آموزش گام به گام پرواربندی بره و بررسی سود پرورش گوسفند

پرورش گوسفند یکی از پرسودترین مشاغل دنیاست که روزبه‌روز به اهمیت و ارزش آن افزوده می‌شود. در دامداری صنعتی روش‌های مختلفی برای پرواربندی بره وجود دارد که با توجه به آن‌ها می‌توانید بهترین و پرسودترین روش دامپروری را انتخاب کنید. در ادامه‌ی مقاله همه چیز درباره پرورش گوسفندان شرح داده شده‌است. تا انتها همراه ما باشید تا نکات بیشتری را در این خصوص بدانید.

انتخاب نژاد؛ اولین گام پرورش گوسفند

همان‌طورکه می‌دانید، هدف از پرورش دام، دستیابی به تولید گوشت بیشتر در بازه‌ی زمانی مشخص است که برای این کار باید از بهترین نژادهای گوشتی استفاده کرد؛ به همین جهت لازم است که دامدار بهترین نژاد بره پرواری را به‌منظور کسب سود بیشتر انتخاب کند.

شاید جالب باشد که بدانید در دنیا بیش از ۲۰۰ نوع نژاد گوسفند وجود دارد؛ اما برای پرورش گوسفند تنها از ۱۰ تا ۲۰ نوع نژاد استفاده می‌شود. انتخاب نوع نژاد نیز براساس عوامل مختلفی ازجمله نوع محصول تولیدی (گوشت، پشم، شیر و پوست)، شکل ظاهری، رنگ پشم و نوع دنبه صورت می‌گیرد. ضمن یادآوری این نکته که برای پرواربندی گوشتی بهتر است که نژادهای بومی شال، افشاری، قزل، مهربان، مغانی، سنگسری و بهمئی به‌منظور کسب سود بیشتر استفاده شود.

تأسیس و راه‌اندازی دامداری صنعتی

گام مهم دیگر در دامداری صنعتی، انتخابی محلی مناسب برای پرورش دام‌ها به‌شکلی اصولی است. یکی از مهم‌ترین مزیت‌های دامپروری صنعتی در مقابل با دامداری سنتی، حفظ مراتع و محیط زیست است. همچنین پرورش گوسفند از این طریق شرایط خوبی را برای اصلاح نژاد فراهم و به افزایش تولیدات کمک می‌کند. نکاتی در این خصوص وجود دارند که بهتر است به آن‌ها توجه کنید:

شرایط جغرافیایی و اقلیمی دامپروری

شرایط جغرافیایی از آیتم‌های مهمی است که در زمان تأسیس دامداری باید به آن توجه داشته باشید. توصیه می‌شود که محل احداث حد فاصل ۱۰۰متری رودخانه و ۱۰۰۰متری حریم دریا تعیین شود. توجه به شرایط وزش باد نکته‌ی مهم دیگر است. بهتر است که دامداری در مکان‌هایی بنا شود که جهت وزش باد توسط مناطق مسکونی اطراف پوشش داده شود.

نحوه‌ی ساخت سوله

یکی‌دیگر از جنبه‌های مهم پرورش دام، فراهم کردن شرایط مناسب برای نگه‌داری آن‌هاست. به‌طور میانگین می‌توان برای هر رأس گوسفند، فضایی در حدود ۱٫۸ تا ۲٫۵ مترمربع را در نظر گرفت؛ البته به این نکته توجه داشته باشید که این مقدار بسته به نژاد دام، نوع دام، مسائل بهداشتی گله و شرایط آب‌وهوایی ممکن است که در دامداری‌های مختلف متفاوت باشد.

انتخاب روش پرواربندی بره

در گذشته پرواربندی به روش سنتی انجام می‌شد؛ اما هم‌اکنون این فرایند به‌صورت مکانیزه و صنعتی انجام می‌شود. دانستن همه چیز درباره پرورش گوسفندان به دامداران کمک می‌کند تا بهترین روش را انتخاب کنند. همان‌طورکه می‌دانید، انتخاب بهترین روش دامداری درنهایت با کسب سود بیشتر همراه خواهد بود. در ادامه بهترین روش‌های پرواری گوسفند شرح داده شده‌است:

پیش از ارائه این نکات برای آشنایی تخصصی تر به این آدرس (https://bazargosfand.com) هم بهتره مراجعه کنید.

پروار بره‌های شیری

شاید جالب به‌نظر برسد که یکی از روش‌های پرواری، مراقبت از رشد بره‌های شیری است. در روش مرسوم این کار، بره مستقیماً از شیر مادر تغدیه می‌کند و علاوه‌برآن مقداری کنسانتره به آن‌ها خورانده می‌شود. معمولاً بره‌ها را بین ۳ تا ۴ماهگی از مادر جدا می‌کنند. ۵ماهگی آن‌ها نیز بهترین سن کشتار خواهد بود، چراکه وزن آن‌ها به حدود ۴۰ تا ۵۰ کیلو می‌رسد.

روش دیگر پرواری، زودگرفتن بره‌ها از شیر است. در این روش آن‌ها را در سن ۲ تا ۳هفتگی از مادر جدا می‌کنند و با استفاده از کنسانتره با پروتئین ۱۸ درصد، مراقب رشد آن‌ها هستند.

پرواربندی گوسفندهای معمولی به روش مرتعی

برای پرورش دام‌ها از این طریق، آن‌ها را در سن ۴ تا ۵ماهگی خریداری می‌کنند. پس از آن مراقبت از آن‌ها در مراتع مرغوب طبیعی و مصنوعی با خوراندن میزان کمی کنسانتره ادامه پیدا می‌کند. ۷ یا ۸ماهگی این گوسفندان بهترین زمان کشتار آن‌ها با وزن حدودی ۵۰ کیلوگرم خواهد بود. شایان ذکر است که این روش بیشتر برای پرورش دام‌هایی که در اواسط پاییز و اوایل زمستان متولد شده‌اند کاربرد دارد. زمان کشتار آن‌ها نیز اواخر تابستان خواهد بود.

پروار گوسفندان جوان

یکی دیگر از روش‌های مرسوم پرواربندی دام‌ها، خرید و پرورش آن‌ها در سن ۷ماهگی است. به این ترتیب‌ که پس از خرید گوسفندها، آن‌ها را در آب‌های باز یا بسته می‌بندند و در سن ۱۰ تا ۱۱ماهگی، به کشتار می‌رسانند. به دلیل این‌که قسمت عمده‌ی غذا در این روش به‌صورت چربی ذخیره می‌شود، بهتر است که از علوفه‌ی ارزان قیمت استفاده شود.

پرورش دام‌های پیر

شاید عجیب به‌نظر برسد؛ اما پرواربندی گوسفندهای پیر یکی دیگر از روش‌های دامداری است. درواقع گله‌داران میش‌های پیر را که دیگر نگه‌داری از آن‌ها مقرون‌به‌صرفه نیست را پروار می‌کنند. معمولاً این گوسفندان رشد بدنی لازم را داشته‌اند و از نظر تولید گوشت ضریب تبدیل بسیار ضعیفی دارند. بنابراین به‌سرعت آن‌ها را به کشتارگاه می‌فرستند. بهتر است که به‌منظور جلوگیری از هزینه‌کرد، بیشتر از علوفه‌ی ارزان قیمت برای این دام‌ها استفاده شود.

همه چیز درباره پرورش گوسفندان و تغذیه‌ی آن‌ها

گام مهم بعدی که دامداران باید به آن توجه داشته باشند، نحوه‌ی تغذیه‌ی گوسفند‌هاست. گوسفند پرواری برای این‌که بتواند زنده بماند، باید به‌خوبی تغذیه شود. به مقدار غذای لازم برای دست‌یابی به این هدف، جیره نگه‌داری می‌گویند. بهترین خوراک برای پرورش خوب گوسفندها، علوفه‌های سبز، ریشه و غده‌ی محصولات، مازاد محصولات کشاورزی و همچنین مازاد کارخانه‌جات صنایع تبدیلی کشاورزی است.

در عین حال باید به این نکته توجه داشت که علوفه‌های سبز به‌دلیل حجم زیاد و فیبر فراوان، به‌تنهایی نمی‌توانند انتخاب خوبی برای پرواری گوسفند باشند. به همین جهت لازم است که از مواردی با انرژی بالا، حجم و فیبر کم نیز در کنار علوفه استفاده شود. به این مواد غذایی پرارزش، مکمل غذایی کنسانتره می‌گویند.

بهداشت و واکسیناسیون

یکی‌دیگر از مهم‌ترین گام‌های پرورش گوسفندان، برنامه‌ی واکسیناسیون آن‌هاست. دام‌ها اگر به شیوه‌ی درست و بهداشتی مراقبت شوند، از آسیب غیرقابل‌جبران به گله جلوگیری می‌شود. برخی از گله‌داران به اشتباه فکر می‌کنند که هزینه‌ی واکسیناسیون گوسفندان بسیار زیاد است و درنهایت سود اقتصادی ندارد؛ درحالی‌که اگر یک گله سالم و پروار به فروش برسد، سود زیادی ازآنِ دامدار خواهد شد.

درواقع درست است که انجام برنامه‌ی واکسیناسیون گوسفند هزینه‌هایی در پی دارد؛ اما درصورت عدم تزریق واکسن و ابتلای گوسفندان به بیماری‌های مختلف، روند افزایش وزن آن‌ها متوقف خواهد شد. حتی در شرایط بدتر، تلف شدن دام‌ها را در گله شاهد خواهیم بود.

بهترین روش تزریق واکسن به دام‌های گوسفندی

نکته‌ی مهم دیگری که دامداران در خصوص تزریق واکسن باید به آن توجه داشته باشند، نحوه‌ی تزریق است. انجام اشتباه این کار عواقب بدی برای سلامت بره خواهد داشت و حتی موجب از دست‌رفتن بخشی از گوشت ناحیه‌ی تزریق می‌شود.

از بین روش‌های تزریقی، تزریق زیرجلدی یا زیرپوستی بهترین روش تزریق واکسن به دام است. دامداران باید بدانند که تزریق واکسن به ناحیه‌ی کمر یا پاهای دام‌ها بسیار کار نادرستی است، چراکه این قسمت‌ها بهترین نقاط گوشتی دام هستند و تزریق در این نقاط ممکن است که موجب لاغر شدن این نواحی شود.

رعایت نکات بهداشتی در هنگام واکسیناسیون

برای آن‌که بتوانید بیشترین سود را از پرواری دام‌های خود ببرید، لازم است که به همه‌ی موارد مرتبط با دام توجه داشته باشید. فراموش نکنید که تزریق واکسن به دام‌هایی که گل‌آلود یا خیس هستند بسیار اشتباه است. بهترین زمان تزریق، هنگام پشم‌چینی گوسفندان است، چراکه کنترل و نظارت روی ناحیه‌ی تزریق راحت‌تر است و هم این‌که تمیز و خشک نگه‌داشتن آن ناحیه به‌آسانی انجام می‌شود.

پایان دوره پرواربندی

بعد از مراقبت خوب از گوسفندان و پشم‌چینی آن‌ها، نوبت به کشتار گوسفند می‌رسد. باید به این نکته توجه داشته باشید که قدرت تبدیل کم گوسفندان در ابتدای دوره پرورش امری طبیعی است و نباید نگران این موضوع بود. دلیل این امر هم به خوراک نیفتادن دام و عدم عادت به کنسانتره‌های مغذی است. بنابراین قدرت تبدیل روزانه بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ گرم طبیعی خواهد بود.

این روند تبدیل تا حدود دوماهگی گوسفند ادامه پیدا می‌کند و پس از آن روند دیگری در افزایش وزن دیده خواهد شد. دام در طول ماه‌های دوم و سوم پرواربندی، روزانه بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ گرم، بسته به شرایط پرواربندی و نوع تغذیه وزن می‌گیرند. پس از آن و در ابتدای ماه چهارم دوباره روند تغییر وزن نزولی خواهد بود.

گوسفند روزانه بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ گرم افزایش وزن را تجربه خواهد کرد. با توجه به این‌که هزینه‌‌های پرورش گوسفند بسیار زیاد است و دام با کاهش وزن تدریجی مواجه می‌شود، بهتر است که عملیات پرواربندی قطع شود و گوسفندان روانه‌ی بازار شوند. به یاد داشته باشید که این اعداد و ارقام به‌صورت میانگین مطرح شده‌است و مدت‌زمان پرواربندی هر دام بسته به سن و نژاد گوسفند بین ۸۰ تا ۱۲۰ روز متغیر خواهد بود.

بررسی سود پرورش گوسفند

گوسفند در مقایسه با سایر دام‌ها، به جیره‌ی نگه‌داری کمتری احتیاج دارد و در مقابل میزان گوشت‌دهی آن بسیار بهتر است. به همین دلیل بیشتر دامداران وقت خود را صرف پرورش گوسفند می‌کنند. یکی دیگر از دلایلی که گله‌داران پرواربندی بره را نسبت‌به سایر دام‌ها ترجیح می‌دهند، امکان سرمایه‌گذاری با کمترین بودجه و بیشترین سود است.

اگر بخواهیم به‌صورت تخصصی‌تر میزان سود دامپروری را بررسی کنیم، باید بگوییم که همه‌چیز بستگی به برنامه‌ریزی و نحوه‌ی پرورش دام گله‌دار است. اگر دامدار به‌صورت اصولی گوسفندان را پروار کند، می‌توان گفت که به‌صورت تقریبی حداقل سه برابر سرمایه‌گذاری اولیه به‌ازای هر رأس دام سود خواهد برد. نظر شما درباره‌ی میزان سوددهی دامداری صنعتی چیست؟

انتهای مطلب