آیا تریدری شغل خوبی است؟ نگاهی به تریدری در ایران

آیا تریدری شغل خوبی است؟ بله… اما نه برای همه! تریدری یک شغل نسبتاً پرسود با سرمایه اندک است که در عین حال بسیار هم جذاب و دوست‌داشتنی است. اما نه برای کسانی که ریسک‌پذیر نیستند، طمع‌کارند یا از استرس و اضطراب گریزانند.

در ادامه این مطلب، بیشتر در مورد تریدری به‌عنوان یک شغل صحبت خواهیم کرد، ویژگی‌ها، مزیت‌ها و معایب این شغل را بررسی خواهیم کرد، معیارهایی که برای تریدر شدن لازم است در خود داشته باشیم را معرفی کرده و سپس به این سوال پاسخ خواهیم داد که آیا تریدری شغل خوبی است؟ به ویژه در ایران!

اما اولین سوالی که قبل از سوال «آیا تریدری شغل خوبی است» پیش می‌آید این است که «اصلاً آیا تریدری یک شغل است»؟

آیا تریدری یک شغل است؟

اگر به‌شکل سنتی به مفهوم اشتغال نگاه کنیم، احتمالاً تریدری یک شغل محسوب نخواهد شد. در حالت کلی، از نظر سنتی شغل به «فعالیتی اطلاق می‌‌شود که منظم و مرتب بوده و در ازای انجام آن درآمد به دست می‌آید».

تعریفی که از اشتغال ارائه شده است بیشتر شبیه مشاغلی مثل کارمندی، کارگری، حقوق‌بگیری یا دست کم مشاغل روتینی مثل کشاورزی و دامداری و خیاطی و فروشندگی و غیره است. اما اگر دقت کرده باشید، شغل‌هایی مثل خرید و فروش و معامله‌گری و نمایشگاه‌های خودرو و مسکن و امثال آن‌ها در این تعریف جایی ندارند.

شما ممکن است یک نمایشگاه خودرو داشته باشید، ولی به ‌هیچ عنوان کاری که انجام می‌دهید و درآمدی که دارید منظم و روتین نباشد. تریدری هم دقیقاً چیزی مشابه همین است.

از آن‌جا که طی سال‌های اخیر به دلیل تورم بی‌سابقه در ایران و افزایش نجومی ارزش ارز و طلا و مسکن و خودرو و سایر اقلام، خرید و فروش جزو شغل‌های اصلی، محبوب و پردرآمد شده است، پس تریدری هم می‌تواند یک شغل باشد. شغلی که اگرچه ممکن است درآمد ثابت نداشته باشد، ولی پتانسیل سودهای بالا را دارد.

البته، این نکته را هم در نظر داشته باشید که هر کسی نمی‌تواند در این شغل برنده باشد، هر بازاری مناسب ترید کردن نیست و بسیاری از افرادی که با سودای درآمدهای نجومی و «یک‌شبه ره صد ساله رفتن» پا در این مسیر گذاشته‌اند، دار و ندار خود را باخته و از آن بیرون رفته‌اند!

در عین حال، استاد رضا رفیعی، یکی از بزرگترین تریدرهای ایران، معتقد است که:

یک تریدر باید سود منظم و منطقی داشته باشد تا بتوان به آن تریدر گفت! وی در توصیف سود منطقی، این‌طور توضیح می‌دهد که منظور از سود منطقی یک دلار، پنجاه دلار، یک درصد، بیست درصد یا غیره در روز نیست! منظور از سود منطقی، برآیند فعالیت یک تریدر یا سرمایه‌گذار در بازار طی بازه زمانی شش ماهه یا یک ساله است.

در واقع، در صورتی که شما بتوانید در یک بازه زمانی مثلاً شش ماهه سرمایه اولیه خود را حدود ۳۰ درصد افزایش دهید، عملکرد فوق‌العاده‌ای داشته‌اید و می‌توانید ادعا کنید که دارای سود منطقی و مرتب هستید و یک تریدرید.

تعریف شغل تریدری؛ تریدر کیست؟

در صورتی که با بازارهای مالی آشنایی داشته باشید، احتمالاً می‌دانید که نحوه کسب سود از یک بازار و دارایی‌های عرضه شده در آن به دو صورت است:

• ترید کردن (Trading)

• سرمایه‌گذاری کردن (Investing)

سرمایه‌گذاری کردن (Investing)

مفهوم سرمایه‌گذاری تقریباً با گوشت و پوست و استخوان همه ایرانی‌ها عجین شده است. شما کم‌تر کسی را در ایران و دور و اطراف‌تان می‌شناسید که سعی نکرده باشد یک تکه زمین، مقداری طلا یا دلار خریداری کرده باشد و نگه دارد تا زمانی‌که ارزش آن افزایش یافت به فروش رسانده و سود آن را به جیب بزند.

دلیل این‌که همه مردم ایران به‌گونه‌ای سرمایه‌گذار زاده می‌شوند، باز هم موضوع تورم بالا در کشور است. نوسان ارز و طلا و غیره بالا است – البته معمولاً صعودی – و در نتیجه سرمایه‌گذاری جزو کارهایی است که می‌تواند پتانسیل سود خوبی داشته باشد.

ترید کردن (Trading)

اکنون تصور کنید این فرصت را داشته باشید که نه تنها روی افزایش قیمت دارایی‌ها، که روی کاهش آن‌ها هم کسب سود کنید. به‌نوعی، این فرصت در اختیار شما قرار داده شود که روند قیمتی یک نماد معاملاتی یا دارایی را پیش‌بینی کرده و روی آن شرط‌بندی کنید. این کاری است که به آن ترید کردن گفته می‌شود.

شما برای ترید کردن، کافی است یک صرافی یا بروکر آنلاین یا بازار فیزیکی پیدا کنید، نمادهای معاملاتی یا دارایی‌های عرضه شده در آن را تحلیل کنید، و با پیش‌بینی روند قیمتی آتی آن‌ها، اقدام به معامله آن‌ها کنید.

در اصطلاح، برای معامله یک نماد معاملاتی در بازارهای مالی به این روش، که معامله فیوچرز (Futures) یا مشتقات (Derivatives) نامیده می‌شود، لازم است پوزیشن یا موقعیت معاملاتی (Trading Position) باز کنید:

• پوزیشن لانگ (Long Position)، برای خرید نماد معاملاتی – وقتی بازار صعودی است

• پوزیشن شورت (Short Position)، برای فروش نماد معاملاتی – وقتی بازار نزولی است

این نکته را نیز باید در نظر داشت که معمولاً در اکثر بازارهای مالی، برای معاملات فیوچرز یا ترید کردن، اهرم یا لوریج (Leverage) ارائه می‌شود. به این معنی که شما می‌توانید چند برابر سرمایه اولیه خود از پلتفرم ارائه دهنده مورد نظر وام گرفته و با سرمایه بیشتری ترید کنید.

این به شما کمک می‌کند تا پتانسیل سود خود را چند برابر کنید. هرچند که ریسک معاملات نیز در این حالت بسیار افزایش پیدا می‌کند. دقیقاً به‌خاطر نوسانات شدید بازارهای مالی و استفاده از این اهرم است که گفته می‌شود تریدری شغل پر‌ریسکی است.

مزایا و معایب شغل تریدری

شغل تریدری هم مانند هر شغل دیگری دارای یک‌سری مزیت‌ها و در کنار آن یک‌سری معایب است. بدون شک، شناخت این مزیت‌ها و معایب به شما کمک می‌کند تا با چشم باز‌تری این شغل را بسنجید و اگر احساس کردید که با معایب و چالش‌های آن کنار نمی‌آیید، به سراغش نروید.

مزیت‌های شغل تریدری

• پتانسیل سود بالا

به دلیل نوسانات تند و تیز بازارهای مالی – خصوصاً بازارهایی مثل فارکس و ارزهای دیجیتال – و همین‌طور قابلیت استفاده از اهرم، تریدری یکی از مشاغل با پتانسیل سود بالا است. شما تقریباً هیچ شغلی را سراغ ندارید که بتواند در صورت موفقیت‌آمیز بودن تریدها و شرایط مساعد بازار، سودهای کلان چند صد درصدی در سال به شما بدهد.

• استقلال فردی و مالی

برای تریدر شدن، شما تقریباً به هیچ‌چیز و هیچ‌کس جز خودتان و سرمایه اولیه‌تان نیاز ندارید. نه لازم است دفتری اجاره کنید، نه مدیری بالای سرتان است، نه نیازمند سیستم‌های حمل و نقل و لجستیکی هستید، نه منشی و دفتر و دستک می‌خواهید و نه هیچ‌چیز دیگر!

تنها چیزی که نیاز دارید آموزش دیدن و ارتقای سطح دانش و مهارت تحلیلی و معاملاتی است. پس از آن می‌توانید با یک موبایل یا لپ‌تاپ شخصی کارتان را راه بیندازید. حتی سرمایه اولیه چندانی هم برای تریدر شدن نیاز نخواهید داشت.

• انعطاف‌پذیری بالا

و در نهایت، شما از نظر میزان سرمایه اولیه، نوع معاملات، بازاری که انتخاب می‌کنید، زمان‌بندی که برای ترید کردن دارید، حجم معاملات و همه‌چیز دست‌تان باز است.

تریدری اگرچه ممکن است در برخی بازارها محدودیت‌های زمانی خاص خودش را داشته باشد، اما در حالت کلی یک شغل انعطاف‌پذیر آنلاین است که می‌تواند در هر ساعت از شبانه‌روز انجام شود و بسیاری از محدودیت‌های زمانی و مکانی مشاغل دیگر در آن وجود ندارد.

معایب شغل تریدری

• ریسک بسیار بالا

یکی از مهم‌ترین معایب و نقاط ضعف شغل تریدری، ریسک بسیار بالای آن است. این نکته را مد نظر داشته باشید که تقریباً ۷۰ درصد از افرادی که به‌عنوان تریدر وارد بازارهای مالی می‌شوند، زیان‌ده هستند. با این اوصاف، شاید بهتر باشد قبل از ورود به این بازار خودتان را برای هر نتیجه‌ای آماده کرده باشید.

• فشار کاری بالا و اضطراب

فشار کاری و اضطرابی که یک تریدر تجربه می‌کند، بسیار بالاست. اگر اهل اضطراب نیستید، کشش موقعیت‌های سخت را ندارید و آدم صبوری نیستید، توصیه می‌کنیم قید تریدر شدن را بزنید.

به قول استاد رفیعی،‌ تریدر شدن به معنای یک شبه پولدار شدن نیست و مستلزم دانش، آموزش، کسب مهارت و بیشتر از هرچیزی «صبر کردن» است.

• مستلزم دانش و مهارت

و در نهایت، اگر اهل مطالعه نیستید، جزو افرادی هستید که از یادگیری و درست و مشق گریزان هستند، ریاضیات را دوست ندارید، هیچ‌وقت سراغ هندسه نرفته‌اید و خلاصه دنبال دردسر نمی‌گردید، باز هم بهتر است قید بازارهای مالی و ترید کردن را بزنید.

برای موفقیت در تریدری، لازم است تحلیل تکنیکال و فاندامنتال بلد باشید. این دو تحلیل، به شدت پیچیده، حرفه‌ای و تخصصی هستند و یادگیری آن‌ها زمان‌بر خواهد بود. پس اگر حوصله یاد گرفتن را ندارید، احتمالاً هیچ‌وقت تریدر موفقی نخواهید شد.

تریدری مناسب چه کسانی و کدام بازارهاست؟

در نهایت، مهم‌ترین سوالی که باقی می‌ماند این است که تریدری مناسب چه کسانی است؟ آیا من هم می‌توانم تریدر شوم؟ اگر بله، کدام بازار فرصت بهتری برای تریدر شدن و ترید کردن است؟

در مورد بازارهای مالی، آن‌چه که رفیعی معتقد است به شرح زیر است:

• فارکس مناسب تریدرها‌ست

• ارزهای دیجیتال مناسب سرمایه‌گذارانی است که سرمایه خوبی دارند

• و بورس مناسب کسانی است که چشم‌انداز بلند مدت‌تر دارند

پس اگر دنبال یک شغل روتین روزانه به‌عنوان تریدری هستید، احتمالاً بازار فارکس انتخاب بهتری برای شما خواهد بود. اما اگر یک تریدر بلند مدت یا سرمایه‌گذار هستید، شاید بازار ارزهای دیجیتال هم گزینه جذابی برای شما باشد.

اما این‌که ترید کردن مناسب چه کسانی است، بستگی به موارد زیر دارد:

• کسانی که طمع‌کار نیستند

• کسانی که در موقعیت‌های حساس منطقی عمل می‌کنند

• کسانی که صبور هستند و در لحظات حساس احساساتی نمی‌شوند

• کسانی که مدیریت ریسک بالایی دارند

• کسانی که به یادگیری علاقه‌مند هستند و در جا نمی‌زنند

• و کسانی که دنبال یک شغل برای خود می‌گردند و برای یک شبه پولدار شدن سراغ تریدری نیامده‌اند!

اگر این ویژگی‌ها را در خودتان سراغ دارید، بسم‌الله…