آن چیزی که همه باید در مورد ورق سیاه بدانند!

به گزارش تجارت امروز؛ ورق سیاه که با نام های ورق کربن استیل یا پلیت سیاه نیز شناخته می‌شود محصول نورد گرم است. ورق سیاه نسبت به ورق‌های نورد سرد کیفیت کمتری دارد و در ابعاد و اندازه آن دقت کمتری به خرج داده اند اما باز هم به عنوان کالای واسط در خوردو و غیره پرکاربرد است. در ادامه مطلب راجه به انواع ورق سیاه و کاربردهای مختلفی که دارد بیشتر توضیح می دهیم.

ورق سیاه چیست؟

در اواخر فرآیند تولید، فولاد به ابعاد محصول نهایی خود با غلتک های بزرگ و پرقدرت نورد می شود. دو نوع نورد فولادی وجود دارد که سرد و گرم  هستند و ورق فولادی سیاه با فرآیند نورد گرم ساخته می شود.

نتیجه فرآیند نورد گرم این است که فولاد یک لایه بیرونی اکسید شده به دست می‌آورد و در نتیجه یک روکش سیاه ایجاد می‌کند، از این رو این نام را به خود اختصاص می‌دهد. فولاد نورد سرد به دلیل سطح براق آن به طور کلی به عنوان “فولاد روشن” شناخته می شود. برای اینکه بهتر بتوانید با ورق سیاه آشنا شیود در ادامه مطلب انواع ورق سیاه را معرفی می کنم.

انواع ورق سیاه

ورق سیاه، بر اساس کیفیت مواد اولیه، جزئیات آلیاژ، سایز، ضخامت و کاربردش به انواع متفاوتی تقسیم می‌شود. هر کدام از این انواع، در بخش خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند و کاربرد متفاوتی هم دارند. در ادامه، رایج‌ترین انواع ورق سیاه را بررسی می‌کنیم:

ورق صنعتی سیاه

ورق‌های سیاه صنعتی به دو روش کلی مورد استفاده قرار می گیرد؛ همچنین پایه‌ی تولید پروفیل‌هایی با ابعاد بالا هستند که مستقیما،  در صنایع عظیم و غول‌پیکر استفاده می شود. ورق‌های سیاه صنعتی از جهت ابعاد، سایز، وزن و ضخامت با سایر ورق‌های سیاه، بسیار متفاوت هستند و با خواندن اطلاعات ورق سیاه معمولی تفاوت ها را بهتر حس می کنید.

ورق سیاه معمولی

بر اساس میزان عنصر کربن در آلیاژ فولاد، ورق‌های فولادی، از سختی متفاوتی برخوردارند. ورق‌های سیاه معمولی هم بر مبنای میزان کربن موجود در آلیاژشان، به دو گرید کلی ST37 و ST52 تقسیم می‌شوند. البته عناصر شیمیایی دیگری هم در این دو گرید مورد استفاده قرار می گیرد.

در ورق‌های ST37، عناصر فلزی فولاد، فسفر، گوگرد، سیلسیم، منگنز و کربن وجود دارد. در ورق سیاه ST52، همین عناصر با درصد متفاوتی یافت می‌شود.

علاوه بر این تقسیم‌بندی، ورق‌های سیاه، بر اساس نحوه‌ی عرضه به بازار هم به دو دسته‌ی کلی تقسیم می‌شوند:

ورق سیاه کلاف یا رول

این ورق ها از نطر طولی محدودیتی ندارند، زیرا  به صورت کلاف می باشند. درباره‌ی عرض آن‌ها هم باید بگوییم که در اندازه‌های ۱، ۱.۲۵، ۱.۵۰ و ۲ متری تولید می‌شوند. ضخامت ورق‌های سیاه کلاف هم از ۱.۵ تا ۱۵ میلی‌متر متغیر است.

ورق سیاه به شکل شیت یا فابریک

ورق‌های سیاه شیت، معمولاً سفارشی هستند؛ یعنی مصرف‌کننده، ابعاد و ضخامت ورق مورد نیاز را به کارخانه می‌دهد و محصول مورد نیاز را تحویل می‌گیرد.

البته ورق‌های سیاه شیتِ آماده‌ی موجود در بازار، ضخامتی بیشتر از ۱۵ میلی‌متر دارند و معمولاً در ابعاد ۱ در ۲ متر، ۱.۵ در ۲.۵ متر، ۱ در ۶ متر، ۱.۵ در ۶ متر، ۲ در ۶ متر و ۲ در ۱۲ متر موجود هستند.

ورق سیاه چه ویژگی هایی دارد؟

ورق‌های سیاه، از نظر آنالیز شیمیایی و خواص مکانیکی کاملا متفاوت هستند. هر کدام از گریدهای ورق سیاه، با توجه به استانداردهای گوناگون، بر اساس پارامترهای خاصی تولید می شوند.

متخصصان عرصه‌ی آهن، معمولاً برای بررسی مشخصات شیمایی و مکانیکی ورق‌های سیاه،  جدول‌های استاندارد این محصولات را بررسی می کنند. گفتنی است که برای ورق سیاه، دو استاندارد قدیمی و جدید موجود است:

DIN 17100
BS EN 10025

در ادامه‌ی این مطلب از تجارت امروز، جدول آنالیز شیمیایی فولاد ورق‌های سیاه را در اختیار شما قرار می دهیم؛ متخصصان با آنالیز گریدهای مختلف ورق سیاه، به این نتایج رسیده اند:

حالا که با مشخصات و ویژگی های ورق سیاه آشنا شدید بهتر است که اندازه های استاندار را نیز بشناسید.

ابعاد ورق سیاه چگونه است؟

ورق‌های سیاه، اندازه های مختلفی دارند و معمولا طبق سفارش این اندازه ها زده می شود. در ادامه مطلب، سایزها و ابعاد رایج برای ورق‌های سیاه موجود در بازار را بیان می کنیم:

• ضخامت ورق سیاه: ۱.۵ تا ۱۰۰ میلی‌متر
• عرض ورق سیاه: از ۱۰۰ سانتی‌متر تا ۲۰۰ سانتی‌متر
• طول ورق سیاه: بدون محدودیت

وزن ورق سیاه نیز بر اساس جدول‌های استاندارد وزنی این محصول، قابل ‌ارزیابی است. جدول وزنی زیر، در پیداکردن وزن ورق مورد نیاز به شما کمک می‌کند.

شما با توجه به این جدول می توانید اطلاع دقیق تری از اندازه ورق سیاه داشته باشید. اگر برای شما سوال است که چگونه این ورق سیاه ساخته می شود، ادامه مطلب را بخوانید.

ورق فولادی سیاه چگونه ساخته می شود؟

مانند تمام محصولات فولادی، فرآیند با سنگ آهن شروع می شود، پس از استخراج و تصفیه، آهن با مقدار دقیقی از عناصر آلیاژی، عمدتاً کربن، با مقادیر کمی نیکل، مولیبدن و غیره مخلوط می شود.

هنگامی که فولاد به شکل بیلت در آمد، به تدریج به یک محصول قابل استفاده تبدیل می شود، برای ورق های فولادی، این نوار خواهد بود. در آسیاب نواری، شمش از مراحل بسیاری از غلتک‌ها عبور داده می‌شود که هر کدام ضخامت را بیشتر کاهش می‌دهند.

فرآیند نورد بر محصول حاصل تأثیر می گذارد. فولاد نورد سرد قدرت و نیروی بیشتری می گیرد، اما محصول بسیار دقیق و قوی تری تولید می کند. نورد گرم فرآیند ارزان‌تری است، اما منجر به محصولی با دقت کمتر می‌شود. بعد از اینکه با فرایند ساخت و تولید ورق سیاه آشنا شدید مهم است که بدانید این ورق در کدام بخش از صنعت بیشترین کاربرد را دارد که به این منظور مطلب زیر را آماده کرده ایم.

کاربردهای گسترده ورق سیاه

• صنعت ساختمان:
  • ساخت انواع پروفیل‌ها (نبشی، ناودانی، تیرآهن)
  • ساخت سازه‌های فلزی
  • ساخت مخازن آب و سوخت
  • ساخت قطعات فلزی ساختمان‌ها
• صنعت خودروسازی:
  • ساخت بدنه خودرو
  • ساخت قطعات خودرو مانند رینگ و شاسی
• صنعت کشتی‌سازی:
  • ساخت بدنه کشتی
  • ساخت مخازن کشتی
• صنعت نفت و گاز:
  • ساخت لوله‌ها و مخازن
  • ساخت تجهیزات صنعتی
• صنعت کشاورزی:
  • ساخت ماشین‌آلات کشاورزی
  • ساخت تجهیزات آبیاری
• صنعت لوازم خانگی:
  • ساخت بدنه لوازم خانگی
  • ساخت قطعات داخلی لوازم خانگی

نحوه انتخاب ورق سیاه مناسب

انتخاب ورق سیاه مناسب برای پروژه شما، گامی حیاتی در تضمین کیفیت و دوام سازه است. با توجه به تنوع انواع ورق سیاه و ویژگی‌های مختلف هر یک، انتخاب صحیح ممکن است چالش‌برانگیز باشد. در این راهنما، به شما کمک می‌کنیم تا با در نظر گرفتن عوامل کلیدی، بهترین ورق سیاه را برای نیازهای خود انتخاب کنید.

عوامل مهم در انتخاب ورق سیاه

1. کاربرد ورق:

   • سازه‌های ساختمانی: ورق‌های با استحکام بالا مانند ST37 و ST52 مناسب هستند.
   • صنعت خودروسازی: ورق‌های با روکش گالوانیزه یا رنگی برای مقاومت در برابر خوردگی انتخاب می‌شوند.
   • صنعت نفت و گاز: ورق‌های با مقاومت بالا در برابر دما و فشار انتخاب می‌شوند.
   • لوازم خانگی: ورق‌های با سطح صاف و قابلیت رنگ‌آمیزی خوب مورد نیاز است.

2. ضخامت ورق:

   • با توجه به بار وارده بر سازه و نوع کاربرد، ضخامت ورق انتخاب می‌شود. ضخامت بیشتر به معنای استحکام بالاتر است.

3. ابعاد ورق:

   • ابعاد ورق با توجه به ابعاد قطعه مورد نظر و امکانات برش و خمکاری انتخاب می‌شود.

4. خواص مکانیکی:

   • استحکام کششی: مقاومت ورق در برابر کشش را نشان می‌دهد.
   • حد تسلیم: حداکثر تنشی که ورق می‌تواند تحمل کند بدون اینکه تغییر شکل دائمی پیدا کند.
   • انعطاف‌پذیری: توانایی ورق در تغییر شکل بدون شکست.

5. روکش ورق:

   • ورق‌های سیاه ممکن است روکش‌های مختلفی مانند روغنی، گالوانیزه یا رنگی داشته باشند که هر یک ویژگی‌های خاصی را به ورق می‌بخشند.

6. استاندارد تولید:

   • ورق‌های سیاه با استانداردهای مختلفی مانند ST37، ST52 و … تولید می‌شوند. هر استاندارد مشخصات فنی خاصی را برای ورق تعریف می‌کند.

کلام آخر

با توجه به مطلبی که در این بخش از تجارت امروز بیان کردیم ورق سیاه کاربردهای زیادی دارد و شما می توانید با توجه به صنعت خود ورق های سیاه را با سیاز و استاندار دلخواهتان سفارش دهید. امیدواریم که این مطلب برای شما مفید باشد.

انتهای مطلب/آ.ع