روغن زیرو ترانس؛ تبلیغ یا واقعیت؟
روغنهای زیرو ترانس این روزها بهعنوان انتخابی سالم و جایگزین چربیهای مضر معرفی میشوند، اما آیا این تبلیغات با واقعیت سازگار است؟
به گزارش تجارت امروز؛ محصولاتی که این روزها بهطور گسترده تبلیغ میشود، روغن زیرو ترانس است. این روغنها بهعنوان گزینهای سالم و مناسب برای پختوپز و مصرف روزانه معرفی میشوند. اما آیا این ادعاها واقعیت دارند یا تنها یک حرکت بازاریابی است؟ در این مطلب به بررسی کامل این موضوع میپردازیم.
چربی ترانس چیست؟
چربیهای ترانس نوعی چربی ناسالم هستند که در فرآیند هیدروژنه کردن روغنهای مایع برای تبدیل آنها به حالت جامد ایجاد میشوند. این فرآیند معمولاً برای افزایش ماندگاری و پایداری روغنها انجام میشود. متأسفانه مصرف این نوع چربیها با مشکلاتی مانند:
- افزایش کلسترول بد (LDL) و کاهش کلسترول خوب (HDL)
- افزایش خطر بیماریهای قلبی و عروقی
- ایجاد التهاب در بدن و احتمال دیابت نوع ۲
- چاقی و مشکلات متابولیکی
مرتبط است. به همین دلیل، سازمان جهانی بهداشت (WHO) توصیه کرده که مصرف چربیهای ترانس به حداقل ممکن کاهش یابد و تا سال ۲۰۲۳ بهطور کامل از زنجیره غذایی حذف شود.
روغن زیرو ترانس چیست؟
روغنهای زیرو ترانس (Zero Trans Fat) یا فاقد چربی ترانس، روغنهایی هستند که بهطور علمی و صنعتی به گونهای فرآوری شدهاند که هیچ اسید چرب ترانسی در ترکیب آنها وجود نداشته باشد یا مقدار آن کمتر از ۰.۵ گرم در هر واحد مصرفی باشد (طبق استانداردهای FDA). این روغنها بهطور عمده از روشهای زیر تولید میشوند:
- جایگزینی روغنهای هیدروژنه با روغنهای طبیعی: روغنهای گیاهی مایع مانند روغن زیتون، کانولا و آفتابگردان.
- استفاده از فناوریهای پیشرفته: مانند فرآیند اینتر استریفیکاسیون (Interesterification) برای ایجاد پایداری بیشتر بدون تولید چربیهای ترانس.
فواید روغن زیرو ترانس
- حفاظت از سلامت قلب: کاهش چربیهای ترانس در رژیم غذایی بهطور مستقیم خطر بیماریهای قلبی را کاهش میدهد.
- بهبود سطح کلسترول: روغن زیرو ترانس سطح کلسترول بد (LDL) را کاهش داده و سطح کلسترول خوب (HDL) را افزایش نمیدهد.
- کاهش التهاب: این روغنها خطر ابتلا به بیماریهای التهابی مانند دیابت و آرتریت را کاهش میدهند.
- پایداری در برابر حرارت: بسیاری از روغنهای زیرو ترانس برای سرخ کردن مناسب هستند و در برابر حرارت بالا پایداری بیشتری دارند.
چالشها و نگرانیها
با وجود تبلیغات گسترده درباره روغنهای زیرو ترانس، برخی نگرانیها و ابهامات نیز مطرح هستند:
- واقعاً زیرو ترانس؟ برخی از برندها ممکن است ادعای زیرو ترانس بودن کنند اما طبق استاندارد FDA، اگر میزان چربیهای ترانس در هر وعده کمتر از ۰.۵ گرم باشد، میتوان آن را بهعنوان “زیرو ترانس” معرفی کرد. این بدان معناست که ممکن است مقدار اندکی چربی ترانس همچنان وجود داشته باشد.
- محصولات جایگزین چربیهای ترانس: در فرآیند حذف چربیهای ترانس، ممکن است از اسیدهای چرب اشباع یا سایر روشهای فرآوری استفاده شود که اگرچه ترانس نیستند، اما ممکن است اثرات منفی دیگری بر سلامت داشته باشند.
- هزینه بالاتر: روغنهای زیرو ترانس معمولاً به دلیل فناوریهای پیشرفتهای که در تولید آنها به کار رفته است، قیمت بالاتری نسبت به روغنهای معمولی دارند.
چگونه روغن زیرو ترانس اصل را تشخیص دهیم؟
برای خرید روغن زیرو ترانس واقعی باید به نکات زیر توجه کنید:
- برچسب محصول را بخوانید: به جدول ارزش غذایی روی بستهبندی دقت کنید. اگر عبارت “Zero Trans Fat” یا “0g Trans Fat” ذکر شده باشد و میزان چربیهای اشباع و کل چربیها نیز معقول باشد، احتمالاً محصول مناسب است.
- مواد تشکیلدهنده: اگر روغن هیدروژنه جزو مواد تشکیلدهنده باشد، حتی در مقادیر کم، احتمال وجود چربی ترانس وجود دارد.
- استانداردها و تأییدیهها: محصولات معتبر معمولاً دارای نشان استاندارد ملی و تأییدیههای بهداشتی هستند.
روغن زیرو ترانس در ایران
در ایران، برخی از برندهای معتبر تولید روغن خوراکی به سمت تولید محصولات زیرو ترانس حرکت کردهاند. اما همچنان باید دقت کرد که محصولات ارزانقیمت یا بدون برند معتبر ممکن است واقعاً زیرو ترانس نباشند.
همچنین برخی کارشناسان اظهار داشتهاند که تجهیزات کافی برای شناسایی و تولید روغنهای زیرو ترانس وجود ندارد. این موضوع میتواند به دلایلی مانند کمبود فناوریهای پیشرفته، نبود دستگاههای تخصصی برای اندازهگیری دقیق میزان چربیهای ترانس، یا محدودیت در فرآیندهای تولید مرتبط باشد.
با این حال، برخی تولیدکنندگان داخلی ادعا میکنند که موفق به تولید روغنهای بدون ترانس شدهاند. به عنوان مثال، شرکت داتام در وبسایت خود به معرفی روغنهای بدون ترانس پرداخته است. با توجه به این تناقضات، به نظر میرسد که هنوز چالشهایی در زمینه تولید و شناسایی دقیق روغنهای زیرو ترانس در ایران وجود دارد. بنابراین، توصیه میشود مصرفکنندگان در انتخاب محصولات غذایی دقت کرده و به اطلاعات موجود روی برچسبها و تأییدیههای بهداشتی توجه ویژهای داشته باشند.
پیشنهاد:
- از برندهای شناختهشده و دارای مجوزهای بهداشتی خرید کنید.
- اگر به سلامت خود اهمیت میدهید، از روغنهای طبیعی مثل روغن زیتون و کانولا نیز در کنار روغنهای زیرو ترانس استفاده کنید.
کلام آخر
روغن زیرو ترانس یک پیشرفت بزرگ در جهت تغذیه سالمتر است. اگرچه ممکن است برخی از محصولات موجود در بازار تنها جنبه تبلیغاتی داشته باشند اما برندهای معتبر و محصولات دارای تأییدیههای بهداشتی میتوانند گزینهای مناسب و سالم برای کاهش مصرف چربیهای مضر باشند. انتخاب آگاهانه و مطالعه برچسب محصولات کلید اصلی در این زمینه است. پس قبل از خرید، با دقت تحقیق کنید و به سلامت خود اهمیت دهید. ممنون که تا پایان همراه ما بودید. نظرات و پیشنهادات خود را با ما و دوستان در میان بگذارید.
انتهای مطلب/ ن.پ
