معرفی نارنجستان قوام شیراز؛ ترکیب عطر نارنج و طبیعت رنگارنگ  

به گزارش تجارت امروز؛ نارنجستان قوام شیراز، با وجود گل های رنگا رنگ ، درختان سبز، عطر نارنج و طراحی فوق العاده زیبای عمارت شما را در خود محو می کند. اگر به شیراز سفر کردید، نارنجسان قوام شیراز را جتما در لیست خود قرار بدهید، چرا که حس و حال این باغ دیوانه کننده است.

معرفی نارنجستان قوام شیراز

نارجستان قوام شیراز، در  خیابان معروف لطفعلی‌خان قرار دارد. این بنا یک خانه‌باغ بسیار بزرگ است که از باغی پر از درخت‌های نارنج و عمارتی بسیار زیبا تشکیل شده است. این باغ و بنای تاریخی در دوران قاجار توسط خاندان قوام‌الملک ساخته شد و ساخت آن سالیان‌سال زمان برد، برای همین به این بنا خانه قوام هم گفته می‌شود.

وجود درحتان نارنج در این باغ دلیل شهرت نارنجستان قوام شیراز است. اگر در فصل بهار به آنجا بروید بوی نارنج شما را دیوانه خواهد کرد. شما با تنفس در این باغ جان تازه ای خواهید گرفت.

نارجستان قوام از چه خاندانی به جا مانده است؟

این باغ متعاق به خاندان قوام است که فتعلی شاه به فرزند آنها علی امبر لقب قوام‌الملک را داد و او پس از این والی شیراز شد و این عمارت هم برای این خاندان می باشد.

پس از مرگ قوام‌الملک اول، پسرش علی محمدخان قوام‌الملک دوم دستور ساخت بنایی اختصاصی با نام قوام‌الملک را صادر کرد اما پیش از اتمام بنا فوت کرد و ادامه کار ساخت به‌عهده پسرش، محمدرضاخان قوام‌الملک سوم قرار گرفت. این بنای پرماجرا که اتمام مراحل ساخت آن سال‌ها زمان برد، همان نارنجستان قوام است.

طراحی بیرونی نارنجستان قوام شیراز

زمان ساخت باغ نارنجستان قوام شیراز به‌طور دقیق مشخص نیست، اما بر اساس شواهد، کتیبه‌های داخل بنا و گچ‌بری‌ها این بنا بین سال‌های ۱۲۵۷ تا ۱۲۶۷ هجری شمسی ساخته شده است و تکمیل آن ۱۰ سال زمان برده است.

نارنجستان قوام در فضایی به مساحت ۳۵۰۰ مترمربع در قالب ساختمانی به مساحت ۹۴۰ مترمربع ساخته شد. این ساختمان دو بخش شمالی و جنوبی دارد. در آن دوران نارنجستان قوام از دو بخش بیرونی و اندرونی تشکیل می‌شد. اندرونی قوام یا خانه قوام شامل بخش‌های داخلی بنا، حمام گچینه و سه خانه در اطراف نارنجستان بود. البته این خانه‌ها امروزه از بنای کلی نارنجستان قوام خارج شده‌ است.

در بخش بیرونی نارنجستان قوام شیراز، معمولا مراسم های مختلف را برگزار می کردند.  بخش اندرونی و بیرونی به‌اندازه یک کوچه از هم فاصله داشت و از طریق یک تونل زیرزمینی به هم متصل می‌شد.

در واقع عمارتی که در ناجستان قوام شیراز قرار دارد، خانه شخصی محمدرضاخان قوام‌الملک سوم بود که همینطور بع فرزندان خود تا ابراهیم‌خان قوام‌الملک پنجم رسید.

این دوره هم‌زمان با دوران سلطنت رضا شاه پهلوی بود که رضا شاه تمام القاب را از روی اسامی اشخاص حذف کرد. ابراهیم قوام این باغ و بنا را برای انجام فعالیت‌های هنری و فرهنگی به دانشگاه شیراز اهدا کرد و خود سه سال بعد از دنیا رفت. این پایانی برای نام و خاندان (قوام‌الملک) بود اما باغ نارنجستان قوام همچنان پابرجا باقی ماند.

آتش سوزی نارنجستان قوام شیراز

بعد از آنکه نارنجستان قوام شیراز، در اختیار موسسه آسیایی با سرپرستی پروفسور آرتور آبراهام پوپ قرار گرفت. آرتور پوپ یکی از محققان فرهنگ و معماری ایران و از بنیان‌گذاران موسسه آسیایی دانشگاه پهلوی بود.

موسسه آسیایی قدم بزرگی برای مرمت بنای نارنجستان برداشت و به همراه هنرمندان ایرانی شروع به مرمت کردند. به‌گونه‌ای که در حال حاضر مجموعه‌ای با عنوان موزه اشیای اهدایی پروفسور پوپ در آن وجود دارد.

در دوران انقلاب اسلامی ایوان شرقی نارنجستان قوام به‌گونه‌ای دچار آتش‌سوزی شد که قابلیت مرمت نداشت. پس از انقلاب نیز در دوران جنگ تحمیلی، خانواده‌های جنگ‌زده در بنای قوام ساکن شدند که موجب تخریب‌شدن بخش‌های زیادی از ساختمان شد.

طراحی عمارت نارنجستان قوام شیراز

این دو ساختمان توسط معماران و هنرمندان شیرازی با استفاده از هنر‌هایی از قبیل آینه‌کاری، منبت‌کاری، نقش‌پردازی، آجرکاری، معرق‌کاری، حجاری، گچ‌بری، مقرنس‌کاری و… تزیین شده‌اند. با ورود از زیر ساختمان جنوبی و فروشگاه لوازم سنتی و تزیینی، با محوطه‌ای بسیار زیبا و متقارن از درختان نارنج و نخل روبه‌رو می‌شویم که به ساختمان اصلی بسیار پر رنگ و نور و آینه‌کاری شده منتهی است.

با گذر از این محوطه به ساختمان اصلی و ایوان شکوه‌مندش می‌رسیم. در سمت چپ قهوه‌خانه قرار دارد. برای ورود به ساختمان و ایوانش چندین پلکان از دوطرف ایوان تعبیه شده است که طراحی آن‌ها بسیار زیبا و هنر‌مندانه است.

شما زمانی که وارد اتاق های کوچک پشت ایوان می شوید، آینه کاری های زیبا را مشاهده خواهید کرد. در این اتاق همچنین وسایل و مبلمان تاریخی وجود دارد. سقف اتاق‌های مجاور بیشتر از جنس چوب با نقش‌ و نگارهایی زیبا بر آن است؛ ولی با ورود به اتاق اصلی مجاور ایوان، رنگ‌های منعکس شده از آینه‌کاری سقف، چشمانتان را خیره‌ خواهد‌ کرد.

تالار اصلی عمارت نارجستان قوام شیراز

شما با وردود به اتاق اصلی که به تالار آینه یا شاه‌نشین معروف است، متوجه آیینه کاری کامل آن خواهید شد. همچنین تالار آیینه از طریق یک پنجره‌ چوبی هلالی با دریچه‌های ارسی به ایوان مرکزی مرتبط می‌شود. دیوار‌های این تالار سراسر آینه‌کاری شده‌اند.

روی بخش بالایی شومینه‌ای از جنس سنگ مرمر یک‌پارچه، دو تصویر قرینه از قوام‌الملوک سوم حجاری شده‌ است.

ایوان مرکزی عمارت

ایوان مرکزی با دو ستون سنگی بزرگ که برای برگزاری مراسم مختلف مورد استفاده بوده، دارای سقفی بلند و یک‌پارچه است. این سقف را با آینه‌کاری و نقاشی‌های زیبا آراسته‌اند. وجود آینه‌های بزرگ روی دیوار‌های تالار و ایوان، مناظر دیدنی را از محوطه‌ باغ، حوض و آب‌نما منعکس می‌کند.

در جلوی ایوان، حوضی زیبا با تک‌فواره‌اش ما را به شکوه دوران اوج این اثر می‌برد. در زیرزمین این بنا موزه‌ اشیای عتیقه‌ نارنجستان قرار دارد که متشکل از مجموعه‌ زیبا و ارزش‌مندی از ظروف، سکه‌ها، تابلو‌ها، کاشی‌کاری‌ها و… از دوره‌های مختلف تاریخی ایران است.

چه زمانی به دیدن نارنجستان قوام شیراز برویم؟

بهترین زمان بازدید از باغ نارنجستان قوام فصل بهار است.  شما در فصل بهار، طبیعت زیبا و رنگارنگ این باغ را خواهید دیددو از عطر و شکوفه های باغ قوام بیهوش می شوید.

بااین‌حال، دمای بالای هوا ممکن است آزاردهنده باشد. پاییز باغ قوام منظره‌ای بدیع برای عکاسی به دوست‌داران فضاهای سنتی و معماری ایرانی می‌دهد.

 نارنجستان قوام کجاست؟

باغ نارنجستان قوام از جاهای دیدنی استان فارس در شیراز است و در محله« بالاکفت» و در قسمت شرقی انتهای خیابان لطفعلی‌خان زند قرار دارد.

هزینه بلیط و ساعت بازدید باغ نارنجستان قوام  چگونه است؟

ساعت بازدید از باغ نارنجستان قوام ۸:۰۰ تا ۲۱:۰۰  و هزینه بازدید گردشگران داخلی ۳,۰۰۰ تومان است.

انتهای مطلب/آ.ع