پیشرفت تکنولوژی و تاثیر بر ارتباطات انسانی؛ چگونه تکنولوژی روابط ما را تغییر می‌دهد؟

پیش از پیشرفت فناوری و ظهور رسانه‌های چندوجهی (مولتی‌مدیا)، افرادی که دسترسی به رسانه‌های جمعی نداشتند می‌توانستند نیازهای خود را با جایگزین کردن رسانه‌های دیگر برطرف کنند. اما با رشد فناوری‌های نوین ارتباطی و ادغام چندین رسانه در یک خط پیوسته دیگر نمی‌توان یک رسانه را با مولتی‌مدیا جایگزین کرد.

عصر فناوری‌های نوین ارتباطی برخلاف دوران شفاهی و عصر گوتنبرگ که ارتباط از یک منبع پیام (مانند نشریات، رادیو، تلویزیون، تلفن و تلگراف) یک‌طرفه بود و گیرنده پیام نمی‌توانست بازخوردی دریافت کند اکنون با ایجاد سیستم‌های نوین مانند تلفن تصویری و ویدئو کنفرانس، امکان ارتباط دوسویه جمعی فراهم شده است. افراد اکنون می‌توانند به‌صورت مجازی آموزش دهند نظرسنجی برگزار کنند یا اخبار منتشر کنند و به‌طور همزمان بازخورد دریافت کنند.

اثرات اقتصادی در پیشرفت تکنولوژی و تاثیر بر ارتباطات انسانی

امروزه تسلط اقتصادی در دستان صاحبان وسایل ارتباط جمعی قرار دارد. به گفته رایت میلز در گذشته نخبگان حاکم بودند و رسانه‌ها تنها نقش واسطه میان آنها و جامعه را ایفا می‌کردند، اما اکنون صاحبان رسانه‌ها به طور کامل قدرت را در اختیار دارند و دیگر تنها واسطه نیستند. یکی دیگر از تحولات مهم در این زمینه خصوصی‌سازی است؛ واگذاری مالکیت رسانه‌ها به بخش خصوصی و ارائه مدل‌های خصوصی‌سازی در کشورهای در حال توسعه با هدف فروش انحصاری اطلاعات توسط صاحبان شبکه‌های ارتباطی انحصاری باعث تغییر مفاهیم اقتصادی همچون معیارهای رشد و توسعه و جایگزینی ثروت ملی به جای درآمد ملی می‌شود.

در کنار این تحولات تجمیع انحصارات نیز به شدت در حال رشد است. ادغام‌های پی در پی در صنایع تبلیغاتی و افزایش سرمایه‌گذاری‌های کلان در دست افرادی چون برلوسکونی در ایتالیا، بیل گیتس در مایکروسافت، تد ترنر در CNN و رابرت مرداک در استار تی‌وی نمونه‌هایی از این روند هستند. این افراد هر کدام یک امپراتوری ارتباطی نوین را هدایت می‌کنند. همچنین بازار پیام به عنوان جایگزینی برای خرید و فروش سهام کارخانه‌ها و شرکت‌های چندملیتی مطرح است به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه که مدیران آن‌ها نیاز دائمی به اطلاعات و اخبار جدید دارند و برای دریافت این اطلاعات هزینه‌های کلانی می‌پردازند.

فضای بی‌انتهای اخبار نیز حاصل پیشرفت فناوری و افزایش اطلاعات بشری از طریق ماهواره‌ها و جاسوسی است. در این میان ترافیک سنگین داده‌ها در بزرگراه‌های اطلاعاتی باعث می‌شود که بسیاری از اطلاعات به‌دست‌آمده از فناوری‌های نوین ارتباطی دست‌نخورده باقی بمانند. در حالی که روزگاری بشر با مشکل نداشتن اطلاعات مواجه بود امروز از چالش عدم توانایی در استفاده از سیل بی‌پایان اطلاعات رنج می‌برد.

اثرات سیاسی در پیشرفت تکنولوژی و تاثیر بر ارتباطات انسانی

تحولات سیاسی ناشی از گسترش وسایل ارتباط جمعی باعث شده تا صاحبان رسانه‌ها قادر به تاثیرگذاری بیشتر در جهت‌دهی رویدادهای سیاسی باشند. با گسترش دامنه عمل رسانه‌ها امکان دخالت در فرآیندهای سیاسی به‌ویژه در زمان انتخابات‌ها افزایش یافته است. به‌طور مثال رسانه‌ها در دهه‌های اخیر با استفاده از استراتژی‌هایی مانند دو قطبی‌سازی، تاثیر زیادی بر تصمیم‌گیری‌های سیاسی مردم و نتیجه انتخابات‌ها گذاشته‌اند.

همچنین کاهش اقتدار چهره‌های سیاسی و دولت‌ها به‌ویژه از زمانی که مردم به‌طور گسترده به اطلاعات مختلف درباره زندگی روزمره سیاسیون دسترسی پیدا کرده‌اند موجب زایل شدن اسطوره شخصیت‌های قدرتمند شده است. اکنون مردم از اندیشه‌ها، شکست‌ها و رفتارهای معمول دولتمردان آگاه‌اند و این موضوع باعث شده که دیگر آن‌طور که در گذشته مردان سیاسی در پشت درهای بسته تصمیمات خود را اتخاذ کنند چنین وضعیتی وجود نداشته باشد. افزایش آگاهی عمومی موجب شده است تا چهره‌های سیاسی دیگر آن هاله از ابهام و اسطوره‌ای که روزگاری پیرامون‌شان وجود داشت از بین برود و آنها همچون سایر افراد عادی به نظر برسند.

 اثرات روانشناسی در پیشرفت تکنولوژی و تاثیر بر ارتباطات انسانی

تکروی بشر در دنیای اطلاعات و فردگرایی شدید ناشی از امکاناتی است که فناوری‌های نوین ارتباطی و اطلاعاتی فراهم می‌کنند. با امکان کار از خانه و دورکاری دیگر نیازی نیست فرد از خانه خارج شود و در محیط اجتماعی با دیگران ارتباط چهره به چهره برقرار کند. این وضعیت باعث برآورده شدن نیازهای اجتماعی و احترام که مازلو به آنها اشاره کرده نمی‌شود. در نتیجه در صورت تداوم چنین شرایطی، افراد به تدریج احساس انزوا، افسردگی و خلا می‌کنند که این امر می‌تواند خطراتی برای سلامت روحی و جسمی آنها به همراه داشته باشد. این تبعات نه تنها فردی بلکه می‌تواند به ابعاد اجتماعی نیز کشیده شود.

صنعتی شدن هنر نیز یکی دیگر از چالش‌های پیش روی انسان است. نگرانی وجود دارد که خلاقیت‌های هنری انسانی جای خود را به طرح‌های پیچیده کامپیوتری بدهد. در حال حاضر طرح‌های کامپیوتری با قابلیت‌های بالا جایگزین نقاشی سنتی می‌شوند که فاقد احساسات واقعی و صادقانه هنرمندان سنتی است. میلان کوندرا در مقاله تحلیلی خود تحت عنوان “رمان و اروپا” می‌نویسد که این ایده‌ها که در کامپیوترها نوشته می‌شوند تمام اندیشه‌های اصیل و فردی را در هم می‌کوبند و مانع از رشد جوهر فرهنگ اروپایی عصر جدید می‌شوند.

یکی دیگر از پیامدهای پیشرفت تکنولوژی سرگشتگی انسان به دلیل حجم انبوه اطلاعات است. این حجم بالای اطلاعات می‌تواند توانایی انسان را برای یافتن حقیقت و تشخیص درستی یا نادرستی مطالب کاهش دهد. زمانی که انسان نتواند درست را از غلط و حقیقت را از دروغ تمییز دهد برای اتخاذ تصمیم‌های صحیح در زندگی یا حتی برای شکل دادن به دیدگاه‌های سیاسی و اجتماعی خود دچار مشکل می‌شود.

مزایا و معایب

کلام آخر

در نهایت پیشرفت تکنولوژی در زمینه ارتباطات انسانی علاوه بر مزایای قابل توجهی چون تسهیل ارتباطات جهانی و دسترسی سریع به اطلاعات، چالش‌هایی نیز به همراه داشته است. کاهش تعاملات چهره به چهره، افزایش وابستگی به فناوری و خطرات ناشی از انتشار اطلاعات نادرست و نقض حریم خصوصی از جمله معایبی هستند که باید به آن‌ها توجه ویژه داشت. بنابراین برای بهره‌برداری بهینه از این پیشرفت‌ها، ضروری است که هم‌زمان با استفاده از فناوری‌های نوین، مراقبت‌های لازم برای حفظ کیفیت روابط انسانی و حفظ حریم خصوصی افراد انجام شود.

از همراهی شما در پیشرفت تکنولوژی و تاثیر بر ارتباطات انسانی سپاسگزاریم. امیدواریم این مقاله به شما کمک کرده باشد و اگر سوالی در ذهن دارید در بخش نظرات منتظر شما هستیم. همچنین پیشنهادات شما برای بهبود کیفیت مطالب ما چراغ راه آینده ما خواهد بود. با همراهی شما تجارت امروز تلاش می‌کند تا اطلاعات دقیق و به‌روز را در اختیار مخاطبان خود قرار دهد.

انتهای مطلب/ م.د