همه چیز درباره معاملات آپشن/ چطور بدون خرید سهام هم میشه سود کرد؟

معاملات آپشن یا اختیار معامله، ابزارهای مالی پیشرفته‌ای هستند که به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهند تا با استفاده از قراردادهایی، حق خرید یا فروش دارایی‌های مشخصی را در آینده با قیمت معین داشته باشند. این ابزارها نه تنها برای کسب سود، بلکه برای مدیریت ریسک و تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ادامه، به بررسی جامع تاریخچه، انواع، نحوه عملکرد، قیمت‌گذاری، مزایا و معایب و وضعیت معاملات آپشن در ایران می‌پردازیم.​

تاریخچه معاملات آپشن در جهان

مفهوم اختیار معامله به دوران باستان بازمی‌گردد. یکی از نخستین نمونه‌های ثبت‌شده، مربوط به تالس میلتوسی، فیلسوف یونانی قرن ششم پیش از میلاد است که با پیش‌بینی برداشت زیتون، حق استفاده از آسیاب‌ها را خریداری کرد و از این طریق سود قابل توجهی کسب نمود. در قرن هفدهم میلادی، در جریان حباب اقتصادی “جنون گل لاله” در هلند، قراردادهای مشابهی برای خرید و فروش پیاز گل لاله مورد استفاده قرار گرفتند.

در دوران مدرن، بورس اختیار معامله شیکاگو (CBOE) در سال ۱۹۷۳ تأسیس شد و به عنوان نخستین بازار رسمی معاملات آپشن در جهان شناخته می‌شود. این بورس با معرفی قراردادهای استاندارد و ایجاد بسترهای معاملاتی منظم، نقش مهمی در توسعه بازارهای مشتقه ایفا کرد.​

انواع معاملات آپشن

معاملات آپشن به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:​

• اختیار خرید (Call Option): به دارنده این حق را می‌دهد که دارایی پایه را در تاریخ مشخصی با قیمت معین خریداری کند.​

• اختیار فروش (Put Option): به دارنده این حق را می‌دهد که دارایی پایه را در تاریخ مشخصی با قیمت معین به فروش برساند.​

همچنین، از نظر زمان اعمال، اختیار معامله‌ها به دو سبک تقسیم می‌شوند:​

• سبک آمریکایی: امکان اعمال قرارداد در هر زمان تا تاریخ انقضا وجود دارد.​

• سبک اروپایی: امکان اعمال قرارداد تنها در تاریخ انقضا وجود دارد.​

نحوه عملکرد معاملات آپشن

در معاملات آپشن، خریدار با پرداخت مبلغی به نام “پرمیوم”، حق خرید یا فروش دارایی پایه را به دست می‌آورد، بدون اینکه ملزم به انجام آن باشد. فروشنده قرارداد، در صورت اعمال قرارداد توسط خریدار، موظف به انجام معامله است.​

این معاملات معمولاً از طریق حساب‌های کارگزاری آنلاین انجام می‌شوند و نیاز به دانش و استراتژی‌های مشخصی دارند.​

قیمت‌گذاری آپشن‌ها

قیمت یک قرارداد آپشن از دو بخش تشکیل شده است:​

• ارزش ذاتی: تفاوت بین قیمت فعلی دارایی پایه و قیمت اعمال قرارداد.​

• ارزش زمانی: مقداری است که نشان‌دهنده احتمال تغییر قیمت دارایی پایه تا تاریخ انقضا است.​

عوامل مؤثر بر قیمت آپشن‌ها شامل قیمت دارایی پایه، قیمت اعمال، زمان باقی‌مانده تا انقضا، نوسانات بازار و نرخ بهره هستند.​

مزایا و معایب معاملات آپشن

مزایا:

• امکان کسب سود در بازارهای صعودی، نزولی و خنثی.​

•  ابزار مؤثر برای مدیریت ریسک و پوشش سرمایه‌گذاری‌ها

• نیاز به سرمایه کمتر نسبت به خرید مستقیم دارایی پایه.​

معایب:

• پیچیدگی و نیاز به دانش تخصصی.​

• ریسک بالای از دست دادن سرمایه در صورت تحلیل نادرست.​

• تأثیر عوامل مختلف بر قیمت‌گذاری که پیش‌بینی را دشوار می‌کند.​

وضعیت معاملات آپشن در ایران

در ایران، معاملات اختیار معامله از دی‌ماه ۱۳۹۵ با معرفی قراردادهای اختیار خرید برای سهام شرکت‌های فولاد مبارکه اصفهان، ایران‌خودرو و صنایع مس ایران آغاز شد. در حال حاضر، نمادهای اختیار خرید با حرف “ض” و نمادهای اختیار فروش با حرف “ط” آغاز می‌شوند، به‌عنوان مثال، “ضفولاد” برای اختیار خرید فولاد و “طفولاد” برای اختیار فروش آن.​

معاملات این قراردادها از طریق کارگزاری‌های مجاز و سامانه‌های معاملاتی آنلاین انجام می‌شود. برای مشاهده لیست به‌روز نمادهای دارای اختیار معامله فعال، می‌توانید به وب‌سایت‌های تخصصی مانند مراجعه کنید.​

کلام آخر

معاملات آپشن، ابزارهایی قدرتمند برای سرمایه‌گذاران هستند که امکان مدیریت ریسک و بهره‌برداری از فرصت‌های بازار را فراهم می‌کنند. با این حال، به دلیل پیچیدگی و ریسک‌های ذاتی، توصیه می‌شود قبل از ورود به این بازار، آموزش‌های لازم را دریافت کرده و با استراتژی‌های مختلف آشنا شوید.

انتهای مطلب/ ن.پ