نشانه ها و دلایل تنبلی کودکان در مدرسه و خانه + راه های مقابله با آن، اهمال کاری یا تنبلی؟

به گزارش تجارت امروز: بیشتر بچه‌هایی که تنبل نامیده می‌شوند، واقعا دچار تنبلی کودکان نیستند. دلایل پنهان زیادی وجود دارد که تنبلی فرزند شما تنبل شده است.  مردم اغلب به اشتباه به بچه‌های بی‌انگیزه برچسب «تنبل» می‌زنند. این موضوع به این معنی است که ناتوانی آن‌ها در انجام کارهای مدرسه و یا هر کاری یک نقص شخصیتی به حساب می آید.

در عین حال مقابله با تنبلی ، چه در مهدکودک یا مدرسه و چه در خانه، می‌تواند دغدغه مهی برای والدین باشد. پدر و مادر باید راه های برخورد با تنبلی کودکان را بدانند تا بتوانند کودکی پر انرژی و فعال تربیت کنند. آن ها باید به این مسئله توجه کنند که تنبلی، سدی است که کودک شما را در زمان بزرگسالی از رسیدن به هدف هایش دور می کند و مشکلات زیادی برای بچه ها به وجود می آورد.

اما گاهی اوقات تنبلی با روحیه درون گرایی افراد اشتباه گرفته می شود. شما باید قبل از هر اقدامی برای ایجاد تغییر در فرزندتان و خلق و خوی او با کمک گرفتن از یک مشاور روحیات فرزند خود را شناسایی کنید. پس از آن با توجه به وضعیت و روحیات فرزندتان نسبت به اقدام احتمالی تلاش کنید.

تنبلی چیست؟

تنبلی از خصایص نامطلوب است که از همان دوران کودکی در شخصیت افراد نهادینه می گررد و تبدیل به عادت می شود. تنبلی کودکان آنها را از تلاش و تکاپو باز می دارد. اگر در همان دوران کودکی برای حل این مشکل اقدام نگردد دیگر تنبلی برای او عادت ترک ناشدنی تبدیل می شود. تنبلی گاهی از عدم توجه یا توجه بیش از حد به کودک هم رخ میدهد که باید از ابتدای کودکی آن را مدیریت کرد. برای این امر، بهتر است ریشه های تنبلی را در کودک خود را شناسایی کرده و برای مقابله با آن به راهکارهایی عمل شود.

مهمترین نشانه های تنبلی در کودکان

 

• یکی از مهمترین نشانه های تنبلی در کودکان، تکمیل نکردن کارها است. آنها به دلیل عدم اعتماد به نفس، توانایی و انگیزه ای برای به اتمام رساندن کارها ندارند.
• بعضی از این کودکان به دلیل کوتاهی والدین در آموزش، منظم بودن و مسئولیت پذیری را به آموزش ندیدند. بنابراین به دنبال راهی برای فرار از قبول مسئولیت هایشان می گردند.
• بی تفاوتی و عدم تلاش و تکاپو برای انجام کار و حل مشکلات شخصی، یکی دیگر از نشانه های تنبلی کودکان است. اینگونه کودکان در بزرگسالی نیز افرادی نامنظم و وابسته به دیگران می شوند.
• کودکان تنبل برای انجام تکالیف و یا کارهای فوق برنامه داوطلب نمی شوند و تلاشی برای شرکت در کارهای گروهی با دانش آموزان دیگر نمی کنند. میزان خواب و استراحت آنها نسبت به سایر دانش آموزان بیشتر است که این موضوع خود باعث کسلی و تنبلی بیشتر آنها خواهد شد.
• برای انجام ندادن کارهای روزانه و فعالیت های ورزشی بهانه تراشی مختلف می کنند و اصولآ به انجام فعالیت های ورزشی و یا هر فعالیتی که آنها را به تکاپو وادارد، علاقه ندارند.
• کودکان تنبل، دقت و تمرکز پایین دارند و رویاپردازی های قوی می کنند. این کودکان همیشه در کارهایشان از دیگران کمک می گیرند و متکی به خود نیستند.

تفاوت نشانه‌های اهمال‌کاری با تنبلی در کودکان

• نشانه‌های معمول اهمال‌کاری در بچه‌‎ها شامل: تنش دائمی، ایمنی بدنی ضعیف و راحت مریض شدن، کم‎‌خوابی، افسردگی و احساس گناه است که تمام والدین می‌توانند خیلی راحت آن‌ها را تشخیص دهند.
• نشانه‌های معمول تنبلی در کودکان شامل: کمبود انگیزه و علاقه، انجام کارهای متفرقه و کم اهمیت، ترجیح کارهای ساده به کارهای پیچیده و عدم انجام وظایف با اهمیت است.

علت مهم اهمال کاری:

علت‎‌ اهمال‌کاری به‌عنوان یه ویژگی رفتاری کلی در کودکان به یک عامل اصلی برمی‌گردد که آن داشتن اضطراب در مورد بعضی مسائل مثل: درس و تکالیف، وظایف شخصی و مسئولیت‌های روزمره‌، رسیدگی به سلامت و انجام تفریح و بالاخره ارتباط با دیگران و حضور در جمع برای انجام وظایف اجتماعی که ممکن است به‌صورت انواع مختلفی از اهمال‌کاری دیده بشود، است؛ ولی در واقع همه این دلایل یک چیز هستند.

البته این اضطراب‌های مربوط به انتظارات بالا از خود، در کارهای مختلف همین‌طور بوجود نمی‌آید و بیشتر از طرف والدینی بوجود می‌آید که خیلی به کودک باید و نباید می‌کنند و بشدت می‌خواهند کارهای او را کنترل کنند.کم کم با پایین آمدن عزت نفس و اعتماد به نفس کودک، او روز به روز بیشتر به پدر و مادر خود وابسته‌ می‌شود و با عقب انداختن کارها، مشغول شدن به بازی و سرگرمی بیشتر و بیشتر اهمال‌کار و بی‌خیال می‌شوند.

چرا کودکان تنبل می‌شوند؟ 

در این قسمت دلایل تنبل شدن کودکان را در اختیارتان قرار داده ایم که شامل موارد زیر است:

تعلیم نظم نگرفته اند

اگر کودک در زندگی با نظم تربیت نشود، وظایفش را درست انجام نمی‌دهد؛ مثلا اگر از او بخواهید که هر روز باغچه را آبیاری کند، دو روز این کار را انجام می‌دهد، ولی روز سوم آن را رها خواهد کرد. بنابراین، شایسته است که از همان کودکی، به کودکتان نظم را آموزش دهید و بهترین راه آموزش نظم، منظم بودن والدین و برنامه داشتن است.در واقع، کودک می‌کوشد تا با شبیه کردن رفتار خود نسبت به والدین، خود را هر چه بیشتر به آنها شبیه سازد.

کودک از بعضی از کارها خوشش نمی آید

ممکن است کودک به کاری خاص، علاقه نداشته باشد و این مسئله باعث انجام ندادن مکرر آن وظیفه از طرف کودک شود. سعی کنید کارها را طوری تنظیم کنید که هر کدام از کودکان کارهای مورد علاقه خود را برای انجام دادن انتخاب کنند؛ یا از آنها بخواهید در انجام دادن وظایف، مرتب و کوشا باشند.

ترجیح می دهد کارتون ببیند

زمان انجام وظیفه از اهمیت خاصی برخوردار است. بهتر است زمان فراغت کودک، کاری را به او اختصاص دهیم. اگر در زمان خواب کودک یا زمانی که معمولا کودک برنامه تلویزیونی مورد علاقه‌اش را تماشا می‌کند، کاری را از او بخواهیم، نسبت به انجام آن از خود رغبتی نشان نخواهد داد.

با کودک همکاری کنیم

ابتدا برای جلب کودک برای پذیرش مسئولیت، کمی با او همکاری کنیم تا متوجه شود که تنها نیست. البته این همکاری نباید طوری باشد که استقلال کودک را خدشه دار کند. کم کم با گفتن عبارات تشویقی مانند آفرین، او را به انجام کار بطور مستقل علاقه مند کنیم.

نیاز به جلب توجه

برخی از کودکان به دلیل نیاز به توجه و محبت، کاری انجام می‌دهند؛ اگرچه عمل آنها برای جلب توجه، رفتار منفی و همراه با ناراحتی شما باشد. راهکار پیشنهادی برای این کودکان، توجه مثبت به آنها است. سعی کنید به کوکان بیشتر محبت کنید. بازی، قصه خواندن برای کودک و بردن کودک به پارک می‌تواند نیازهای عاطفی او را تامین کند.

احترام به تخیل کودکان

کودکان، تخیل بسیار قوی دارند و گاهی در طول روز در عالم خیال و تصورات به سر می‌برند و توجهی به محیط اطراف خود ندارند. این تخیل و خیال پردازی تا وقتی که به زندگی عادی آنها لطمه وارد نکند، طبیعی است. یادآوری اشتباهات مکرر کودک و سرزنش به خاطر کوتاهی یا اشتباه، برابر است با تنفر او از انجام کارهایی که شما بر دوش او می‌گذارید. پس از سرزنش کردن او خودداری کنید.

کمبود اعتماد به نفس

برای مثال؛ کودکی که خجالتی است و توان حضور در جمع را ندارد، ممکن است برای مراجعه به مغازه سرکوچه و خرید مشکل داشته باشد؛ یا دستور خرید نان را از طرف مادر اطاعت نکند. بنابراین باید ضمن ریشه‌یابی دقیق، اعتماد به نفس کودک را افزایش داد و به دنبال مشکل بود. وجود مشکل بدنی و ضعف جسمی هم می‌تواند چنین رفتاری را نشان دهد.

ضعف جسمانی

این دسته از کودکان، چابکی لازم را ندارند و ضعف های حرکتی و بدنی دارند و راه حل این مشکل این است که فرزندان را به کلاس های هنرهای رزمی که باعث کنترل و تقویت عضلات میشود،تشویق کنیم.

ابتلا به اختلال

مثلا داشتن اختلال ADHD و یا اختلال نقص در توجه و بیش فعالی،که موجب بی انگیزگی و تنبلی کودکان میشود.به این منظور مراجعه به روانشناس کمک زیادی میکند تا این موضوع بهتر مدیریت شود.

بی برنامه بودن

این دسته از کودکان در واقع خویشتن داری و خود انضباتی را یاد نگرفته اند و باید به مرور، لیستی از فعالیت های روزانه تهیه کرد و به دیوار اتاق فرزند نصب شود تا نسبت به مسئولیت هایش آگاهی داشته باشد.

اولیت داشتن سرعت

بعضی از کوکان تصور میکنند که سرعت مهم تر از کیفیت و نتیجه است پس باید به این نوع از کودک آموزش دهید که در انجام بعضی از کارها نگران زمان نباشند و هرکار را به چند مرحله تقسیم کنید و در انجام کارها آن ها را تشویق کنید.

متهم کردن

بعضی از والدین که گرفتار کمال گرایی یا معیار های سخت گیرانه هستند به صورت غیر منصفانه کودک را متهم به تنبلی و یا سر به هوا بودن می کنند و از آن انتظار زیادی دارند.این والدین به عزت نفس و حس ارزشمندی کودکشان تاثیر منفی می گذارند.

چگونه تنبلی را از کودکان بگیریم؟

• قبل از هر چیز با دقت شخصیت کودک خود و نقاط ضعف و قوتش را بشناسید.
• انتظارات خود را از کودک دقیقا مشخص کنید. انتظار شما از کودکتان باید براساس توانمندی و سن کودک باشد نه بیشتر. اگر تکلیفی بیشتر از توان کودک از او انتظار داشته باشید، به احتمال زیاد نخواهد توانست آن را انجام دهد؛ در نتیجه به دنبال راهی برای فرار می‌گردد و یکی از سهل ترین راه‌ها، دروغ گفتن است.
• با احترام، انجام کاری را از کودک خود بخواهید. درخواست مؤدبانه را همه قبول می‌کنند و در مقابل، برخورد تند باعث لجبازی کودکان می‌شود.
• کاری را که از کودکتان خواسته‌اید، به قدری پیگیری کنید تا آن را انجام دهد. عدم نظارت والدین باعث تنبلی و کوتاهی کودک در انجام وظایفش می‌گردد. در واقع اگر وسط کار او را به حال خود رها کنید و او دستور شما را انجام ندهد، سهل انگاری را یاد می گیرد.
• طوری شرایط را تنظیم کنید تا کودک از کارش لذت ببرد، و باعث رنج و عذاب او نباشد.
• دقت کنید که به کودک زیاد دستور ندهید و او را “پادو” تلقی نکنید. کودک باید شما را یک فرد منطقی و منصف بداند که حرمت او را نگه می دارید.
• همنوع دوستی و کمک به دیگران را از همان خردسالی یادش بدهید. خردسالان علاقه دارند که به والدین خود کمک کنند. والدین می‌توانند از این علاقه و استعداد به نحو مطلوب بهره برداری کنند.
• برای دستور دادن از جملات ساده و قابل فهم کودک استفاده کنید. همچنین با یادآوری، از فراموش نکردن آن کار از سوی کودک، اطمینان حاصل کنید.
• هرگز در برخورد با اهمال کاری کودک عصبانی نشوید. عصبانی شدن، نشان دهنده شکست شما است. کافی است با حالتی جدی و مصمم، وظایفش را یادآوری کنید. خیلی آرام بگویید بعد از اینکه کارش را انجام داد با هم یک تکه خوراکی مورد علاقه او را خواهید خورد.
• هنگامی که کودک شما در برخی از امور خوب عمل می‌کند، از کارش تعریف کنید تا در بقیه زمینه‌ها نیز بهبود یابد.
• در صورتی که راهکارهای دیگر کارساز نبود، محرومیت کودک از برخی امتیازات؛ مثل بازی کردن، پول توجیبی و اسباب بازی، می‌تواند به اصلاح رفتار تنبلی کودک، کمک کند.
• کودکان آیینه‌ تمام نمای والدین هستند. فرزندتان همیشه شما را زیر نظر دارد و از اعمال شما چه خوب و چه بد تقلید می‌کند،پس نیاز است شما هم الگویی وظیفه‌شناس باشید نه تنبل و اهمال کار!
• این که به طور مداوم به کودکان خود بگویید تنبل هستند، تنبلی آن‌ها را کم نمی‌کند. در واقع، شما با برچسب تنبلی زدن، فقط انگیزه کودکان را از بین می‌برید و انرژی‌شان را هدر می‌دهید.
• شما می‌توانید برای مقابله با تنبلی کودک برنامه ورزش‌های خانوادگی را برای روزهای تعطیل تدارک ببینید. مثلا در پارک نزدیک به خانه‌تان، دوچرخه‌سواری کنید، تیم والیبال تشکیل دهید یا با فرزندانتان شنا کنید. فرزندان شما از آن لذت خواهند برد و به فعال بودن و سرگرم شدن آنها کمک می کند.

چگونه با تنبلی کودکان برخورد کنیم؟

۱-علل تنبلی کودک خود را پیدا کنید.پس از شناسایی دلایل تنبلی فرزند خود، تلاش نکنید که با فشار، کودک را به تکاپو وادار کنید. فشار زیاد بر کودک، اثر منفی بر حل این مشکل دارد.
2-نظر های مثبت و تشویق کردن کودکان، یکی از روش های بسیار مؤثر برای حل مشکل تنبلی در آنها است. تشویق در زمان درست، انگیزه ی کودک را برای انجام دادن کارها و فعالیت کردن بیدار می کند.
3-برای بچه ها کارهای متفاوت و متناسب با علاقه ی آن ها تعیین کنید و از امتیاز ها و جایزه برای انجام دادن آن فعالیت استفاده کنید.

۳-فعالیت ها و خواسته هایی را از کودک بخواهید که قادر باشند آن را انجام دهند و در انجام آن شکست نخورند. و تا جایی که می شود به فرزند خود اجازه دهید تا برنامه ریزی داشته باشد.با این کار او مسئولیت پذیر می شود و علاوه بر آن، با انگیزه و سرعت بیشتری به انجام فعالیت مشغول می شود.
4- پر اهمیت ترین مسئله، تشویق و توجیه کودک برای مسئولیت پذیری است. کودک باید بداند که قبول کردن مسئولیت و انجام صحیح آن بیشترین سود را برای خود او دارد.

حل مشکل تنبلی کودکان در نوشتن تکالیف مدرسه:

– مشخص کردن زمان برای انجام تکالیف مدرسه

– به بچه ها یاد دهید قبل از انجام هر کار لذت بخشی باید ابتدا تکالیفشان کامل کنند. سعی کنید ثابت قدم باشید و تلفن همراه، بازی های ویدیویی و هر عامل حواس پرتی را از دسترس آنها خارج کنید.

– قبل از دخالت مستقیم ببینید اصلا به شما نیاز دارد یا خیر تا می توانید خودتان را دور کنید. بگذارید خودش تکالیفش را انجام دهد.

– یکی از دلایل عدم تمایل بچه ها به مشق ننوشتن، طولانی بودن این کار هست.بهتر است در طول درس خواندن و انجام تکالیف برای فرزندتان استراحت در نظر بگیرید.

– شما مسئول نوشتن نیستید؛ اگر کودک بدون حضور شما می تواند مشق بنویسد کارتان را درست انجام داده اید، در غیر این صورت کودک شما مسولیت پذیری لازم را ندارد.

– به کودکان انگیزه دهید تا تکالیفشان را بهتر انجام دهند.

کلام آخر:

در این مقاله سعی کردیم تمام نکات مهم در رابطه با تنبلی کودکان،نشانه ها و دلایل آن و همچنین نحوه برخورد با کودک تنبل و حل این مشکل را برایتان شرح بدهیم. امیدواریم که این مطالب برایتان مفید و سودمند بوده باشد. همراهان عزیز؛ خوشحال میشویم که نظرات با ارزشمند خودتان را برای ما و سایر دوستان به اشتراک بگذارید.

انتهای مطلب/ن.پ