همه چیز درباره طلای خام؛ ترکیب، عیار، رنگ و کارایی‌ها
طلای خام، همان گنج خالص و کشف‌نشده‌ای‌ست که پیش از درخشش در زیورآلات، در دل زمین شکل می‌گیرد. اگر می‌خواهید با ماهیت، ویژگی‌ها و کاربردهای طلای خام آشنا شوید، این مطلب را از دست ندهید.
طلای خام، همان طلای خالص و دست‌نخورده‌ای است که هنوز به شکل زیورآلات یا شمش های صیقلی درنیامده اما همین ماده‌ی اولیه‌ی درخشان، نقطه‌ی آغاز سفری پیچیده از دل زمین تا ویترین طلافروشی‌هاست. این فلز گرانبها پیش از آن‌که در قالب جواهرات بدرخشد یا در گاو صندوق سرمایه گذاران جای گیرد، باید مراحل مختلفی را پشت سر بگذارد. اما طلای خام دقیقاً چیست؟ چه ویژگی‌هایی دارد؟ و چرا تنها جواهرسازان به آن علاقه ندارند؟ در ادامه این مطلب تجارت امروز با کاربردهای شگفت‌انگیز و ویژگی‌های منحصربه‌فرد این فلز گرانبها آشنا می‌شویم.
طلای خام چیست؟
طلای خام، همان فلز طلا در ابتدایی‌ترین شکل خود است که مستقیماً از معادن استخراج می‌شود. این طلا هنوز تصفیه نشده و حاوی ناخالصی‌هایی مانند نقره، مس، پلاتین و سایر فلزات است. طلای خام معمولاً در حالت پودری، دانه‌ای یا به شکل سنگ‌های معدنی دیده می‌شود. پس از استخراج، این طلا طی مراحل پیچیده‌ای تصفیه می‌شود تا به خلوص بالا (تا ۹۹.۹٪) برسد و به‌صورت شمش‌های طلای ۲۴ عیار درآید.
ویژگی‌های طلای خام
طلای خام به‌واسطه‌ی خلوص بالا و ویژگی‌های شیمیایی و فیزیکی خاصش، مورد توجه بسیاری از صنایع قرار دارد:
-
رنگ زرد درخشان: رنگ طبیعی طلا، زرد متالیک خاصی است که آن را از سایر فلزات متمایز می‌کند.
-
نرمی بالا و چکش‌خواری: طلا فلزی بسیار نرم است و به‌راحتی قابل شکل‌پذیری است.
-
پایداری شیمیایی: طلا در برابر اکسایش و بیشتر اسیدها مقاوم است و تنها اسید سلطانی (Aqua Regia) می‌تواند آن را حل کند.
-
چگالی بالا: طلای خام بسیار سنگین است و به همین دلیل در رسوبات رودخانه‌ای نیز یافت می‌شود.
-
رسانایی بالا: طلا یکی از بهترین رساناهای الکتریسیته است.
انواع طلای خام
در بازار ایران، «طلای خام» به سه دسته‌ی اصلی تقسیم می‌شود:
-
طلای معدنی (استخراجی): طلا به‌صورت سنگ یا دانه از دل معادن خارج می‌شود و هنوز تصفیه نشده است.
-
طلای آب‌شده: حاصل ذوب زیورآلات کارکرده یا مستعمل است و معمولاً عیار ۱۸ دارد.
-
شمش‌های طلای ۲۴ عیار: شمش‌هایی با خلوص ۹۹.۹٪ که برای سرمایه‌گذاری یا ذخیره‌سازی استفاده می‌شوند.
تفاوت طلای خام و طلای آب‌شده
برخی تصور می‌کنند که طلای خام همان طلای آب‌شده است، اما این دو تفاوت‌های اساسی دارند:
| ویژگی | طلای خام | طلای آب‌شده |
|---|---|---|
| عیار | ۲۴ (۹۹.۹٪ خلوص) | ۱۸ (۷۵٪ خلوص) |
| منبع تولید | مستقیم از معدن | ذوب طلاهای دست‌دوم |
| اجرت ساخت | دارد | ندارد |
| مالیات | مشمول مالیات | بدون مالیات |
| قیمت | بالاتر | مقرون‌به‌صرفه‌تر |
| شکل ظاهری | شمش‌های منظم | قالب‌های نامنظم یا تخته‌ای |
| قدرت نقدشوندگی | کمتر | بیشتر |
| نیاز به سرمایه | بالا | پایین‌تر |
کاربردهای طلای خام
طلای خام، تنها مختص جواهرسازی نیست. این فلز باارزش در صنایع متعددی به کار می‌رود:
۱. الکترونیک و فناوری
طلا به دلیل رسانایی بالا و مقاومت در برابر خوردگی، در ساخت قطعات حساس الکترونیکی مانند چیپ‌ها، بردهای مدار چاپی (PCB)، سیم‌کشی‌های دقیق و کانکتورها استفاده می‌شود.
۲. جواهرسازی
رایج‌ترین کاربرد طلا، ساخت زیورآلات است. با این حال، طلای ۲۴ عیار برای این کار بیش از حد نرم است، لذا با فلزاتی مانند نقره یا مس ترکیب می‌شود تا آلیاژهای ۱۸ یا ۱۴ عیار ساخته شوند.
۳. پزشکی و دندان‌پزشکی
طلا در ساخت پرکردگی دندان، روکش‌ها و تجهیزات پزشکی کاربرد دارد. همچنین نانوذرات طلای کلوئیدی در تست‌های تشخیصی مانند آزمایش‌های سریع برای بیماری‌هایی نظیر سرطان یا HIV به کار می‌روند.
۴. صنایع پیشرفته مانند هوافضا
کلاه فضانوردان و تجهیزات فضاپیماها اغلب با لایه نازکی از طلا پوشیده می‌شوند تا از تابش اشعه فرابنفش و مادون قرمز خورشید جلوگیری کنند. طلا به‌عنوان بازتاب‌دهنده‌ی حرارتی عالی عمل می‌کند.
۵. صنعت شیشه‌سازی
مقادیر ناچیزی از طلا می‌تواند به شیشه رنگی خاصی بدهد. شیشه‌های رنگ یاقوتی با افزودن ذرات طلای کلوئیدی ساخته می‌شوند و کاربرد تزئینی یا هنری دارند.
۶. فناوری لیزر و درمان سرطان
از طلا در ساخت آینه‌های لیزر و تجهیزات پزشکی پیشرفته استفاده می‌شود. همچنین نانوذرات طلا در درمان هدفمند سرطان کاربرد یافته‌اند که دقت عمل درمانی را افزایش می‌دهند.
انتهای مطلب/ ن.پ
