تفاوت سرقفلی و مالکیت؛ هر آنچه باید بدانید
سرقفلی و مالکیت دو مفهوم مهم در دنیای املاک هستند که تفاوت‌های قابل توجهی با یکدیگر دارند. این دو مفاهیم در نحوه انتقال حقوق و مسئولیت‌ها تفاوت‌های زیادی دارند که در اینجا به آن‌ها خواهیم پرداخت.
تفاوت سرقفلی و مالکیت از مهم‌ترین مباحث حقوقی در حوزه املاک و مستغلات است که آگاهی از آن برای خریداران و فروشندگان اهمیت زیادی دارد.
سرقفلی و مالکیت دو مفهوم حقوقی هستند که در معاملات ملکی به کار می‌روند و تفاوت‌های اساسی با یکدیگر دارند. در این مطلب تجارت امروز، به بررسی جامع و کامل این دو مفهوم و تفاوت‌های آن‌ها می‌پردازیم.
سرقفلی چیست؟
سرقفلی به مبلغی اطلاق می‌شود که مستأجر هنگام اجاره یک ملک تجاری به مالک (موجر) پرداخت می‌کند. این مبلغ به عنوان حق استفاده از ملک و ادامه کسب و کار در آن مکان محسوب می‌شود. سرقفلی معمولاً در املاک تجاری اعمال می‌شود و می‌تواند به دو نوع تقسیم شود:
-
سرقفلی واقعی: این نوع سرقفلی به ویژگی‌های فیزیکی و موقعیت مکانی ملک بستگی دارد و معمولاً هنگام اجاره اولیه ملک تعیین می‌شود.
-
سرقفلی مجازی (حق کسب و پیشه): این نوع سرقفلی به اعتبار و شهرت کسب و کار مستأجر مرتبط است و با گذشت زمان و فعالیت مستأجر در محل، ارزش آن افزایش می‌یابد.
توجه داشته باشید که با تغییر قوانین در سال ۱۳۷۶، مفهوم «حق کسب و پیشه یا تجارت» به «سرقفلی» تغییر یافت و شرایط جدیدی برای آن تعیین شد.
مالکیت چیست؟
مالکیت به حق قانونی اطلاق می‌شود که به صاحب مال اجازه می‌دهد از آن استفاده کرده، بهره‌برداری کند و آن را منتقل یا بفروشد. مالکیت می‌تواند بر عین مال (مالکیت فیزیکی) و منافع آن (مالکیت منافع) تقسیم شود. مالکیت یک حق جامع و کامل است که محدود به زمان خاصی نبوده و مالک می‌تواند هرگونه تصرفی در مال خود انجام دهد، مشروط به اینکه با قوانین و مقررات مغایرت نداشته باشد.
تفاوت بین سرقفلی و مالکیت
سرقفلی و مالکیت هر دو از مفاهیم حقوقی مهم در حوزه املاک هستند، اما ویژگی‌ها و آثار حقوقی متفاوتی دارند.
در حالی که مالکیت، حقی دائمی و مطلق بر ملک به مالک می‌دهد، سرقفلی تنها یک حق مالی محدود برای بهره‌برداری تجاری از ملک است.
در ادامه، تفاوت‌های اصلی این دو مفهوم را در چندین زمینه بررسی می‌کنیم:
۱. ماهیت حقوقی
- مالکیت: یک حق مطلق و دائمی است که به صاحب مال اجازه می‌دهد هرگونه تصرفی در مال خود داشته باشد.
- سرقفلی: یک حق مالی است که به مستأجر اجازه می‌دهد از ملک تجاری استفاده کند و معمولاً محدود به مدت زمان اجاره است.
۲. محدوده حقوق
- مالکیت: شامل حق استفاده، بهره‌برداری، فروش، اجاره و حتی انتقال مالکیت به دیگری می‌شود.
- سرقفلی: محدود به استفاده از ملک تجاری است و ممکن است شامل حقوقی مانند انتقال به دیگری یا دریافت مبلغی هنگام تخلیه باشد، که بستگی به توافق اولیه دارد.
۳. مدت زمان
- مالکیت: دائمی است و تا زمانی که مالکیت سلب نشود، ادامه دارد.
- سرقفلی: موقت است و با پایان یافتن مدت اجاره، ممکن است حقوق مرتبط با آن نیز خاتمه یابد، مگر اینکه توافق دیگری صورت گرفته باشد.
۴. قابلیت انتقال
- مالکیت: کاملاً قابل انتقال است و مالک می‌تواند مال خود را بفروشد، هدیه دهد یا به ارث بگذارد.
- سرقفلی: قابلیت انتقال دارد، اما شرایط و محدودیت‌هایی ممکن است بر اساس توافقات اولیه و قوانین جاری وجود داشته باشد.
۵. ارزش‌گذاری
- مالکیت: ارزش آن به ویژگی‌های فیزیکی ملک، موقعیت جغرافیایی و شرایط بازار بستگی دارد.
- سرقفلی: علاوه بر ویژگی‌های ملک، به اعتبار کسب و کار مستأجر و میزان شهرت و رونق آن نیز بستگی دارد.
۶. حقوق پس از تخلیه
- مالکیت: مالک می‌تواند هرگونه تصمیمی درباره ملک بگیرد، از جمله فروش، اجاره مجدد یا تغییر کاربری.
- سرقفلی: پس از تخلیه ملک، مستأجر ممکن است حق دریافت مبلغی به عنوان حق سرقفلی را داشته باشد، که بستگی به توافقات اولیه و قوانین دارد.
در نتیجه، مالکیت یک حق جامع و کامل است که به صاحب مال اجازه می‌دهد هرگونه تصرفی در مال خود داشته باشد، در حالی که سرقفلی یک حق مالی محدود است که به مستأجر اجازه می‌دهد از ملک تجاری استفاده کند و معمولاً با مدت زمان اجاره مرتبط است.
انتهای مطلب/ ن.پ
