اقتصاد ایران به معماری نوین نیاز دارد!

به گزارش تجارت امروز؛  همه کشورهایی که در این پنجاه سال اخیر رشد و توسعه پیدا کردند مثل تایوان،کره و چین تمام این کشورها با زور دولت رشد کردند بعد کم‌کم بخش خصوصی را هم تقویت کردند.

پاراگراف بالا بخشی از مصاحبه پرفسور هوشنگ امیر احمدی استاد دانشگاه راتگرز امریکا با محمد حسین واحدی خبرنگار افتخاری ما است. از شما خوانندگان گرامی دعوت می کنیم متن کامل این مصاحبه را در ادامه بخوانید:

در حال حاضر عملا سه تا سیستم اقتصادی در دنیا وجود دارد. سیستم اقتصادی سوسیالیسم، سیستم اقتصادی سرمایه داری و در نهایت سیستم اقتصادی سوسیال دموکراسی یا سرمایه داری دولتی که دقیقا چیزی  بین  دو سیستم اقتصادی سوسیالیسم و سرمایه داری است. برای ایران سوسیالیسم فعلا در این مقطع به دلایل زیادی نه امکان دارد نه مناسب است. به هر حال حکومت جمهوری اسلامی در ایران حاکم است و ایران یک جامعه اسلامی است.

از طرف دیگر جامعه ی ایران یک جامعه سرمایه داری است  اقتصاد  ایران هم اکنون  سرمایه داری است. اما یک سرمایه داری عقب مانده ی تجاری، زمینی، بانکی و بورسی است. این سرمایه داری  برای ایران کار نکرده است. نتیجه اش همین است که مشاهده می کنیم.

باید به این موضوع توجه شود که اگر این روش کار کرد لازم برای ایران را نداشته باشد عملا سوسیالیسم هم ممکن نیست. باید چکار کرد؟ باید این سرمایه هایی که در کشور موجود است را به اصطلاح تعمیر کرد. یعنی باید ساختارها را به اصلاح کرد تا از آن سیستم  خوبی حاصل شود.

متاسفانه یا خوشبختانه همان طور که سوسیالیسم برای ایران مناسب نیست سرمایه داری معمولی دوره اش گذشته است. یعنی مدلی از سرمایه داری اروپا و آمریکا  ساخت شود. سرمایه داری لیبرال، بازار آزاد، رقابت و… تمام شده و جز در کتاب‌های چیزی به نام سرمایه داری لیبرال نداریم‌. به همین دلیل گفتند ما بیاییم از طریق دولت یک سرمایه داری بسازیم که همان سرمایه داری از طریق فکر نئولیبرالیسم است. بانک جهانی، صندوق و … . ولی همان سرمایه داری نئولیبرالیسم هم که جمهوری اسلامی  در سی سال گذشته سعی کرده بسازد از زمان آقای هاشمی مانند خصوصی سازی و…نتیجه نگرفته است.

همه ی این کارهایی هم که در جهت خصوصی سازی کردند مغایر با قانون اساسی است. قانون‌ اساسی این را اجازه نمی دهد و می گوید اقتصاد کشور اقتصاد دولتی است.

تجارت خارجی، بانک ها، صنایع و… باید دولتی باشند. از آن جریانی که انقلاب گفت شما باید آن طرف بروید رفتند به جریانی که بانک جهانی و صندوق به این ها گفت بروید. آنها هم رفتند سمت صندوق و بانک جهانی نتیجه ای هم نگرفتند. جز گرفتاری و وضعیتی که الان مشاهده می کنیم.

سرمایه داری به طور سنتی که در دنیا می شناسیم نه وجود دارد و نه ایران توانسته از آن به هر شکلی که می تواند استفاده کند. در ایران سرمایه داری شکست خورده آن چیزی می خواستند اتفاق نیفتاد.

این مهم سه دلیل دارد. اول به خاطر اینکه سرمایه داری  واقعی وجود ندارد. دوم به دلیل اینکه قانون اساسی  اجازه نمی دهد و سوم هم به دلیل انقلابی بودن ایران نشد.

چیزی به نام سرمایه داری کلاسیک به معنای ۵۰ سال پیش وجود ندارد. آمریکا سرمایه داری اش انحصاری است. خیلی شدید به طرف سرمایه داری دولتی دارد می‌رود. اروپا مخصوصا اسکاندیناوی عملا سرمایه داری شان سوسیالی دموکراسی است. چین و هند  و بقیه جاها هم از سرمایه داری و سوسیالیسم و مخلوطی از این دو استفاده کرده اند.

همه کشورهایی که در این پنجاه سال اخیر رشد و توسعه پیدا کردند مثل تایوان،کره و چین تمام این کشورها با زور دولت رشد کردند بعد کم  کم بخش خصوصی را هم تقویت کردند.

من فکر می کنم که این تنها مسیری است که ایران دارد و مسیری که در کشورهای جهان سوم جواب داده است. این مسیر نه سرمایه داری و نه سوسیالیستی است. مسیری است که در آن یک دولت مقتدر، منضبط، توسعه گرا، قانونمند و وطن پرست دارد و آن دولت سکان کشتی را در دست خودش می گیرد تا کشور را به سمت توسعه ببرد.

چنین دولتی هر دو بخش دولتی و خصوصی را می سازد و هم زمان از هر دو استفاده می کند تا در جهت توسعه اقتصادی، فرهنگی  اجتماعی و سیاسی و… کشور پیشرفت کند.

من به این مسیر می گویم راه سوم؛ یعنی راهی که بین سوسیالیسم و سرمایه داری است. این راه بخش عظیمی از آنچه که سوسیالیسم دیکته می کند را دارد. مثلا بخش اجتماعی بسیار قوی می سازد. از آموزش گرفته تا بهداشت ،سرپناه،کار و غیره و از آن طرف هم سیستمی که از بخش خصوصی آن هم در صنایع کوچک و متوسط استفاده می کند تا هم کار و تولید در اقتصاد ایجاد کند‌ هم در جهتی برود که توازنی در بخش های اجتماعی و اقتصادی ایجاد شود.

انتهای مطلب