به گزارش بهروان نیوز؛ سازمان نظام روانشناسی و مشاوره که از سال 1382 کار خود را آغاز کرد، چهار دوره انتخاباتی را پشت سر گذاشت و هم اکنون پنجمین دوره انتخاباتی خود را جشن میگیرد. نکته عجیب این است که انتخابات دوره پنجم به صورت همزمان از دو گروه برگزار میشود.
سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور در سال 1382 به عنوان یک نهاد مستقل و غیردولتی تأسیس شد. هدف از تشکیل این تشکل ارتقای سطح دانش روانشناسی و مشاوره، حمایت از مراجعان روانشناس و مشاور و همچنین حمایت از حقوق صنفی روانشناسان و مشاوران بود. در حال حاضر بیش از ۳۵۰۰۰ روانشناس و مشاور در کشور در این سازمان عضویت دارند.
از مهمترین وظایف این سازمان میتوان به صدور شماره سامانه و پروانه کار برای اعضای سازمان (روانشناس و مشاور)، نظارت بر کیفیت کار تخصصی روانشناسان و مشاوران، پیشنهاد تعیین یا بازنگری در نرخ خدمات روانشناختی و مشاورهای به هیئت رئیسه جهت تصویب و انتشار آثار و برگزاری همایشهای تخصصی اشاره کرد.
در زمان تأسیس این سازمان، مهدوی کروبی، رئیس وقت مجلس، قانونی با عنوان «قانون تأسیس نظام روانشناسی و مشاوره جمهوری اسلامی ایران» به تصویب رساند که وظایف و اختیارات، شرایط عضویت،
دستگاهها و واحدهای تابعه، انتخابات و رسیدگی به تخلفات روانشناسان تجاری و حرفهای را مشخص کرد.
سازمان نظام روانشناسی و مشاوره از سال 1382 چهار چرخه انتخاباتی را پشت سر گذاشته است که طبق قانون، این سازمان ۶ رکن دارد، برخلاف سازمان نظام پزشکی که رئیس جمهور یکی از ارکان آن است، در اینجا فقط مجمع عمومی، شورای مرکزی، هیئت تخصصی رسیدگی به عناوین (اکنون شورای عالی رسیدگی به تخلفات، هیأت رسیدگی به تخلفات، هیأت رسیدگی به تخلفات، هیأت رسیدگی به تخلفات، کمیسیون تخصصی رسیدگی به تخلفات، کمیسیون رسیدگی به تخلفات، کمیسیون تخصصی رسیدگی و رسیدگی به تخلفات را تشکیل میدهند». e ۶ رکن سازمان.
در این تشکل اعضای شورای مرکزی و بازرسان با رای مستقیم روانشناسان سراسر کشور که دارای حداقل مدرک کارشناسی ارشد روانشناسی و مشاوره هستند به طور مستقیم انتخاب میشوند و در یک روز در تمامی استانها اعضای سازمان به کاندیداها رای میدهند.
دکتر غلامعلی افروز در انتخابات اول و دوم به عنوان رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره انتخاب شد. یکی از اقدامات مهم در دوره دوم این بود که واحدهای استانی سازمان در همه استانها تشکیل شد و بستر مناسب برای تمرکززدایی از بین رفت.
اما سومین دوره انتخابات شورای مرکزی و هیأت بازرسی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره ایران در تاریخ ۱۴ اسفند ۹۳ برگزار شد. در این انتخابات عباسعلی اللهیاری (به عنوان رئیس سازمان)، غلامعلی افروز، کیانوش هاشمیان، حمید پور شریفی و علی فتحی آشتیانی به عنوان روانشناسان سازمان، شکوه نوانی نژاد، باقر سنایی ذاکر، بهروز بیرشک، عبدالله شفیع آبادی و سیمین مشاوران، فریضه آبادی، فریضه آبادی، فریضه آبادی، فریضه آبادی، فریضه پوریان، فریضه آبادی، فریضه پوریان، علی فتحی آشتیانی به عنوان روانشناس سازمان انتخاب شدند. یاریاری به عنوان بازرس و فریبرز درتاج و احمد نوربالا به عنوان نمایندگان وزارتخانهها انتخاب شدند. ضمناً امین رفیعی پور به عنوان دبیر شورا در این دوره حضور داشت.
اقدامات مختلفی در دوره سوم انجام شد که برخی از آنها تا حدودی تصویب و اجرا شد و برخی دیگر به ثمر ننشست. در سی امین خبرنامه انجمن روانشناسی ایران که در زمستان ۱۳۹۳ منتشر شد، دکتر حمید پورشریفی به بررسی اقدامات این سازمان در دوره سوم پرداخته است که در اینجا به برخی از آنها اشاره میکنیم:
یکی از اقدامات مهم در حوزه تعاملات برون سازمانی، بحث آیین نامه اعتباربخشی مراکز مشاوره بود که با پیگیریهای دکتر اللهیاری رئیس سازمان، هیات حاکمه وقت، بازنگری آیین نامه ساماندهی و اعتباربخشی مراکز مشاوره را که در تاریخ اول تیرماه سال جاری و نهم اردیبهشت ماه سال جاری برای اجرا به تصویب رئیس جمهور رسید، در دستور کار خود قرار داد. اما در آن زمان هیچ دستاورد عملی ملموسی نداشت. دومین اقدام مهم تخصیص ساختمان برای سازمان بود که فقط در برخی شهرها اتفاق افتاد. پیگیری تخصیص ردیف بودجه مستقل، تدوین ساختار تشکیلاتی سازمان و تدوین آیین نامههایی مانند آیین نامه داخلی شورای مرکزی و آیین نامه کمیسیونها از دستاوردهای این دوره بود.
از سوی دیگر اگرچه بحث نظارت و ارزیابی یکی از جدیترین موضوعات سازمان است، اما در این دوره از ظرفیت بالای استانها در موضوع مهم نظارت و ارزیابی استفاده نشد. موضوع بیمه خدمات روانشناختی و مشاوره نیز مورد توجه قرار گرفت که همواره یکی از چالشهای مهم سازمان بوده و نظارت دقیقی بر آن نهاده شده است، اما این موضوع در حال حاضر نیز که وارد مرحله پنجم انتخابات میشویم ناتمام مانده است.
علاوه بر این موارد، از ابتدای تاسیس سازمان نظام، مجمع عمومی به عنوان یکی از ۶ رکن اصلی سازمان مطرح بوده و تشکیل آن نقش مهمی در تبیین امور سازمان دارد. در ابتدای دوره سوم سازمان عزم جدی برای برگزاری مجمع عمومی داشت، اما اقدام عملی انجام نشد.
انتخابها در هر زمینهای همیشه با حاشیههایی همراه است، اما گاهی این حاشیهها معکوس میشود. دوره چهارم انتخابات سازمان روانشناسی از ابتدا تاثیرات ضربتی زیادی داشته و دوره پنجم را نیز تحت تاثیر قرار داده است. چهارمین دوره انتخاباتی این سازمان در تیرماه ۱۳۹۴ برگزار شد که حواشی این دوره تقلب در انتخابات بود که حسین مصباح، رئیس هیات مرکزی نظارت بر چهارمین دوره انتخابات در نشست خبری در این باره تصریح کرد. وی در جلسه مذکور اعلام کرد که این شایعات و شکایاتی که در فضای مجازی منتشر شده بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد، اما با این وجود برای رفع شکایت به آنها رسیدگی خواهیم کرد. این انتخاب یکی از سالمترین انتخابها بود و دقیقترین ردیابی را داشت. همچنین اولین انتخابات صنفی است که با تفاهم و نظارت فرمانداریها برگزار میشود.
از جمله اقدامات انجام شده در دوره چهارم میتوان به افتتاح ساختمان جدید در شهر تهران برای تسریع در ارائه خدمات به مددجویان، اجرای ضوابط مالی، تشکیل مجمع عمومی، افزایش صدور پروانه اشتغال به کار، انتشار عکس روانشناسان و روانشناسان زرد، فعال سازی روابط عمومی و پایگاه اطلاع رسانی، ایجاد سامانه الکترونیکی، تشکیل کانون تخصصی کرونا و پساکرونا، راه اندازی شورای حل اختلاف ویژه سازمانهای روانشناسی، راه اندازی شورای حل اختلاف ویژه سازمانهای روانشناسی، راه اندازی شورای حل اختلاف ویژه سازمانهای روانشناسی، انتشار عکس روانشناسان و روانشناسان زرد. برای خدمات روانشناختی رتبه بندی دانشگاهها از نظر آموزش حرفهای ه. طراحی سیستم پایش عقب به منظور نظارت و ارزیابی فعالیتهای روانشناسان و مشاوران، تشکیل کارگروه آسیبهای روانی، اجتماعی و اعتیاد و امضای تفاهم نامه همکاری با سازمانهایی مانند سازمان حمایت از غیر اقدام، هلال احمر، سازمان کهریزون، هورزی، هورزی. البته برخی از این اقدامات هنوز به مرحله عملی نرسیده است.
اما بحث برانگیزترین قسمت دوره چهارم، پنجمین دوره انتخابات شورای مرکزی و هیات بازرسی است. این انتخابات که قرار بود در سال 1400 برگزار شود، به دلیل بحران کرونا به تعویق افتاد. اکنون دوره چهارم به فصل پایانی خود رسیده و انتخابات دوره پنجم پس از سه سال تاخیر در حال برگزاری است.
حواشی و درگیریهای انتخابات دوره پنجم از دی ماه ۱۴۰۰ به دلیل اختلاف نظر نمایندگان وزرا و شورای مرکزی در ترکیب هیأت نظارت آغاز شد. یعنی انجمنهای علمی به شورای مرکزی نامه نوشتند و خواستار عضویت نماینده آنها در شورای نظارت بودند نه مجری. شورای مرکزی آن را پذیرفت و دو نماینده انجمنهای علمی و بازرسان را به ترکیب شورای نظارت اضافه کرد. وی سپس تایید کرد که این آیین نامه باید اجرا شود. نمایندگان وزرا این حکم را نپذیرفتند و اعلام کردند که کار انتخاباتی آغاز شده است. اما سازمان از شروع انتخابات اطلاعی نداشت. پس از ابلاغ آیین نامه در ۲۹ دی ماه ۱۴۰۰، سازمان ۶ جلسه تشکیل داد که آخرین آن در ۹ فروردین ۱۴۰۱ بود و از همه اعضای هیأت نظارت مرکزی برای حضور در اولین جلسه و تعیین رئیس و منشی دعوت شد، اما نمایندگان وزرا در آن شرکت نکردند، آنها شروع به نامه نگاری به نهادهای نظارتی، نهادهای نظارتی و متخلف به دولت کردند. بحث عدم شرکت نمایندگان وزرا و عدم تشکیل شورای نظارت در جلسه شورای مرکزی در ۹ خرداد ۱۴۰۱ مطرح شد و شورای مرکزی ترکیب جدیدی را برای شورای نظارت و اجرا انتخاب کرد. بر اساس مصوبه شورای مرکزی، سازمان شروع به برگزاری انتخابات کرد و حتی ثبت نام نیز انجام شد. باز هم نمایندگان وزرا به معاونت حقوقی ریاست جمهوری شکایت کردند، در جلسات تشکیلاتی با دفتر ریاست جمهوری پیشنهاد شد در صورت تایید شورای مرکزی، نمایندگان وزرا و نمایندهای از معاونت فقهی به همراه چهار نفر که قبلاً از سوی شورا منصوب شده اند و حکم را دریافت کرده اند، ترکیب ناظر هیئت نظارتی جدید باشند.
آیین نامه نحوه اجرا و نظارت بر انتخابات شورای مرکزی در تاریخ ۲ اسفند ۱۴۰۱ از سوی ریاست جمهوری منتشر شد و در اردیبهشت ماه جلسهای با حضور سید حسین سلیمی رئیس هیئت اجرایی و ابراهیم نعیمی نماینده وزیر علوم و دبیر هیئت نظارت در این جلسه تشکیل شد که نعیمی تاریخ برگزاری انتخابات ۶ مرداد را اعلام کرد. اما سازمان نظام روانشناسی، ریاست جمهوری و شورای اسلامی ۲۹ مرداد را به عنوان تاریخ رسمی برگزاری پنجمین دوره انتخابات اعلام کردند. با وجود این کشمکشها در حال حاضر دو انتخابات یکی از سوی سازمان نظام روانشناسی و دیگری توسط وزارت علوم در حال برگزاری است که ثبت نام از داوطلبان تکمیل شده و در حال بررسی است. اما نکته مهم این است که در این شرایط اقتصادی و کمبود منابع مالی بودجه برگزاری این دو انتخابات از کجا تامین میشود؟ آیا از جیب اعضای سازمان پرداخت میشود یا از بودجه دولت؟ همچنین باید دید این انتخابات با این حاشیهها به کجا ختم میشود.
خبرنگار: فاطمه فلاح.