تشخیص چهره بدحجاب ها با دوربین؛ حتی از روی ماسک!
دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر، چند روز پیش گفته بود که فناوری الان اجازه می دهد تصاویر با عکس کارت ملی تطبیق داده شود و بی حجاب ها شناسایی شوند.
به گزارش تجارت امروز؛ هوش مصنوعی سریع‌تر ازآنچه فکرش را بکنید، در حال تغییر دادنِ زندگی ما است؛ حالا حتی ممکن است چهره‌تان را در اماکن عمومی مانند مترو شناسایی کنند، با کارت ملی‌تان تطبیق دهند و برایتان برگ جریمه به درب منزل پست کنند.
نظارتی که روزبه‌روز پیچیده‌تر می‌شود
اما این شکل از نظارت (که برای بسیاری تکان‌دهنده به نظر می‌رسد)، ادامه روندی است که از مدت‌ها پیش شروع‌شده است.
اکنون تقریباً غیرممکن است که یک رخداد خاص، از دید دوربین‌ها پنهان بماند: چه اخاذی و کیف‌قاپی، چه آتش‌سوزی خود به خودیِ یک خودرو و چه ریزش ناگهانی یک ساختمان، همه این رویداد‌ها بالاخره در حافظه تصویریِ این یا آن دوربین مداربسته ثبت می‌شوند.
بر اساس یک بررسی از شهر‌های جهان، تهران در زمره شهر‌هایی قرار دارد که تعداد دوربین‌های مداربسته در آن‌ها بالا است، اما به‌هیچ‌وجه قابل‌مقایسه با امنیتی‌ترین شهر‌های جهان نیست.
به‌عنوان نمونه، تخمین زده می‌شود که در تهران حدود ۲ هزار و ۱۰۰ دوربین مداربسته دولتی وجود داشته باشد، به عبارتی ۰٫۲۲ دستگاه دوربین به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت. (همه داده‌ها مربوط به سال ۲۰۲۲ میلادی و کاملاً تخمینی هستند.)
در این بررسی، نام شهر مشهد هم آمده است، جایی که ۵۸۴ دستگاه دوربین مداربسته دولتی وجود دارد که به معنای ۰٫۱۸ دستگاه به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت است.
در بغداد، پایتخت عراق، ۱۲۰ هزار دوربین مداربسته دولتی وجود دارد، یعنی به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت، حدود ۱۵٫۹۷ دستگاه.
بررسی مشابهی نشان می‌دهد که در برخی شهرها مانند لندن، پایتخت انگلیس، تعداد دوربین‌های مداربسته (CCTV) به حدود ۵۰۰ هزار مورد می‌رسد که از میان آن‌ها، نزدیک به ۲۱ هزار مورد دولتی هستند. (اینجا را ببینید.).
اما این بالاترین رکورد نیست.
در شهر شانگ‌های در چین، حدود ۱۰ میلیون و ۶۰۰ هزار دوربین مداربسته وجود دارد و این یعنی سانتی‌متر به سانتی‌متر شهر تحت نظر است. درمجموع چین بیشترین تعداد دوربین‌های مداربسته را دارد.
یک تحقیق نشان می‌دهد که از مجموع حدود یک میلیارد دوربین مداربسته در سراسر جهان، حدود ۵۴ درصد (حدود ۵۴۰ میلیون مورد) در چین قرار دارد.
به عبارتی، در چین به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت، حدود ۳۷۲ دستگاه دوربین مداربسته وجود دارد.
حدود ۲ سال پیش و در اوج دوران همه‌گیری کرونا، خبر‌هایی منتشر شد مبنی بر اینکه چین با استفاده از فناوری تشخیص چهره (Facial recognition system)، افراد را تنها با استفاده از چشم‌هایشان شناسایی می‌کرد، چراکه بیشتر افراد ماسک بر صورت داشتند.
ماجرا ازاین‌قرار بود که دولت چین می‌خواست رفت‌وآمد شهروندان را کنترل کند تا روند همه‌گیری و گسترش ویروس را تحت نظر داشته باشد و سرمایه گذاری‌هایی کرده بود که با استفاده از فناوری تشخیص چهره، بتواند فرد را حتی درصورتی‌که ماسک بر صورت داشته باشد، شناسایی کند. گفته می‌شد این نظارت به سبک چینی، درواقع دو وجه متمایز داشته است: نخست وجهی که دولت این کشور با استفاده از آن به کنترل شیوع بیماری می‌پردازد و دوم، وجهی برای بسط و گسترش کنترل سیاسی.
استارتاپ‌هایی برای کنترل شهروندان
سیستم نظارتی چین به شکل عمده‌ای بر شرکت‌های خصوصی داخلی در این کشور استوار است و ازقضا مطالباتش را به این شرکت‌ها سفارش می‌دهد.
به‌عنوان تنها یک نمونه، شرکت رایانه‌ای Sensetime که باارزشی بالغ بر ۷٫۵ میلیارد دلار، از آن به‌عنوان باارزش‌ترین شرکت استارتاپی درزمینهٔ هوش مصنوعی در سراسر جهان یاد می‌شود، الگوریتم‌های شناسایی چهره‌ای را تولید کرده که می‌توان به کمک آن‌ها، چهره افراد را در میان جمعیت شناسایی کرد.
شرکت‌کنندگان در تظاهرات ضد دولتی در هنگ کنگ در سال‌های اخیر (که مخالف نفوذ دولت چین در این کشور بودند) از ماسک استفاده می‌کردند تا شناسایی نشوند، اما دولت مرکزی چین به دنبال روشی بود که آن‌ها را حتی از روی ماسک هم شناسایی کند.
اگر بتوانند شما را در یک تظاهرات ضد دولتی، آن هم در حالی که ماسک بر صورت دارید در میان صد‌ها هزار نفرِ دیگر شناسایی کنند، به نظر می‌رسد که هزینه مخالفت سیاسی به شکلی بی سابقه بالا رفته باشد.
کرونا، بهانه‌ای برای نظارت
در زمان اوج همه گیریِ کرونایی، دولت چین روش‌های دیگری را هم امتحان کرد که به نظر می‌رسید برای کنترل گسترش ویروس طراحی شده اند، اما به صورت بالقوه می‌توانستند برای دنبال کردن مخالفان سیاسی هم کاربرد داشته باشند.
مثلا، اکنون دولت چین با استفاده از ردیابی گوشی‌های هوشمند افراد، می‌تواند مقاصد سفر آن‌ها را ردیابی کند و تصویری از این داشته باشد که چه کسی کجا می‌رود.
برخی خبر‌ها هم نشان می‌داد که در زمان اوج همه گیری کرونا، مسئولان محلی استان «هانگ ژو» در چین به کمک شرکت بزرگ Alibaba اپلیکیشنی طراحی کرده بودند که میزان سلامت افراد را مورد سنجش قرار می‌داد.
این اپلیکیشن از استفاده کننده در مورد سابقه سفر‌های او در مدت اخیر و برخی ویژگی‌های سلامتی او سوال می‌پرسید و سپس به او یک QR code می‌داد. مسئولان قرنطینه در مبادی ورودی شهرها، این کد‌ها را اسکن می‌کردند و به این ترتیب، به غربال گری افراد می‌پرداختند.
این‌ها همه، اما در حالی است که بسیاری معتقد بودند دولت چین تنها به قصد کنترل بیماری کرونا به توسعه این فناوری‌ها نمی‌اندیشد و صد البته مقاصد دیگری هم در سر دارد.
دولت چین به این ترتیب می‌توانست اطلاعاتی از این قبیل داشته باشد: کاربر از کدام مسیر‌ها تردد کرده، چقدر در فلان خیابان یا فلان مقصد خاص مانده و حتی اینکه کدام یک از دوستانش در فهرست مخاطبانش (Contacts) در نزدیکی او بوده اند.
ظاهرا فناوری دست دولت‌ها را برای تحت فشار گذاشتن شهروندان شان بازتر کرده است.
انتهای مطلب
