سناریوهای جدید دولت برای بنزین؛ تغییر در سهمیهبندی یا افزایش نرخ؟
با افزایش ناترازی بنزین و هزینههای بالای واردات، دولت برای سال ۱۴۰۴ سناریوهای تازهای از جمله تغییر سهمیهبندی و افزایش نرخ بنزین را بررسی میکند. تصمیمات جدید در این زمینه بهزودی اجرایی خواهند شد.
به گزارش تجارت امروز؛ موضوع ناترازی بنزین و چالشهای مرتبط با آن همچنان یکی از مباحث داغ دولت و مجلس است. شب گذشته، دکتر مسعود پزشکیان رئیسجمهور ایران، در سخنانی به این مسئله پرداخت و اظهار داشت: «بنزین گران را وارد میکنیم اما آن را با قیمتهایی مثل ۱۵۰۰ یا ۳۰۰۰ تومان میفروشیم. این رویه نه در ایران و نه در هیچ کجای دنیا پذیرفتنی نیست. باید راهحلی پیدا کنیم که معیشت مردم حفظ شود، چون تأمین ارز واردات بنزین باعث کسری بودجه، تورم و آسیب به اقشار کمدرآمد میشود.»
در همین راستا، عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد، نیز صبح امروز در همایش بیمه اظهار کرد: «قاچاق گسترده بنزین در کنار واردات آن، منطقی نیست و باید این روند اصلاح شود. تمام تلاش من در وزارت اقتصاد، با حمایت رئیسجمهور، این است که رانتها را حذف و ناترازیها را اصلاح کنیم.»
فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت، نیز اخیراً اعلام کرده بود که بحثهای کارشناسی درباره حاملهای انرژی در جریان است و دولت قصد دارد مردم را برای هرگونه تغییر احتمالی آماده کند.
با توجه به اظهارات شب گذشته رئیس جمهور به نظر می رسد، اعمال سیاستهای جدید برای بنزین در سال ۱۴۰۴ قطعی است؛ اما در مورد اینکه چه تصمیمی اتخاذ شود، باید سناریوهای موجود را بررسی کنیم.
بررسی چهار سناریوی پیشنهادی
- تداوم شرایط فعلی با تأمین ارز برای واردات در این سناریو، بنزین با قیمتهای ۱۵۰۰ و ۳۰۰۰ تومان عرضه میشود و ارز مورد نیاز برای واردات آن از بودجه تأمین خواهد شد. پیشبینی میشود که در صورت ادامه این روند، نیاز به ۶ میلیارد دلار برای واردات بنزین در سال آینده وجود داشته باشد. با این حال، این گزینه به دلیل مخالفت مجلس و فشار مالی بالا، بعید به نظر میرسد.
- تعیین نرخ سوم برای مصرف مازاد در این طرح، سهمیه فعلی بنزین (۱۵۰۰ و ۳۰۰۰ تومانی) حفظ میشود اما برای مصرف مازاد بر سهمیه، نرخ سومی تعیین میشود که احتمالاً نزدیک به قیمت فوب خلیجفارس خواهد بود. این سناریو میتواند تأثیر مثبتی بر کاهش مصرف بیرویه، قاچاق سوخت و ناترازی داشته باشد.
- تغییر نظام سهمیهبندی یکی دیگر از پیشنهادات مطرح، تخصیص سهمیه بنزین یارانهای به افراد بهجای خودروها است. در این طرح، هر فرد ایرانی مقدار مشخصی بنزین یارانهای دریافت میکند و میتواند آن را مصرف یا به فروش برساند. این تغییر ممکن است با تکنرخی شدن بنزین غیرسهمیهای همراه باشد.
- افزایش تدریجی قیمت بنزین در این سناریو، قیمت بنزین سهمیهای و آزاد با افزایش نسبی (بین ۳۰ تا ۵۰ درصد) مواجه میشود. این طرح میتواند بهصورت ترکیبی با تعیین نرخ سوم اجرا شود و به مدیریت بهتر مصرف و کاهش ناترازی کمک کند.
سیاستهای مکمل
علاوه بر سناریوهای قیمتی، سیاستهای غیرقیمتی نظیر نوسازی خودروهای فرسوده، توسعه حملونقل عمومی و تنوعبخشی به سبد سوخت نیز میتواند تأثیر قابل توجهی در کاهش مصرف بنزین داشته باشد. دولت در نظر دارد این اقدامات را در کنار تغییرات قیمتی بهصورت همزمان اجرایی کند.
این موضوع همچنان در حال بررسی است و ممکن است در روزهای آینده سناریوهای جدیدی نیز مطرح شود.
انتهای مطلب/ ن.پ
