به گزارش تجارت امروز؛ صد و ده سال تاریخ تولید نفت، ایران را کشوری قدرتمند در زمینه انرژی در جهان معرفی کرده است و توانمندی ایران در تولید و صادرات گاز و بعد از آن هوشمندی در صنعت پتروشیمی، دست آوردهای بعدی کشور در سایه نفت است. اما فرهنگ ایرانیان در این سالها روند مصرف را به ترتیبی رقم زده که در فصول سرد سال با محدودیت های گازرسانی در بخش های مختلف کشور مواجهیم.
آیا فرهنگ مصرف ایرانی را در برنامه ریزی های تولید و فروش و صادرات لحاظ شده است؟ نکاتی در بحث روند روزافزون مصرف انرژی ایرانیان وجود دارد. برخی مدیران گازی کشور بر این باورند که هر زمان اعلام کردیم ایران دومین تولید کننده گاز جهان و یکی از دارندگان بزرگترین ذخایر گازی در دنیاست در افکار عمومی چنین تصوری شکل گرفته که نگرانی معنا ندارد و منابع گازی ایران بی پایان است. تاسف بار است که چنین نگاهی حتی در محافل تصمیم گیری هم بعضا جاری است. مقامات وزارت نفت بارها در جلسات بالادستی با این سوال مواجه بوده اند که چرا با وجود ذخایر غنی گازی در ایران باز مشکل داریم و با قطعی ها و اخطارهای کنترل مصرف مواجهیم؟
نکته اینجاست که سوالات و تصورات مشابه ناشی از نکات زیر است:
- عدم آگاهی درست از حقایق تولید و مصرف و راندمان های استاندارد
- عدم توجه به حقیقت پایان پذیری منابع در صورت عدم مصرف بهینه
- تمرکز فشار مصرفی بر چند نوع انرژی مشخص
- خلا ملموس انرژی های تجدیدپذیر و نبود تنوع در سبد انرژی کشور
شاید بتوان برخی عوامل فرهنگی را در این میان موثر دانست. حقیقت این است که ایرانیان بدلایل مختلفی چون فرهنگ توجه خاص به محیط داخلی خانه و گذران اغلب اوقات غیر کاری در منزل، نوع و شیوه تامین بهداشت در فرهنگ ایرانی، اتکا به این نگرش که در کشور غنی از ثروت های زیرزمینی زیست می کنند، عدم تعامل سبک زندگی ایرانی با سایر سبک های جاری در کشورهای مختلف، نگرش خاص ایرانی ها به تهیه غذا و تعاملات خانوادگی در چارچوب خانه، استهلاک بالای ابزارها و سیستم های گرمایشی در منازل ایرانی، فقدان توجه به روش های بهینه سازی مصرف ازجمله عایق کاری، پنجره های دوجداره و ... هر ساله با زدن رکوردی بی نظیر در مصرف انرژی بویژه در ماه های سرد
سال، نقل محافل تصمیم گیری می شوند. حتی افزایش ظرفیت تولید سالیانه هم در اغلب مواقع پوشش دهنده ی مصرف افزایش یافته نیست به ترتیبی که سال گذشته ۱۵ درصد افزایش مصرف گاز در کشور نسبت به سال قبل، رقمی قابل توجه بود.
با توجه به اهمیت مصرف گاز در بخش خانگی و تجاری، شرکت ملی گاز در دولت سیزدهم اقدامات زیادی را از جمله بازرسی روزانه ۴۰۰۰ هزار اداره دولتی برای کنترل مصرف، جریمه ۵۰ درصدی در قبض گاز ادارات دولتی پرمصرف، اصلاح تعرفه قیمت گاز بخش خانگی با تمرکز بر جریمه پرمصرفها، اجرا و تکمیل طرح افزایش کارآیی موتورخانهها و ... را در دستور کار قرار داده است.
در اقدامی دیگر، زمستان سال گذشته، نقشه «انحراف نسبی مصرف خانوار نسبت به سرانه مجاز اقلیمی» رونمایی شد که طبق آن به ترتیب سه استان مازندران، گیلان و گلستان جزء پرمصرفترین استانهای کشور در مصرف گاز خانگی بودند.
و اما راهکارهای پیشنهادی
- افزایش تولید گاز از طریق توسعه میادین گازی و افزایش فشار
- بازنگری در فعالیت نیروگاهی برقی با ظرفیت تولید کمتر از 25 هزار مگاوات
- آگاهی رسانی از طریق مقایسه های تطبیقی شرایط مصرفی و منابع انرژی در ایران با سایر نقاط جهان
- ارائه آمارهای دقیق و صادقانه به مردم از وضعیت تولید و میزان مصارف بخش های مختلف صنعتی، کشاورزی و خانگی
- لزوم کنترل و بهینه سازی مصرف بویژه در بخش صنایع از طریق آگاهی رسانی و توجه به الگوهای مصرفی استاندارد در جهان بویژه در کشورهای مشابه ایران
- تجهیز و مدرن سازی زیرساخت های تولید انرژی و دستگاه ها و سیستم های گرمایش و سرمایش
- لزوم سرمایه گذاری در زمینه انرژی های تجدیدپذیر
- لزوم ادامه یافتن سرمایه گذاری در توسعه صنایع
- جذب سرمایه گذاری های داخلی و خارجی
به نظر می رسد با توجه به فرهنگ مصرف گاز خانگی و ثبت رکوردهای شگفت انگیز از مصرف گاز در بخش خانگی کشور، ضروری باشد که شرکت ملی گاز ایران، سیاستهای تنبیهی و تشویقی را در هر یک از استانهای پرمصرف و کممصرف اجرایی کند.
به عنوان مثال اولویت مصرف گازوئیل در نیروگاهها، قطعی گاز صنایع و بخش خانگی میتواند صرفا در استانهای پرمصرف متمرکز شود و سایر استانها از تبعات منفی بحران گاز در کشور مصون بمانند.
انتهای مطلب / م.ع.ا