ عناصر طبیعی و انسانی ۷۴ کیلومترمکعب از آب‌های زیرزمینی ایران را خالی کرده‌اند و در پی کاهش شدید آب‌های زیرزمینی کشور، بحران‌های متعدد ایران را تهدید می‌کند.
عامل اصلی کاهش شدید آب‌های زیرزمینی انسان است که در بخش برداشت گسترده آب تعریف می‌شود. اگرچه دوره مرطوب اخیر در سال‌های ۹۷ و ۹۸ باعث شد سرعت تنش آب زیرزمینی در برخی از مناطق ایران کاهش یابد، اما تجزیه‌وتحلیل‌ها به‌وضوح نشان می‌دهد که منابع آب زیرزمینی ایران بسیار سریع‌تر از زمان جبران از بین خواهد رفت.
تمامی مساحت مجهز به آبیاری در ایران، طی سال‌های ۸۴ تا ۹۰ حدود ۸.۸۵ میلیون کیلومترمربع بود که ۶۲ درصد آن با سفره‌های آب زیرزمینی آبیاری شده است. در بخش آبیاری محصولات استراتژیک ایران، یعنی گندم و جو نیز برداشت آب‌های زیرزمینی به دلیل رشد تعداد چاه‌ها افزایش یافت و باعث ایجاد تنش بیشتر در منابع آب زیرزمینی شد.
۷۷ درصد مساحت کل کشور تحت تأثیر بحران برداشت بی‌رویه آب قرار دارد. این شرایط اگر به‌سرعت متوقف نشود می‌تواند عواقب گسترده‌ای ایجاد کند و امنیت اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی و حتی امنیت غذایی کل ایران را با چالش جدی مواجه کند.
درواقع اگر با نگاه حاکمیتی درست نسبت به کنترل و برنامه‌ریزی سریع چگونگی مصرف بخش کشاورزی و صنعتی از آب اقدام نگردد در آینده نزدیک با افزایش ریزش زمین تمام سطوح سفره‌های زیرزمینی کشور از بین خواهد رفت و دیگر امیدی به بازگشت وجود نخواهد داشت.
پایان مطلب /
نظر شما
