روز بزرگداشت شیخ کلینی/ بررسی زندگی نامه

به گزارش تجارت امروز؛ روز بزرگداشت شیخ کلینی برای جامعه ایرانی ارزشمند است. این شیخ بزرگ اقدامات ارزنده ای در زمینه فقه و دانش داشته است.

بررسی زندگی نامه شیخ کلینی در روز بزرگداشت شیخ کلینی

از آنجایی که روز بزرگداشت شیخ کلینی دارای اهمیت است به بررسی زندگی نامه او می پردازیم. ابوجعفر محمدبن یعقوب کلینی رازی معروف به شیخ کلینی از معروف‌ترین دانشمندان شیعه در قرن چهارم هجری در روستای کلین واقع در نزدیکی شهر ری دیده به جهان گشود. القاب وی ثقه الاسلام، شیخ مشایخ شیعه، رئیس محدثان علمای امامیه است.

این شیخ در زمان امام حسن عسگزی به دنیا آمد. همچنین در زمان غیبت امام زمان این حضرت زندگی کرده اند. شیخ کلینی در  زمان خود جز مشهورترین عالمان بود. همچنین در راستای گسترش اسلام اقدامات ارزنده ای را انجام داده است.

آنچه از احوالات خانواده و حتی مادرش به دست می آید ، این است که خانوادۀ او از خاندان علم و حدیث و روایت بوده اند. پدرش یعقوب بن اسحاق از راویان سرشناس شیعه بوده که اکنون هم در «کُلین» مرقد ایشان محل زیارت عموم مردم است.

دایی ایشان هم از علمای بر جسته بوده که به علاّن کُلینی شهرت داشته است. محمد بن یعقوب کُلینی از دایی خود نیز نقل حدیث می کند. در احوالات علاّن کُلینی، دایی شیخ کُلینی، آمده است که پدر او نیز از علمای بزرگ عصر خود بوده است.

چرا به شیخ کلینی ثقه الاسلام می گویند؟

به دلیل درستی و صداقت گفتار، کردار و شناخت احادیث و اخبار، ملقب به ثقه الاسلام یعنی فرد مورد اعتماد اسلام شد و نخستین دانشمند اسلامی به شمار می‌رفت که این لقب را به خود اختصاص داده بود.

بررسی دیدگاه شیخ کلینی

دیدگاه شیخ کلینی کاملا شیعی بود و در راستای گسترش مذهب شیعه تلاش های فراوانی کرد. این شیخ معتقد بود، که اگر بتوان در این مرحله تشیع را به خوبی و بدون انحراف آموزش داد. دیگر مشکلی برای مذهب شیعه اتفاق نخواهد افتاد.

اقدامات ارزنده شیخ کلینی

شاید بتوان گفت مهم‌ترین اقدام تاریخی مرحوم کلینی؛ هجرت‌های پی‌درپی او از ری به قم و از قم به کوفه و از کوفه به بغداد، برای ثبت و ضبط احادیث اهل‌بیت (علیهم السلام) است. در زمان کلینی، در قم، راویان و محدثان در هر مسجد و حسینه‌ای به نقل حدیث می‌پرداختند. بسیاری از ایشان در شمار آخرین محدثانی بودند که بدون واسطه از زبان امامان (علیهم السلام) حدیث شنیده‌بودند. وجود این فرزانگان موجب شد که عاشقان کلام اهل‌بیت (علیهم السلام) به این شهر مهاجرت کنند و کلینی یکی از این افراد بود

سفر شیخ کلینی از قم به کوفه

بعد از قم، عطش سیری ناپذیر کلینی او را بر آن داشت تا آن دیار مقدس را به امید یافتن روایات و احادیث ناشنیده ترک کند. وی از قم به کوفه که در حقیقت جای تبادل نظر و نقطه آغاز در جهان اسلام به شمار می‌آمد، رفت.

در زمان شیخ کلینی، همه افراد به دنبال انتشار مذهب خود به صورت آزادانه بودند. بنابراین عالمان و عارفان زیادی در شهر کوفه مشغول آموزش و تدریس بودند و هر کدام احادیث مربوطط به خود را آموزش می دادند.

«ابن عقده» یکی از کسانی بود که در این شهر سکونت داشت. او از حافظان بزرگ حدیث به شمار می‌رفت و حافظه قوی او موجب شده‌بود که آیتی از آیات شاخص الهی درجهان شود. او اگرچه از نظر مذهبی «زیدی جارودی» بود، اما زهد و پارسایی، از او محدثی موثق ساخته‌بود که همه مذاهب در نقل احادیث، به او اعتماد داشتند. کلینی نیز از این مرد بزرگ استفاده کرده و از او روایاتی فرا گرفت.

بزرگ ترین اثر کلینی

شیخ کلینی در بغداد، بزرگ‌ترین اقدام و اثر علمی خود؛ یعنی نوشتن کتاب «الکافی» را به انجام رساند. شیخ کلینی مولف کتاب کافی یکی از کتب چهارگانه شیعه است که در عقاید اسلامی، مرجع مهمی برای محققین و علما به شمار می‌آید.

این کتاب شامل سه قسمت اصول، فروع و روضه است و شیخ مشایخ شیعه نخستین کسی است که اخبار را مبوب (تقسیم بندی) کرد. کلینی طی بیست سال تلاش خستگی ناپذیر به تألیف این اثر جاودانه پرداخت.

معرفی آثار کلینی

شیخ اجل طوسی، و نجاشی دانشمند رجالی، جمعا این کتاب‌ها را جزء تالیفات کلینی به شمار آورده‌اند:
۱.کتاب الرجال.
۲.کتاب الردّ علی القرامطه، (قرامطه، فرقه‌ای بودند که عقیده داشتند اسماعیل پسر حضرت صادق (علیه‌السلام) ، امام غایب است و در حقیقت، همان اسماعیلیه نخستین بودند. علت تسمیه آنها به قرامطه یا قرمطی، این است که اولین بار شخصی به ‌نام «قرمط» از مردم حومه کوفه، چنین ادعایی کرد و پیروان او به ‌نام وی خوانده شدند. قرامطه به مرور ایام، سخت به انحراف در عقیده و اعمال کشیده شدند و بر ضد عموم مسلمین شورش‌های زیادی کردند.)
۳.کتاب رسائل الائمّه (علیهم‌السلام).
۴.کتاب تعبیر الرؤیاء.
۵.مجموعه شعر (مشتمل بر قصایدی که شعرا در مناقب و فضایل اهل‌بیت عصمت و طهارت (علیهم‌السلام) گفته‌اند.).
۶.کتاب الکافی (که جداگانه از آن یاد می‌کنیم).

استادان شیخ کلینی

ثقه‌الاسلام کلینی در ری، قم، بغداد، کوفه و دیگر نقاط دور و نزدیک ممالک اسلامی ـ که امروز برای ما درست روشن نیست ـ در نیمه دوم سده سوم هجری، دانشمندان بزرگ، فقها و محدثان بسیاری را ملاقات کرده و از خرمن معلومات و محفوظات آنها خوشه‌ها چیده و بهره‌ها گرفته و از آنان به دریافت اجازات نایل شده است؛ ه این اجازات نیز در آن زمان‌ها از آن بزرگ‌مردان به چنین رادمردی، بسیار با ارزش بوده است.

• احمد بن محمّد بن عیسی، احمد بن ادریس
• قمی (م۳۰۶ق)، احمد بن محمّد بن سعید همدانی، معروف به ابن
• عقده(۳۳۳ق)، احمد بن محمّد بن عاصم کوفی، احمد بن مهران، اسحاق بن
• یعقوب، حسن بن حنیف، حسن بن
• فضل بن یزید یمانی، حسین بن حسن حسینی اسود، حسین بن حسن‌
• هاشمی حسنی علوی،

این ها تنها تعداد اندکی از استادان شیخ کلینی هستند. این استاد بزرگ نزد افراد زیادی به آموزش فقه و حدیث پرداخته است آن هم به دلیل سفرهای زیادی که به شهرهای مهم و اسلامی داشته است.

انتهای مطلب/آ.ع