سامانه پل چیست؟ بررسی کامل مزایا، معایب، کارمزد، سقف انتقال + مقایسه با کارتبهکارت، پایا و ساتنا
سامانه پل در واقع خدمت نوین بانکی است برای انتقال سریعتر مبالغ بین بانکی؛ سامانه ای که سرعت انتقال آن تقریبا آنی است و نسبت به پایا و ساتنا عملکرد بهتری دارد.

به گزارش تجارت امروز؛ در سالهای اخیر بانکداری الکترونیک در ایران با سرعت زیادی توسعه یافته است. شیوع کرونا نیز به این سرعت کمک کرد تا مردم استقبال بیشتری از استفاده از خدمات غیر حضوری کنند.
اما جدیدترین خدمتی که توسط بانک مرکزی معرفی شده، سامانه پل یا همان «پرداخت لحظهای» است. این سامانه برای حل مشکلات موجود در روشهای انتقال وجه سنتی مانند کارتبهکارت، پایا و ساتنا طراحی شده و هدف آن، افزایش سرعت، امنیت و انعطافپذیری انتقال پول بین بانکها است.
تصمیم گرفتیم در این مقاله بررسی کنیم که سامانه پل چیست و چه ویژگیها و وجه تمایزاتی نسبت به سایر موارد دارد. همچنین به شما میگوییم چه زمانی استفاده از آن بهصرفهتر است. در نهایت نیز جدولی مقایسهای بین پل، پایا، ساتنا و کارتبهکارت ارائه میکنیم و نکات کاربردی و تجربی از استفادهی واقعی این سامانه را با شما به اشتراک میگذاریم. با تجارت امروز در این مطلب همراه باشید.
سامانه پل چیست؟
سامانه پل (مخفف: پرداخت لحظهای) سیستم انتقال وجه بینبانکی نوین در کشور است که توسط بانک مرکزی راهاندازی شده. هدف از این سامانه، امکانپذیر ساختن انتقال پول بهصورت آنی (در لحظه) از طریق شماره شبا بین حسابهای مختلف بانکی است.
قبلا روشهایی مانند کارتبهکارت، پایا یا ساتنا برای انتقال پول استفاده وجود داشت اما هریک مشکلات خاص خود را داشتند. سامانه پل طراحی شده تا جایگزینی سریعتر، امنتر و دقیقتر باشد. به خصوص در پرداختهای خرد و انتقال روزمره بین مشتریان حقیقی و حقوقی.
مزایای سامانه پل

سامانه پل چندین مزیت مهم دارد که آن را نسبت به روشهای دیگر انتقال وجه متمایز میکند:
۱. انتقال لحظهای و ۲۴ ساعته
برخلاف روشهایی مانند پایا و ساتنا که زمان انتقال ممکن است چند ساعت تا یک روز کاری طول بکشد انتقال از طریق سامانه پل در کمتر از چند ثانیه انجام میشود. همچنین این انتقال در تمام ساعات شبانهروز حتی در ایام تعطیل نیز فعال است. که این خود نکتهای بسیار جذاب است.
۲. امنیت بالا
در سامانه پل از شماره شبا استفاده میشود، نه شماره کارت. این موضوع امنیت انتقال را بیشتر میکند و خطر فیشینگ را کاهش میدهد، چرا که اطلاعات حساس کارت مبادله نمیشود.
۳. کارمزد کمتر
در حالی که کارتبهکارت معمولاً کارمزد بالاتری دارد، کارمزد سامانه پل به صورت درصدی از مبلغ انتقال محاسبه میشود که معمولاً برای انتقالهای پایین، ارزانتر از کارتبهکارت است. این درصد را در ادامه برای شما آورده ایم که بتوانید به راحتی محاسبه کنید که کدام روش برایتان مقرون به صرفه است.
۴. عدم نیاز به مراجعه حضوری یا زمانبندی خاص
برای انجام تراکنش از طریق سامانه پل فقط به یک شماره شبا، اینترنت و موبایلبانک یا اینترنتبانک نیاز دارید. البته که سایر روشها نیز به همین شکل است اما با نگاهی ساده میفهمید که زمان بندی یا محدودیتهای روتین بانکی را ندارید. شما میتوانید با برنامه خودتان پیش بروید.
معایب و محدودیتهای سامانه پل
همانند هر سیستم جدید، سامانه پل نیز محدودیتهایی دارد که دانستن آنها برای استفاده صحیح ضروری است. این محدودیتها شامل سقف انتقال محدود، پوشش ناقص، مظکلات قطعی در تراکنش و مواردی است که به دلیل تکمیل نشده روند پل در تمام بانکها هنوز مشخص نشده است.
۱. سقف انتقال محدود
در حال حاضر سقف انتقال در سامانه پل ۵۰ میلیون تومان برای هر تراکنش و روزانه تا ۳۰ میلیون تومان است. این رقم ممکن است در آینده افزایش یا کاهش یابد، اما نسبت به ساتنا که مخصوص مبالغ بالا است، محدودتر است.
۲. پوشش ناقص توسط بانکها
هنوز همه بانکها به صورت کامل از سامانه پل پشتیبانی نمیکنند یا سامانه به طور کامل در اپلیکیشنهای آنها فعال نشده. بنابراین ممکن است گیرنده یا فرستنده امکان استفاده از پل را نداشته باشند.
۳. مشکلات مقطعی در تراکنش
برخی کاربران گزارش کردهاند که در زمانهای خاصی تراکنشها با خطا مواجه میشود یا در مسیر گیر میکند. البته معمولاً این موارد توسط بانک یا پشتیبانی پل برطرف میشود.
مقایسه پل با کارتبهکارت، پایا و ساتنا

برای انتخاب بهترین روش انتقال وجه، بهتر است ویژگیهای اصلی هر کدام را مقایسه کنیم. با این کار شما میتوانید بفهمید که در چه شرایطی و چگونه از کدام روش باید استفاده کنید.
| ویژگی / سامانه | سامانه پل | کارتبهکارت | پایا | ساتنا |
|---|---|---|---|---|
| سقف انتقال | ۵۰ میلیون تومان | ۳ میلیون تومان | ۱۰۰ میلیون تومان | بالای ۱۰۰ میلیون تومان |
| کارمزد | ۰.۰۲٪ (حداقل ۵۰۰ ت) | حدود ۱۰۰۰-۳۰۰۰ ت | معمولاً رایگان | وابسته به بانک (تا ۵۰۰۰ ت) |
| زمان انتقال | آنی (لحظهای) | تقریباً آنی | چند ساعت (در زمان اداری) | آنی در ساعات اداری |
| نیاز به شبا / کارت | شماره شبا | شماره کارت | شماره شبا | شماره شبا |
| امنیت اطلاعات | بالا (شبا) | پایینتر (کارت) | بالا | بالا |
| دسترسی شبانهروزی | بله | بله | خیر (اداری) | خیر (اداری) |
| پوشش بانکی | محدود به برخی بانکها | اکثر بانکها | همه بانکها | همه بانکها |
تجربه کاربری واقعی از سامانه پل
فرض کنید کاربر بانک ملت هستید و میخواهید از طریق همراهبانک وجهی را برای شخصی در بانک صادرات واریز کنید. پس از ورود به اپلیکیشن و انتخاب گزینه «انتقال وجه از طریق پل»، تنها کافی است شماره شبا طرف مقابل را وارد کنید.
مزیت: پول در کمتر از ۵ ثانیه به حساب طرف مقابل واریز میشود. نیازی به تأییدهای مرحلهای نیست.
مشکل احتمالی: اگر گیرنده در بانکی باشد که هنوز به پل متصل نیست (مثلاً برخی بانکهای خصوصی کوچک) عملیات با خطا روبرو میشود یا با پیام «بانک مقصد از سرویس پشتیبانی نمیکند» مواجه میشوید.
نکته مهم: همیشه پیش از انتقال، مطمئن شوید که بانک گیرنده از پل پشتیبانی میکند.
راهنمای گامبهگام استفاده از پل
۱. ورود به اپلیکیشن بانک (مثلاً همراهبانک ملت، ملی، تجارت، سپه و…)
۲. رفتن به بخش “انتقال وجه”
۳. انتخاب گزینه «انتقال از طریق پل»
۴. وارد کردن شماره شبا، مبلغ و توضیحات
۵. تأیید تراکنش با رمز پویا یا رمز دوم
۶. دریافت رسید و مشاهده پیام «تراکنش با موفقیت انجام شد»
برخی اپلیکیشنها نام «پل» را بهصورت مجزا نمایش نمیدهند؛ ممکن است عنوان «انتقال لحظهای» یا «انتقال با شماره شبا» جایگزین شده باشد که فرقی در عملکرد ندارد.
امنیت سامانه پل

از آنجا که در این سامانه از شماره کارت استفاده نمیشود، اطلاعات حساس بانکی در معرض خطر قرار نمیگیرد. علاوه بر آن، رمزنگاری تراکنشها و الزام به رمز پویا سطح امنیت این سامانه را بالا برده است. سامانه پل یکی از روشهایی است که برای مبارزه با فیشینگ مناسب و شما با چالش چندانی روبرو نمیشوید.
اما همچنان:
-
از وایفای عمومی استفاده نکنید.
-
مطمئن شوید شماره شبا وارد شده صحیح است.
-
رسید دیجیتال را ذخیره کنید.
آینده سامانه پل
بانک مرکزی اعلام کرده در آینده نزدیک، سقف انتقال از طریق پل افزایش خواهد یافت. همچنین احتمال یکپارچهسازی با سایر سرویسها مانند QR Code و NFC نیز وجود دارد. هدف نهایی جایگزینی کامل پل با روشهایی مانند کارتبهکارت است.
جمعبندی: چه زمانی از پل استفاده کنیم؟
| وضعیت | استفاده از پل مناسب است؟ |
|---|---|
| انتقال تا ۱۵ میلیون تومان | ✅ بله |
| انتقال به شبا واریز سریع نیاز دارید | ✅ بله |
| گیرنده در بانک ناشناخته است | ❌ بررسی کنید بانک پشتیبانی کند |
| انتقال در ساعت اداری نیست | ✅ بله |
| امنیت انتقال برایتان مهم است | ✅ بله |
| نیاز به انتقال بالای ۵۰ میلیون دارید | ❌ خیر (بهتر است از ساتنا استفاده شود) |
منابع رسمی برای اطلاعات بیشتر
-
وبسایت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
-
اطلاعیه رسمی سامانه پل در بانکهای ملت، ملی، صادرات
-
اپلیکیشنهای موبایلی بانکها
-
شماره تماس پشتیبانی بانک شما
امیدوارم این راهنمای جامع، به شما در شناخت و استفاده بهتر از سامانه پل کمک کند. اگر سوالی دارید، در بخش نظرات بپرسید یا با بانک خود تماس بگیرید.
انتهای مطلب






