مفهوم سنوات و عیدی + نحوه محاسبه؛ راهنمای کامل برای کارگران
در قانون کار ایران، عیدی و سنوات حقوقی است که به کارگران تعلق میگیرد و برای پاداش به زحمات سالانه آنها در نظر گرفته میشود. در این مطلب، به طور کامل نحوه محاسبه و شرایط دریافت عیدی و سنوات برای کارگران را بررسی میکنیم.

به گزارش تجارت امروز؛ سنوات و عیدی دو مزایای مهم در حقوق و دستمزد کارگران و کارمندان هستند که بهعنوان پاداش پایان سال یا پایان خدمت به آنها تعلق میگیرند. در ادامه، به توضیح هر یک و نحوه محاسبه آنها و همچنین شرایط تعلق میپردازیم.
سنوات چیست و به چه کسانی تعلق می گیرد؟
سنوات به معنای پاداشی است که به کارگر در پایان هر سال کاری معادل یک ماه آخرین حقوق پرداخت میشود. این مبلغ بهعنوان نوعی پاداش پایان خدمت شناخته میشود و به کارگر برای سالها خدمت به سازمان پرداخت میشود.
سنوات به کارگرانی که حداقل یک سال سابقه خدمت دارند تعلق میگیرد. اگر فردی یک سال کامل کار نکرده باشد، سنوات به او تعلق نمیگیرد، مگر اینکه توافق خاصی در قرارداد کاری یا میان کارگر و کارفرما وجود داشته باشد. در برخی موارد، کارفرما ممکن است سنوات را به طور نسبی برای کارگرانی که کمتر از یک سال خدمت کردهاند، پرداخت کند اما این موضوع وابسته به سیاستهای کارفرما یا توافقات خاص است.
عیدی چیست و به چه کسانی تعلق می گیرد؟
عیدی مبلغی است که به کارگران و کارمندان بر اساس قانون کار ایران در پایان سال بهعنوان پاداش و تشویق پرداخت میشود. این مبلغ معمولاً معادل دو برابر حداقل حقوق پایه ماهانه است و بهعنوان پاداش پایان سال به کارکنان تعلق میگیرد.
عیدی به کسانی که حداقل یک ماه از سال را در سازمان مشغول به کار بودهاند، عیدی پرداخت میشود. بنابراین، حتی اگر کارگری تمام یک سال کامل را کار نکرده باشد، بهطور نسبی، عیدی به او تعلق میگیرد. برای مثال، اگر فردی ۶ ماه در یک سال کار کرده باشد، عیدی او به نسبت ۶ ماه محاسبه میشود.
نحوه محاسبه سنوات
میزان سنوات به دو صورت محاسبه میشود:
- سنوات سالیانه: این روش درست است. مطابق قانون کار ایران، برای هر سال خدمت، کارگر به میزان یک ماه حقوق خود به عنوان سنوات دریافت میکند. به عبارت دیگر، سنوات معمولاً بهصورت معادل یک ماه از آخرین حقوق کارگر برای هر سال کار به او تعلق میگیرد.
- سنوات تجمیعی: در این روش، مجموع سنوات سالهای مختلف محاسبه میشود. در صورتی که کارگر چندین سال سابقه کار داشته باشد، این سنوات بهطور تجمعی محاسبه میشود و به مجموع حقوقهای هر سال اضافه میشود. به این معنی که برای هر سال یک ماه حقوق پرداخت میشود و سپس این مبالغ جمع میشود.
سنوات = (حقوق پایه × تعداد روزهای کارکرد) ÷ ۳۶۵
این فرمول برای کارگرانی که مدت زمان کاری آنها کمتر از یک سال است یا برای محاسبه سنوات تجمیعی (بر اساس روزهای کارکرد) استفاده میشود. در این روش، بر اساس تعداد روزهایی که فرد در طول سال کار کرده، سنوات محاسبه میشود.
بنابراین، در مواقعی که فرد تمام سال را کار کرده است، محاسبه بهصورت زیر خواهد بود:
سنوات = (حقوق پایه × ۳۶۵) ÷ ۳۶۵ = حقوق پایه
نحوه محاسبه عیدی
میزان کارکرد یک سال: اگر فرد یک سال کامل در واحد اقتصادی مشغول به کار بوده باشد، عیدی او معادل دو برابر حقوق پایه ماهانه خواهد بود.
فرمول:
عیدی = ۲ × حقوق پایه ماهیانه
مثال:
اگر حقوق پایه فرد ۵ میلیون تومان باشد، عیدی معادل ۱۰ میلیون تومان خواهد بود.
میزان کارکرد کمتر از یک سال: اگر فرد کمتر از یک سال در واحد اقتصادی مشغول به کار بوده باشد، عیدی او بهصورت نسبی محاسبه میشود. در این حالت، تعداد ماههایی که فرد مشغول به کار بوده است، در دو برابر حقوق پایه ماهیانه او ضرب میشود و سپس حاصل به ۱۲ تقسیم میشود.
فرمول:
عیدی = (تعداد ماههای کارکرد × ۲ × حقوق پایه ماهیانه) ÷ ۱۲
مثال:
اگر فرد ۶ ماه کار کرده و حقوق پایه او ۵ میلیون تومان باشد، عیدی او بهصورت زیر محاسبه میشود:
عیدی = (۶ × ۲ × ۵ میلیون) ÷ ۱۲ = ۵ میلیون تومان
محاسبه دقیقتر با حقوق روزانه: برای دقت بیشتر، میتوان از حقوق روزانه فرد برای محاسبه عیدی استفاده کرد. در این روش، تعداد روزهای کارکرد فرد در دو برابر حقوق پایه ماهیانه او ضرب میشود و سپس حاصل به ۳۶۵ تقسیم میشود.
فرمول:
عیدی = (تعداد روزهای کارکرد × ۲ × حقوق پایه ماهیانه) ÷ ۳۶۵
مالیات بر عیدی و سنوات
مالیات بر عیدی و سنوات به مبلغ عیدی و سنوات پرداختی بستگی دارد. طبق دستورالعمل سازمان امور مالیاتی، مبلغ ۱۲ میلیون تومان بهعنوان سقف معافیت مالیاتی برای عیدی در نظر گرفته شده است. این بدین معناست که در صورتی که مبلغ عیدی فرد از این مقدار بیشتر باشد، مبلغ مازاد مشمول مالیات عیدی میشود.
کلام آخر
سنوات و عیدی دو مزایای مهم در حقوق و دستمزد هستند که به کارگران و کارمندان تعلق میگیرند. میزان و نحوه محاسبه آنها بر اساس قوانین و مقررات جاری کشور تعیین میشود و کارفرمایان موظف به رعایت این قوانین هستند. لازم به ذکر است که عیدی مشمولان قانون کار با مشمولان دسـتگاههای دولتی متفاوت است. چرا که عیدی کارکنان دولت در پایان هر سال توسط دولت اعلام میشود. ممنون از توجه شما به این مطلب.