تبدیل قولنامه به سند رسمی یکی از مهمترین اقداماتی است که برای حفظ امنیت حقوقی معاملات املاک و خودرو باید جدی گرفته شود. اگرچه قولنامه میتواند نشاندهنده توافق اولیه میان خریدار و فروشنده باشد، اما بدون ثبت رسمی در دفاتر اسناد، در برابر قانون و اشخاص ثالث قدرت اجرایی ندارد. با تبدیل این سند عادی به یک سند رسمی، خیالتان از بابت مالکیت، نقل و انتقال قانونی و جلوگیری از کلاهبرداری راحت خواهد بود. در این مطلب تجارت امروز، با مراحل، مدارک مورد نیاز و هزینههای این فرآیند به زبان ساده آشنا میشوید.
قولنامه چیست و چه اعتباری دارد؟
قولنامه یا مبایعهنامه، قراردادی است که میان خریدار و فروشنده تنظیم میشود و بیانگر توافق بر سر فروش یک مال (معمولاً ملک یا خودرو) است. این سند، براساس ماده ۱۰ قانون مدنی، تنها در برابر امضاکنندگان خود دارای اعتبار بوده و در مورد اشخاص ثالث قابل استناد نیست. اگرچه در دادگاه مورد رسیدگی قرار میگیرد، به هیچوجه جایگزین سند رسمی نمیشود.
چرا اعتبار قولنامه محدود شد؟
در ۱۶ آذر ۱۴۰۲، مجمع تشخیص مصلحت نظام قانون جدیدی تصویب کرد که مبنی بر الزام ثبت رسمی تمام معاملات اموال غیرمنقول (املاک) بود. طبق این قانون، قولنامههای ملکی، حتی برای خود طرفین نیز پس از مدت مشخص باید به سند رسمی تبدیل گردد؛ در غیر اینصورت اعتبار حقوقی خود را از دست میدهند
چه زمانی تبدیل قولنامه به سند رسمی الزامی است؟
مطابق مواد ۴۶ و ۴۷ قانون ثبت اسناد و املاک، ثبت معاملات در موارد زیر الزامی است:
-
معاملات مربوط به املاک دارای سابقه ثبتی.
-
معاملات مربوط به حقوقی که پیشتر در دفتر املاک ثبت شدهاند.
-
معاملات املاک در مناطقی که اداره ثبت و دفتر اسناد رسمی فعال دارند و وزارت دادگستری ثبت رسمی را اجباری دانسته است.
در چنین مواردی، اگر معامله صرفاً با قولنامه انجام شده باشد، فاقد ارزش رسمی در برابر اشخاص ثالث خواهد بود و انتقال قانونی مالکیت مستلزم تنظیم سند رسمی است.
شرایط لازم برای تبدیل قولنامه به سند رسمی
برای اینکه بتوانید قولنامه را به سند رسمی تبدیل کنید، باید شرایط زیر برقرار باشد:
-
طرفین معامله (خریدار و فروشنده) اهلیت قانونی برای انجام معامله داشته باشند.
-
فروشنده مالک رسمی ملک یا خودرو باشد یا وکالت قانونی از مالک رسمی داشته باشد.
-
بدهیهای مالیاتی، عوارض شهرداری و خلافی خودرو پرداخت شده باشد.
-
مدارک مورد نیاز ارائه شده باشد (جزئیات در ادامه مطلب).
مراحل تبدیل قولنامه به سند برای خودرو
-
پرداخت خلافی و عوارض خودرو
-
حضور خریدار و فروشنده در مراکز تعویض پلاک و انتقال مالکیت
-
دریافت برگ سبز خودرو (که حکم سند رسمی دارد)
- در صورت نیاز انجام نقلوانتقال رسمی دفترخانهای (در برخی موارد حقوقی)
نکته: طبق قانون جدید، برگ سبز صادره توسط پلیس، سند رسمی خودرو محسوب میشود. تنظیم سند در دفترخانه الزامی نیست، اما در برخی معاملات (مانند ضمانت یا انتقال به اشخاص حقوقی)، همچنان توصیه میشود.
مراحل تبدیل قولنامه به سند برای املاک
-
پرداخت عوارض و مالیات ملک
-
اخذ گواهی پایان کار ساختمان
-
دریافت صورتمجلس تفکیکی (در صورت لزوم، برای آپارتمانها)
-
حضور خریدار و فروشنده در دفترخانه رسمی
-
تنظیم سند انتقال در دفترخانه و استعلام از ثبت اسناد
-
ارسال سند رسمی از طریق پست به خریدار
در موارد خاص، مثل زمینهای قولنامهای، املاک وقفی یا مشاع، باید به سامانه ثبت ملک مراجعه کرده و مراحل درخواست صدور سند مالکیت را طی کرد.
مراحل آنلاین در سامانه ثبت ملک (برای املاک خاص)
اگر ملک مورد نظر سابقه ثبتی نداشته باشد یا مشاعی، وقفی، کشاورزی و باغی باشد، باید از طریق سامانه ثبت ملک اقدام کنید:
-
ورود به سایت و انتخاب گزینه درخواست پذیرش جدید
-
تأیید شرایط و ثبت مشخصات فردی
-
وارد کردن اطلاعات ملک
-
انتخاب نوع درخواست (مثلاً بر اساس ماده ۱۴۷ قانون ثبت)
-
بارگذاری مدارک مالکیت، نقشهها و مشخصات دفترخانه
-
پرداخت هزینه به صورت آنلاین یا فیش بانکی
-
پرینت فرم پذیرش و ارسال مدارک از طریق پست
پس از ارسال مدارک، پیامک حاوی کد پیگیری دریافت کرده و میتوانید وضعیت صدور سند را از طریق سامانه پیگیری نمایید.
مدارک لازم برای تبدیل قولنامه به سند رسمی
برای املاک:
-
کارت ملی و شناسنامه خریدار و فروشنده
-
قولنامه یا مبایعهنامه
-
سند رسمی یا گواهی مالکیت قبلی
-
پایان کار شهرداری و صورتمجلس تفکیکی
-
گواهی تسویه مالیات و عوارض شهرداری
-
فیشهای پرداخت هزینهها
-
مدارک بارگذاریشده در سامانه ثبت ملک (برای املاک خاص)
برای خودرو:
-
کارت ملی و شناسنامه طرفین
-
قولنامه خودرو
-
برگ سبز یا سند رسمی قبلی
-
بیمهنامه معتبر
-
فیش پرداخت خلافی و عوارض
هزینه تبدیل قولنامه به سند رسمی برای اموال منقول (مثل خودرو)
| مبلغ معامله | هزینه تحریر |
|---|---|
| تا ۱ میلیون تومان | ۳۵ هزار تومان |
| تا ۲۰ میلیون تومان | ۶ در هزار |
| تا ۱۰۰ میلیون تومان | ۴ در هزار |
| بیش از ۱۰۰ میلیون تومان | ۱ در هزار |
هزینه تبدیل قولنامه به سند رسمی برای املاک (غیر منقول)
| مبلغ معامله | هزینه تحریر |
|---|---|
| تا ۱ میلیون تومان | ۸۰ هزار تومان |
| تا ۵ میلیون تومان | ۱۲ درصد |
| تا ۱۰ میلیون تومان | ۴ درصد |
| تا ۵۰ میلیون تومان | ۲ درصد |
| تا ۱۰۰ میلیون تومان | ۱.۲ درصد |
| بیش از ۱۰۰ میلیون تومان | ۰.۶ تا ۰.۳ درصد |
سایر هزینهها
-
عوارض شهرداری و مالیات ملک: حدود ۵٪ ارزش ملک
-
هزینه سامانه ثبت ملک برای املاک فاقد سند: حدود ۵۰ هزار تومان
-
نقشهبرداری، کارشناسی و ترجمه رسمی (در صورت نیاز)
انتهای مطلب/ ن.پ
