معرفی شرکت پتروشیمی رازی؛ پیشران توسعه پایدار
شرکت پتروشیمی رازی یکی از بزرگترین و مهمترین کارخانههای تولید کودهای ازته و فسفاته در ایران است. این مجتمع صنعتی نقش بسیار مهمی در تأمین نیازهای کشاورزی کشور ایفا میکند و سهم قابل توجهی در تولید محصولات شیمیایی دارد.

به گزارش تجارت امروز؛ شرکت پتروشیمی رازی یکی از بزرگترین و معتبرترین شرکتهای تولیدی در صنعت پتروشیمی ایران است. این شرکت در زمینه تولید انواع محصولات پتروشیمی و شیمیایی فعالیت میکند و جزء اصلیترین تولیدکنندگان محصولات پتروشیمی در کشور به شمار میآید. در ادامه به معرفی این شرکت پرداخته میشود:
معرفی شرکت پتروشیمی رازی
مجتمع پتروشیمی رازی یکی از مهمترین و بزرگترین کارخانههای تولید کودهای ازته و فسفاته و همچنین مواد شیمیایی در کشور است. نخستین فاز واحدهای این مجتمع پس از چهار سال عملیات ساخت در سال ۱۳۴۹ به بهرهبرداری رسید. به دلیل قدمت واحدها و خسارتهای وارده در جنگ تحمیلی، ظرفیت تولید این مجتمع به ۲۴۰۰۰۰۰ تن در سال رسید. پیشبینی میشود با تکمیل پروژههای در دست اجرا، ظرفیت تولید واحدهای این مجتمع به بیش از ۳۰۰۰۰۰۰ تن در سال افزایش یابد.
این مجتمع بزرگترین تولیدکننده آمونیاک، کود اوره، اسید سولفوریک، گوگرد و همچنین تنها تولیدکننده اسید فسفریک و کود دیآمونیم فسفات (کود مخلوط فسفات و سولفات آمونیوم) در ایران به شمار میرود. محصولات تولیدی این مجتمع علاوه بر تأمین نیازهای داخلی، سالانه با صادرات گوگرد، آمونیاک، اوره و اسید سولفوریک به بازارهای جهانی، نقش مهمی در تأمین ارز مورد نیاز مجتمع و صنایع پتروشیمی کشور ایفا میکند.
امروزه نقش حیاتی صنعت پتروشیمی در توسعه اقتصادی کشورهای مختلف بهخوبی شناخته شده است و نیاز روزافزون جوامع بشری به محصولات این صنعت، توجه بسیاری از کشورها را به راهاندازی کارخانههای تولیدی و جذب سرمایهگذاری در این بخش معطوف کرده است. یکی از مهمترین ویژگیهای صنعت پتروشیمی، ارزش افزوده بالای آن است؛ بهگونهای که با انجام تغییرات شیمیایی و فیزیکی روی هیدروکربورهای نفتی و گازی، میتوان ارزش محصول را ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش داد. دیگر ویژگی مهم این صنعت، تنوع گسترده محصولات آن است که مواد اولیه بسیاری از کارگاهها و کارخانههای صنایع پاییندستی را تأمین میکند. این امر در زمینه اشتغالزایی، کسب درآمدهای ارزی و کاهش وابستگیها نقش برجستهای در اقتصاد کشور ایفا میکند.
خوشبختانه به دلیل منابع اولیه فراوان (نفت و گاز) و عوامل دیگری، تولید مواد پتروشیمی در ایران مورد توجه ویژهای قرار گرفته است. پس از پایان دوران دفاع مقدس، کشور ما توسعه صنعت پتروشیمی را در دستور کار قرار داد و به محض پایان جنگ تحمیلی، بازسازی و تعمیر کارخانهها آغاز شد و پروژههای بزرگی به تدریج در این زمینه به مرحله اجرا درآمد.
در حال حاضر، ارزش محصولات پتروشیمی کشورمان به ۵/۱ میلیارد دلار در سال رسیده است و پیشبینی میشود این رقم تا پایان سال ۲۰۰۵ به ۵/۷ میلیارد دلار افزایش یابد. انتظار میرود از این مقدار، ارزش صادرات ارزی به میزان ۵ میلیارد دلار رشد کند.
طرح استراتژیک توسعه تولیدات شرکت ملی صنایع پتروشیمی با اجرای بیش از ۳۰ پروژه مهم در مدت پانزده سال آینده، دستیابی به تولید ۴۳ میلیون تن فرآورده پتروشیمی مختلف را ممکن میسازد. با اجرای طرحهای بزرگ منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی در بندر امام (ره) و عسلویه، پیشبینی میشود حجم صادرات محصولات پتروشیمی به ۳۰ میلیون تن در سال برسد.
بهطور کلی، محصولات پتروشیمی در تولید مواد مختلفی همچون لاستیکها، پلاستیکها، شویندهها، کودها، چسبها، اسیدها، رنگها، سموم و الیاف مصنوعی که هر یک بهعنوان ماده اولیه برای صدها محصول دیگر استفاده میشوند، به کار میروند.
طرحهای جدید در پتروشیمی بندر امام (شامل واحدهای پارازیلین و M.T.B.E) و پتروشیمی رازی (شامل راهاندازی واحدهای دانهبندی گوگرد، تفکیک مایعات گازی و توسعه واحدهای آمونیاک و اوره) و همچنین پتروشیمی خارک (شامل واحد متانول و دانهبندی گوگرد)، از جمله پروژههای مهم و موفقی بودند که به مرحله بهرهبرداری رسیدند.
در راستای برنامه توسعه اقتصادی دولت و با هدف کاهش تصدیگری بر شرکتهای دولتی، سهام واحدهای پتروشیمی آبادان، فارابی، خارک، شیراز، اراک و اصفهان وارد بازار بورس شدهاند.
ظرفیت اسمی (KTY): ۳۳۳۶
محل مجتمع: منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی
مساحت: ۸۷/۸۴ هکتار
سال تأسیس: ۱۳۴۴
مالکیت: گوبرفابریقالاری ترک آمونیم ۴۷/۸۱ درصد، سهامی بازرگانی و محصولات پتروشیمی گاز انرژی آسیا ۲۳/۹۱ درصد، سایر سهامداران ۲۸/۲۸ درصد
گواهینامه های استاندارد دریافتی: ISO ۹۰۰۱- ISO ۱۴۰۰۱- OHSAS ۱۸۰۰۱- ISO ۲۹۰۰۱ – EFQM
مواد اولیه مصرفی
مواد اولیه مصرفی در شرکت پتروشیمی رازی عمدتاً شامل هیدروکربنها و گازهای طبیعی هستند که برای فرآیندهای تولید مواد شیمیایی و پتروشیمیایی استفاده میشوند. این مواد اولیه در واحدهای مختلف این شرکت به کار میروند و نقش اساسی در تولید محصولات نهایی دارند. مهمترین مواد اولیه مصرفی پتروشیمی رازی عبارتند از:
۱ـ گاز
اصلیترین خوراک مجتمع گاز است که از هفت حلقه چاه اختصاصی شرکت واقع در منطقه مسجد سلیمان استخراج میگردد. عمق این چاهها به تفاوت از ۳۹۶۰ تا ۴۲۷۰ متر است که گاز مورد نیاز مجتمع را با فشاری در حدود ۱۵۰ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع (۲۲۰۰ پوند بر اینچ مربع) تامین مینمایند.
این گاز جاوی ۲۴% ئیدروژن سولفوره (H۲S) ۶۴% متان و ۱۱% گاز کربنیک است و بقیه آن را ئیدروکربورهای سبک تشکیل میدهد. که مخلوط آنها را (گاز ترش) نامیدهاند. گاز ترش پس از نمزدایی در واحد جذب آب (DEHYDRATION PLANT) مسجد سلیمان، بوسیله یک خط لوله ۲۰ اینچی بطور ۱۷۴ کیلومتر که حداکثر ظرفیت آن در حال حاضر حدود ۲۲۰ میلیون فوت مکعب در روز میباشد. به مجتمع فرستاده میشود.
در پارهای از مواقع میزان گاز مذکور جدابگوی نیاز مصرفی مجتمع نباشد، کمبود آن از طریق شرکت ملی گاز منطقه اهواز تامین میگردد
۲ـ خاک فسفات
ماده خام و اساسی دیگری که در مجتمع بکار میرود، خاک فسفات است و از کشورهایی نظیر مراکش، توگو، اردن تامین و به وسیله کشتی در اسکله اختصاصی مجتمع تخلیه میشود. منابع موجود خاک فسفات در اطراف بافق یزد از جهت کمیت و کیفیت پاسخگوی نیاز این مجتمع نمیباشد.
۳ـ آب
آب مصرفی مجتمع به وسیله خط لوله و کانال آبرسانی منطقه، از رودخانه کارون واقع در ۲۰ کیلومتری اهواز ( (محل کوت امیر) ـ به مسافت ۸۰ کیلومتر به سه مخزن آب مجتمع با گنجایش هر کدام ۳۳۰۰۰ مترمکعب، که اخیرا جهت افزایش ذخیره آب مورد نیاز کارخانجات مجتمع احداث شدهاند، به صورت ذیل مصرف میشود:
الف) آب صنعتی که پس از تصفیه شیمیایی و گرفتن املاح آن جهت مصرف واحدها و دیگهای مولد بخار استفاده میگردد.
پ) آب آشامیدنی
ت) آب آتشنشانی و مصرفی
در ضمن بخشی از آب مورد نیاز چگالندههای واحدهای آمونیاک از طریق آب دریا تامین میشود. این آب به وسیله تلمبهخانه مجهزی مشتمل بر شش دستگاه تلمبه (با ظرفیت هر کدام ۸۰ هزار متر مکعب در روز) که در کنار اسکله اختصاصی مجتمع قرار دارند، به واحدها ارسال میشود.
۴ـ هوا
یکی دیگر از مواد مورد نیاز کارخانجات، هوا میباشد که به صورت خوای ابزار دقیق و مصرف فرآیندی استفاده میگردد. یکی از عناصر اصلی کودهای شیمیایی را ازت تشکیل میدهد و این عنصر مفید مستقیماً از هوا تامین میشود.
تولیدات اصلی (هزار تن در سال)
نام محصول | ظرفیت اسمی | خوراک مصرفی | صاحب لیسانس | سال بهرهبرداری |
---|---|---|---|---|
اسید سولفوریک (واحد۱و۲) | ۳۱۳×۲ | گوگرد مایع | SIM-CHEM | ۱۳۵۶ |
*اسید فسفریک | ۲۵۵ | اسید سولفوریک و خاک فسفات | PRAYON | ۱۳۴۹ |
*DAP (واحد۱) | ۲۱۰ | اسید فسفریک و آمونیاک | T.V.A | ۱۳۴۹ |
DAP (واحد۲) | ۲۴۰ | اسید فسفریک و آمونیاک | STAMICARBON | ۱۳۶۹ |
اوره | ۵۹۴ | آمونیاک و دیاکسید کربن | H.F.T + STAMICARBON | ۱۳۶۹ |
آمونیاک (واحد۱) | ۳۳۰ | گاز طبیعی | KELIOGG | ۱۳۴۹ |
آمونیاک (واحد۲) | ۳۳۰ | گاز طبیعی | KELIOGG | ۱۳۵۶ |
آمونیاک (واحد۳) | ۶۷۷ | گاز طبیعی و هیدروژن | AMMONIA CASALE | ۱۳۸۶ |
گوگرد | ۵۳۹ | گاز ترش | PALPHPARSONS |
کاربردهای اصلی محصولات
- آمونیاک: تولید کودهای شیمیایی و سیال مبرد
- اوره: کودشیمیایی ـ رزین اوره فرم آلدئید و ملامین
- گوگرد: تولید اسید سولفوریک و مواد اولیه تولید ترکیبات گوگردی
- اسیدسولفوریک: کاربرد در صنایع شیمیایی و تولید اسید فسفریک
- دی آمونیوم فسفات: کودشیمیایی اسید فسفریک: تولید کود دی آمونیوم فسفات و مصارف صنعتی
خوراک (هزار تن در سال)
خوراک ورودی به مجتمع | مقدار | محل تامین |
---|---|---|
گاز ترش | ۱۶۹۵میلیون متر مکعب در سال | چاههای گاز ترش مسجد سلیمان |
*گاز طبیعی | ۱۱۷۳میلیون متر مکعب در سال | شرکت ملی گاز ایران |
اسید فسفریک | ۱۲۰هزار تن در سال | شرکت آریا فسفریک – واردات |
هیدروژن (آمونیاک ۳) | ۹۰هزار تن در سال | منطقه ویژه اقتصادی پتروشیم |
نتیجهگیری
پتروشیمی رازی با تاریخچهای پربار و دستاوردهای چشمگیر در عرصه تولید محصولات پتروشیمی، به یکی از ارکان اصلی صنعت پتروشیمی ایران تبدیل شده است. با توجه به تنوع محصولات و ظرفیت تولید بالای این شرکت، پتروشیمی رازی نقشی کلیدی در تأمین نیازهای داخلی و صادرات محصولات پتروشیمی ایفا میکند.
انتهای مطلب/ ی.ر