روز بزرگداشت شیخ بهایی، ستاره شناس فاخر ایرانی

به گزارش تجارت امروز؛ از شیخ بهایی، حدود ۹۵ کتاب و رساله به جا مانده است. این دانشمند بزرگ، ستاره شناسی بود که یونسکو  آن را در لیست مفاخر ایران ثبت کرد.

زندگی نامه شیخ بهایی

شیخ بهاء الدین ، محمدبن حسین عاملی معروف به شیخ بهایی دانشمند بنام دوره صفویه است. اصل وی از جبل عامل شام بود. بهاء الدین محمد ده ساله بود که پدرش عزالدین حسین عاملی از بزرگان علمای شام بسوی ایران رهسپار گردید و چون به قزوین رسیدند و آن شهر را مرکز دانشمندان شیعه یافتند، در آن سکنی گزیدند و بهاءالدین به شاگردی پدر و دیگر دانشمندان آن عصر مشغول گردید.

خدمات شیخ بهائی

در عرف مردم ایران، شیخ بهائی به مهارت در ریاضی و معماری و مهندسی معروف بوده و هنوز هم به همین صفت معروف است، چنانکه معماری مسجد امام اصفهان و مهندسی حصار نجف را به او نسبت می دهند. و نیز شاخصی برای تعیین اوقات شبانه روز از روی سایه آفتاب یا به اصطلاح فنی، ساعت آفتاب یا صفحه آفتابی و یا ساعت ظلی در مغرب مسجد امام در اصفهان هست که می گویند وی ساخته است.

یکی دیگر از کارهای شگفت که به شیخ بهایی نسبت می دهند، ساختمان گلخن گرمابه ای که هنوز در اصفهان مانده و به حمام شیخ بهایی یا حمام شیخ معروف است و آن حمام در میان مسجد جامع و هارونیه در بازار کهنه نزدیک بقعه معروف به درب امام واقع است.

و مردم اصفهان از دیر باز همواره عقیده داشته اند که گلخن آن گرمابه را بهائی چنان ساخته که با شمعی گرم می شد و در زیر پاتیل گلخن فضای تهی تعبیه کرده و شمعی افروخته در میان آن گذاشته و آن فضا را بسته بود و شمع تا مدتهای مدیدهمچنان می سوخت و آب حمام بدان وسیله گرم می شد.

و خود گفته بود که اگر روزی آن فضا را بشکافند، شمع خاموش خواهد شد و گلخن از کار می افتد و چون پس از مدتی به تعمیر گرمابه پرداختند و آن محوطه را شکافتند، فوراً شمع خاموش شد و دیگر از آن پس نتوانستند بسازند. همچنین طراحی منارجنبان اصفهان که هم اکنون نیز پا برجاست به شیخ بهایی نسبت داده می شود.

خصوصیات اخلاقی شیخ بهایی

شیخ بهایی همواره درباره عدل و انصاف سخن می گفت و مانند صالحان عمل می کرد و به خلق خدا خدمت می کرد و همواره با مردم بود. او روح بلند و رفیعی داشت و همواره در طلب علم آموزی بود.

مذهب شیخ بهائی

باتوجه به تعلق شیخ بهایی و خانواده اش به شیعیان جبل عامل و تالیف های بسیارش در فقه و معارف شیعی، شیعه بودن اوغیر قابل تردید است.شیخ بهایی قصیده معروف در مدح امام زمان(عج) و صلوات مشهوری رای ۱۴ معصوم دارد.

فعالیت های ماندگار شیخ بهایی

کارهایی که شیخ بهایی در دوران عمر مفید خود اجرایی نمود شامل :

• ساخت و معماری مسجد امام اصفهان و مهندسی حصار نجف را به شیخ بهائی نسبت می دهند.
• ساعت آفتاب یا صفحه آفتابی و یا ساعت ظلی در مغرب مسجد امام در اصفهان را نیز شیخ بهائی ساخته است.
• طرح ریزی یکی از بزرگترین کاریزهای ایران کاریز نجف آباد اصفهان را به بهائی نسبت می دهند.
• تقسیم آب زاینده رود به محلات اصفهان و روستاهای مجاور رودخانه از نمونه کارهای شیخ بهائی است.
• تعیین سمت قبله مسجد امام به مقیاس چهل درجه انحراف غربی از نقطه جنوب نیز از کارهای شیخ بهائی بود که به یک قرن و نیم اختلاف نظر پایان داد.
• ساختمان گلخن گرمابه شیخ بهائی یکی دیگر از کارهای شگفت بهائی است که مردم اصفهان عقیده دارند که بهائی گلخن آن گرمابه را بهائی چنان ساخته که با شمعی گرم می شد و در زیر پاتیل گلخن فضای تهی تعبیه کرده و شمعی افروخته در میان آن گذاشته و آن فضا را بسته بود و شمع تا مدتهای مدیدهمچنان می سوخت و آب حمام بدان وسیله گرم می شد.
• طراحی منارجنبان اصفهان را نیز به شیخ بهایی نسبت می دهند.

مثنویات معروف شیخ بهایی

مثنوّیات معروف شیخ بهائی در زبان فارسی عبارتند از:

• نان و حلوا یا سوانح سفر الحجاز، (بر وزن مثنوی مولوی)
• نان و پنیر، (بر وزن مثنوی مولوی)
• شیر و شکر، (اولین منظومه فارسی در بحر خَبَب یا مُتدارک).
• مثنوی هایی مانند نان و خرما، شیخ ابوالحشم و رموز اسم اعظم را نیز منسوب به او دانسته اند.

فقه