مسئولیت‌های مهم مهندس ناظر در یک پروژه
هر تخلف ساختمانی و بسیاری از پرونده‌های مربوط به کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری، اعتراض به تصمیمات کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری، شکایت از تصمیمات کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری در دیوان عدالت اداری و دعاوی مربوط به شهرداری، به طور مستقیم با عملکرد و فعالیت مهندس ناظر در زمینه ساختمان ارتباط دارند.
به این بهانه، در این نوشتار و در ادامه مطالب زنجیره‌ای خود درباره مسائل حقوقی و دعاوی مربوط به شهرداری و کمیسیون‌های شهرداری، توضیحاتی درباره اطلاعات حقوقی ساخت و ساز، تکالیف مهندس ناظر ساختمان و ارتباط کاری آن‌ها با پرونده‌ها و موضوعات شهرداری را برای شما ارائه می‌دهد.
مهندس ناظر ساختمان
مهندس ناظر ساختمان نه تنها وظیفه تطبیق نقشه با اجرا را دارد، بلکه نیز مسئولیت نظارت بر کلیه جنبه‌های ساخت‌وساز را بر عهده دارد. این شامل بررسی طرح‌ها و مستندات فنی، اجرای صحیح ساختمان، کنترل کیفیت مصالح و مصرف مواد، رعایت قوانین و مقررات ساختمانی، حل مشکلات فنی و همچنین تجزیه‌وتحلیل ریسک‌های مرتبط با پروژه است.
علاوه بر این، مهندس ناظر ساختمان باید دارای دانش فنی، تخصص و تجربه کافی در زمینه ساختمان باشد. او باید قادر باشد مشکلات فنی را شناسایی کند، راه‌حل‌های مناسب را ارائه دهد و در صورت نیاز به تغییرات و اصلاحات در طرح‌ها و اجرا، اقدامات لازم را به عمل آورد.
بنابراین، مهندس ناظر ساختمان نقش بسیار حیاتی در اطمینان حاصل‌کردن از صحت و سلامت ساختمان‌ها، پیشبرد پروژه‌های ساختمانی و حفظ استانداردهای فنی و قانونی دارد. اهمیت دانش، تخصص و تجربه در این حوزه بسیار بالا است تا بتوان به بهترین شکل ممکن از نظارت بر ساختمان‌ها و تضمین کیفیت آن‌ها بهره‌برداری کرد.
معنای واقعی و کامل مهندس ناظر ساختمان این است که او نه‌تنها وظیفه تطبیق نقشه با اجرا را دارد، بلکه نیز مسئولیت نظارت بر کلیه جنبه‌های ساخت‌وساز را بر عهده دارد. این شامل بررسی طرح‌ها و مستندات فنی، اجرای صحیح ساختمان، کنترل کیفیت مصالح و مصرف مواد، رعایت قوانین و مقررات ساختمانی، حل مشکلات فنی و همچنین تجزیه‌وتحلیل ریسک‌های مرتبط با پروژه است.
علاوه بر این، مهندس ناظر ساختمان باید دارای دانش فنی، تخصص و تجربه کافی در زمینه ساختمان باشد. او باید قادر باشد مشکلات فنی را شناسایی کند، راه‌حل‌های مناسب را ارائه دهد و در صورت نیاز به تغییرات و اصلاحات در طرح‌ها و اجرا، اقدامات لازم را به عمل آورد.
بنابراین، مهندس ناظر ساختمان نقش بسیار حیاتی در اطمینان حاصل‌کردن از صحت و سلامت ساختمان‌ها، پیشبرد پروژه‌های ساختمانی و حفظ استانداردهای فنی و قانونی دارد. اهمیت دانش، تخصص و تجربه در این حوزه بسیار بالا است تا بتوان به بهترین شکل ممکن از نظارت بر ساختمان‌ها و تضمین کیفیت آن‌ها بهره‌برداری کرد.
در واقع، ناظران ساختمانی بیش از مجرد نظارت بر صحیح اجرای ساختمان، مسئولیت‌های بسیاری دارند. آن‌ها افرادی هستند که به میزان بیشتری مسئول به دست آوردن پروژه‌ها با بهره‌وری بالا برای سال‌های طولانی هستند.
ناظر ساختمانی باید دارای صلاحیت نظارت بوده و قادر به نظارت بر پروژه‌های عمرانی باشد. آن‌ها باید به تعهداتی که در مقررات ملی ساختمان تعیین شده است، عمل کنند و آن‌ها را رعایت کنند.
حداقل مدرک لیسانس در یکی از رشته‌های مرتبط با مهندسی برای انجام کار به عنوان ناظر ساختمان الزامی است. تجربه بیشتر در پروژه‌های عمومی یا مهندسی عمران برای بسیاری از سمت‌های ناظری ضروری و حیاتی است.
نقش ناظر ساختمان
ناظر ساختمان نقش حیاتی‌ای در مدیریت و نظارت بر پروژه‌های ساختمانی دارد. وظیفه آن‌ها اطمینان حاصل‌کردن از اجرای فعالیت‌های ساختمانی بر اساس نقشه‌ها، مشخصات و مقررات است.
هدف اصلی آن‌ها اتمام موفق پروژه به‌موقع، در حد بودجه و به استانداردهای کیفیت مورد نیاز است.
مسئولیت‌ها
ناظران ساختمانی مسئولیت‌های مختلفی دارند که شامل برنامه‌ریزی و هماهنگی پروژه، کنترل کیفیت، مدیریت ایمنی، نظارت بر هزینه‌ها و پیگیری پیشرفت پروژه می‌شود. آن‌ها با معماران، طراحان، پیمانکاران و زیر پیمانکاران همکاری می‌کنند تا اجرای سریع و موفقیت‌آمیز پروژه را تضمین کنند.
تحصیلات
برای کار به‌عنوان ناظر/مهندس ساختمان، به طور معمول حداقل باید دارای مدرک کارشناسی در یکی از رشته‌های مهندسی مرتبط باشید.
در برخی از مناطق و بر اساس نیازهای خاص پروژه، ممکن است گواهی‌ها یا مجوزهای اضافی مورد نیاز باشد. تجربه در پروژه‌های ساختمانی و عمرانی نیز برای نقش‌های نظارتی بسیار مفید واقع می‌شود.
مهارت‌ها و قابلیت‌ها
ناظران ساختمانی باید دانش فنی قوی در زمینه اصول ساختمانی، مواد و روش‌ها داشته باشند. آن‌ها باید توانایی‌های ارتباطی و رهبری برجسته‌ای داشته باشند تا به طور موثر تیم پروژه را هماهنگ و مدیریت کنند. دقت، توانایی حل مسئله و توانایی کار تحت فشار نیز از ویژگی‌های مهم برای این نقش هستند.
وظایف مهندس ناظر
از جمله وظایف مهندس ناظر به شرح زیر است:
- برنامه‌ریزی و سازماندهی مراحل کار.
- راهنمایی و بررسی کار بخش دائم یا موقت در کارگاه.
- کنترل و بررسی نقشه‌های معماری و سازه.
- رعایت اصول ایمنی در کارگاه.
- هماهنگی بین سازمان‌ها برای اخذ مجوزهای لازم.
- ارسال تذکر کتبی به سازنده و صاحب‌کار در صورت عدم اجرای صحیح نقشه‌های سازه.
- بررسی مهندسی زمین و خاک‌برداری.
- کنترل مسائل مربوط به فونداسیون، آرماتوربندی و قالب‌بندی.
- نظارت بر اجرای سقف، سفت‌کاری و نازک‌کاری.
- نظارت بر طرح اختلاط و بتن‌ریزی تمام بخش‌های سازه.
- کنترل کیفیت مصالح ساختمانی.
- نظارت بر لوله‌کشی و تاسیسات ساختمان.
- ارزیابی روش‌های ساخت‌وساز.
- صدور دستور آزمایش کیفیت بتن و مصالح ساختمانی.
- تعیین مقرون به صرفه بودن طرح‌های اجرایی.
- بررسی برنامه‌های تفصیلی مهندسی.
- ارائه خدمات مشاوره و نظارت در ساخت.
مهندس ناظر ساختمان باید با مشخصات ساخت‌وساز از جمله متریال‌ها و زیرساخت‌های منطقه آشنا باشد.
این امر به دلیل این است که پروژه‌های عمرانی، بزرگ یا کوچک، اگر به درستی تحت نظارت اصولی قرار نگیرند، می‌توانند خطرناک باشند، به طور هم‌زمان برای عموم مردم و محیط‌زیست. برای انجام این وظایف، مهندس ناظر نیاز به دانش و تجربه بالا دارد.
مهندس مقیم کارگاه همچنین باید قادر باشد طرح پروژه را تحلیل و بررسی کند و با برنامه‌ریزی‌های خود، امنیت کارگران و ساکنین که برای سال‌ها در آن ساختمان زندگی خواهند کرد، را تضمین کند.
با توجه به اینکه یک پروژه عمرانی باید طبق برنامه زمان‌بندی شده اجرا شود، ناظر ساختمان باید برنامه شغلی مناسبی تنظیم کند که شامل تعیین اهداف شروع و پایان کار برای تمام افراد دخیل در پروژه است.
ناظرین ساختمان همچنین مسئول آماده کردن قراردادهای مربوطه تحت نظر مشاوره حقوقی هستند و در مورد تجدیدنظر در مذاکرات، تفسیر اسناد و ارائه گزارش‌های مرحله‌ای از مراحل ساخت به مراجع ذی‌ربط و ارائه آن به کارفرمایان پروژه، مهندسان سازه و نیروهای اجرایی، اقدامات لازم را انجام می‌دهند.
تعهدات مهندس ناظر
پس از آغاز کار مسئول باید روزانه به محل کار مراجعه کند و از پیشرفت مراحل پروژه آگاه شده و به مشکلات و راه‌حل‌ها گوش فرادهد و آن‌ها را به کارفرما گزارش دهد.
این کار به هر دو طرف کمک می‌کند تا در مورد هر تغییری در برنامه‌ها و یا پیشرفت سریع پروژه اطلاعاتی داشته باشند و به برنامه خود پایبند باشند.
نظارت بر پیشرفت روزانه به سرپرست کمک می‌کند تا مسائل را به‌سرعت تشخیص دهد و با پیمانکار تماس بگیرد و به‌سرعت این اطلاعات را به او اطلاع دهد. بااین‌حال، تعهدات مهندس ناظر ساختمان به شرح زیر است:
- نظارت بر انجام کار به طور کامل و مطابق با ضوابط فنی و اجرایی و مقررات ملی ساختمان.
- نظارت بر تمام فعالیت‌های ساختمانی با توجه به مجوز صادره از شهرداری و ارائه گزارش‌های پیشرفت کار به شهرداری.
- اطلاع‌رسانی به شهرداری در صورت قصد مسافرت بیش از یک ماه و معرفی یک مهندس ناظر جایگزین.
- تاییدیه کار ساختمانی به شهرداری پس از اتمام کار.
- ارائه گزارش‌های مرحله‌ای توسط ناظر برای جلوگیری از هرگونه تخلف.
- گزارش تخلفات مالک یا کارفرما.
ضرورت وجود مهندس ناظر
پروژه‌های عمرانی به دلیل استفاده از بودجه عمومی برای تامین هزینه ساخت‌وساز بیشتر مورد بررسی قرار می‌گیرند. این نیاز به وجود مهندس ناظر و نظارت مستمر بر روند ساخت‌وساز را ایجاب می‌کند.
مهندسین ناظر ساختمانی در صنعت ساخت‌وساز جایگاه بسیار حیاتی دارند. حضور آن‌ها به معنای حفظ امنیت عمومی است و همچنین تضمین توسعه پایدار است.
اهمیت مهندسین ناظر در حوزه عمران بسیار ضروری است تا اجرای صحیح ساختمان از ابتدا تا انتها بر اساس قوانین و مقررات نظارتی انجام شود.
در غیر این صورت، تمام مجریان و دست‌اندرکاران در حوزه عمرانی مسئولیت بیماری بدنه عمرانی کشور را از دست خواهند داد و در نتیجه جان مردم و سرمایه‌های کشور در معرض خطر قرار خواهند گرفت.
تکلیف‌های مهندس ناظر و مجازات‌های تقصیری
شورای انتظامی سازمان نظام‌مهندسی ساختمان، در صورت ثابت‌شدن تقصیر مهندس ناظر، بر اساس قوانین و مقررات نظام‌مهندسی و کنترل ساختمان، باتوجه‌به اهمیت موضوع، مجازات‌های زیر را اعمال می‌کند:
- محرومیت از کار به مدت شش ماه تا سه سال.
- در صورت تکرار تخلف که منجر به صدور رای تخریب توسط کمیسیون ماده صد شهرداری می‌شود، مجازات حداکثر ممکن اعمال می‌شود.
قرار دادن مراتب محکومیت توسط شورای انتظامی سازمان نظام‌مهندسی ساختمان در پروانه اشتغال مهندس ناظر و اعلام آن در یکی از روزنامه‌های گسترده‌الانتشار الزامی است.
شهرداری‌ها موظف به صدور رای محکومیت هستند و پرونده تخلف ساختمانی را به کمیسیون ماده صد ارسال می‌کنند تا به مدت حداکثر شش ماه از دریافت گواهی امضای مهندس ناظر مربوطه برای پروانه ساختمان خود خودداری کنند.
در مواردی که نیاز به شکایت یا دفاع در پرونده‌های مربوط به مهندسین ناظر ساختمان دارید، از وکیلان متخصص چه به صورت وکیل آنلاین و چه حضوری در این حوزه استفاده کنید.
