به گزارش تجارت امروز، به دنبال صنایعی در استان قم نیستیم که تک بعدی باشند، بخش خصوصی و بخش عمومی باید در این زمینه احساس وظیفه کنند و به فکر حفاظت از محیط زیست در استان باشند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان قم افزود: ۱۰ واحد ذوب سرب در شهرک‌های صنعتی استان مستقر هستند که در دو دهه اخیر پروانه بهره برداری گرفتند در حالی که اداره کل محیط زیست استان قم بسیاری از واحدهای سنتی سرب را در اطراف شهر قم پلمب کرده است.

وی اعلام کرد: با هر کامیون حامل باطری فرسوده در استان قم که مقررات محیط زیستی را رعایت نکند، برخورد خواهیم کرد و الزامات در این زمینه به تولیدکنندگان سرب در استان اعلام شده است.

همتی با اشاره به وضع معادن سرب در کشور اظهارکرد: اکنون این معادن پاسخگو نیازهای سرب در کشور نیست، تقاضا برای سرب در کشور بالا است به همین دلیل واردات باطری فرسوده برای تولید شمش سرب انجام می‌گیرد.

در جلسه ستاد تسهیل و رفع موانع تولید در سالن جلسات یکی از واحدهای تولیدی منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان اعلام کرد: به دلیل کمبود آب و شرایط اقلیمی استان از ابتدا تلاش شده تا صنایع آب بر در منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان جذب و به مرحله سرمایه‌گذاری برسد.

وی اضافه کرد: واحدهای صنعتی منطقه ویژه اقتصادی بر مبنای تامین آب انجام گرفته در آن استقرار پیداکرده و امکان واگذاری آب از این منطقه به نقاط دیگر به دلیل نیازهای روزافزون آن وجود ندارد.

طباطبایی تاکیدکرد: تامین آب موردنیاز صنایع پیش‌شرط اول جذب سرمایه‌گذار و اطمینان خاطر در بین فعالان اقتصادی و تولیدی است.

نهایی شدن ۱۱۲ قرارداد جدید صنعتی در قم

مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی قم نیز در این جلسه با اشاره به قراردادهای جدید صنعتی استان گفت: برای ۱۱۲ قرارداد نهایی شده در این منطقه ۳۰ لیتر آب بر ثانیه پیش‌بینی‌شده است.

اسرافیل شعاعی افزود: ازاین‌بین ۸۶ واحد به مرحله بهره‌برداری رسیده و ۳ واحد صنعتی نیز در مرحله نصب ماشین‌آلات قرار دارد.

وی اضافه کرد: ۱۰ واحد دیگر هم روند ساخت‌وساز خود را دنبال می‌کنند و ۱۳ واحد از این ۱۱۲ واحد راکد است.

شعاعی تاکید کرد: کمبود آب یکی از نیازهای اساسی بخش صنعت استان قم است و تامین ۳۰ لیتر آب بر ثانیه تمام نیازهای این ۱۱۲ قرارداد صنعتی را برطرف نمی‌کند.

وی اعلام کرد: شهرک صنعتی سلفچگان در ۵۵۳ هکتار عملیاتی و توسعه آینده این شهرک در ۲۴۰ هکتار پیش‌بینی‌شده است.

شعاعی تصریح کرد: وسعت زمین‌های صنعتی این شهرک ۱۹۷ هکتار بود و ۱۸ هکتار هم برای دفن ضایعات آن در نظر گرفته‌شده است.

منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان قم، در محدوده‌ای به وسعت ۲۰۰۰ هکتار در ۱۸۵ کیلومتری تهران در سال ۱۳۷۶ به تصویب هیات وزیران رسید؛ این منطقه، به‌عنوان مهم‌ترین منطقه ویژه اقتصادی که به مرکز سیاسی – اقتصادی کشور نزدیک است، در چهارراه جاده‌های ترانزیت، جاده ابریشم، مجاورت راه‌آهن سراسری و بزرگراه‌های اصلی شمال، جنوب ، شرق و غرب ایران واقع‌شده است، لذا جهت برقراری ارتباط با اروپا، کشورهای آسیای میانه و خلیج‌فارس به‌منظور تولید، صادرات و ترانزیت کالا، موقعیتی ممتاز و منحصربه‌فرد داشته و قادر است نقش تعیین‌کننده‌ای در اقتصاد کلان کشور ایفا کند.

قم اکنون دارای هفت شهرک صنعتی شکوهیه، الغدیر، چاپ و نشر، سلفچگان، محمودآباد، ثامن‌الائمه (ع) – قنوات – و فناوری اطلاعات و ارتباطات (I.C.T) و چهار ناحیه صنعتی خور آباد، دستجرد، سیرو و طغرود است و ۲.۸ درصد صنایع کشور با ایجاد اشتغال مستقیم برای بیش از ۵۳ هزار تن و سرمایه‌گذاری افزون بر ۴۱هزار میلیارد ریال در این استان فعال است.

توسعه صنایع فلزی آب بر در قم محدود می‌شود

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قم گفت: استان دچار مشکل کمبود آب است و به همین دلیل باید در صدور جواز و پرداخت تسهیلات برای برخی از طرح‌های صنایع فلزی در قم محدودیت قرار بدهیم.

صنایع سلولزی، صنایع غذایی و سوهان، صنایع نساجی، پوشاک، کفش و دمپایی، صنایع و شیمیایی و صنایع معدنی جزو رسته‌های اولویت دار بخش صنعت و معدن برای دریافت تسهیلات طرح اشتغال فراگیر است.

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قم افزود: استان دچار مشکل کمبود آب است و به همین دلیل باید در صدور جواز و پرداخت تسهیلات برای برخی از طرح‌های صنایع فلزی در قم محدودیت قرار بدهیم، در این راستا ایجاد بخشی از صنایع مرتبط با فولاد که آب بر هستند، در قم اولویت ندارد، چون منابع آب به اندازه کافی برای این صنایع در استان نداریم، اولویت در قم ایجاد صنایع کم آب بر است.

سیجانی اعلام کرد: در سال جاری چهار هزار و ۴۶۲ فرصت شغلی جدید در بخش‌های صنعت، معدن و تجارت استان با ۶۲۶ میلیارد تومان سرمایه گذاری به وجود آمد، پیش بینی سند توسعه اشتغال و سرمایه گذاری قم ایجاد چهار هزار و ۵۴۸ شغل جدید در این بخش‌ها بود و تاکنون ۹۸ درصد تحقق سند توسعه اشتغال و سرمایه گذاری استان را در بحث ایجاد شغل جدید در بخش‌های صنعت، معدن و تجارت شاهد بودیم.

چالش های پیش روی بخش صنعت قم

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قم، گفت: کمبود تسهیلات مالی مورد نیاز برای اتمام طرح های صنعتی در حال اجرا، کمبود نقدینگی (سرمایه در گردش) واحدهای صنعتی جهت بهره برداری از تمام ظرفیت های خود، نداشتن بازار فروش مناسب، ناتوانی در تامین برخی از مواد اولیه، فرسودگی و مستهلک بودن ماشین آلات و تجهیزات واحدهای صنعتی، بالا بودن قیمت تمام شده محصولات و عدم توانایی رقابت با محصولات مشابه خارجی، وجود برخی از موانع اداری به خصوص در حوزه بیمه و مالیات، نرخ بالای سود تسهیلات پرداختی توسط بانک های عامل و عدم استقبال مناسب مردم از کالاهای تولید شده در داخل استان از جمله مهمترین تنگناهای بخش صنعت قم است.

پرداخت تسهیلات رونق تولید و بالا بردن ظرفیت تولید و اشتغال در صنایع استان

وی گفت: در مرحله جدید پرداخت تسهیلات رونق تولید برای حمایت از تولید و اشتغال جوانان استان، از ابتدای امسال  تا ابتدای ماه جاری بیش از یک هزار و ۲۰۴میلیارد ریال تسهیلات رونق تولید به ۶۴ واحد صنعتی فعال پرداخت شده است.
وی افزود: در مدت یادشده ۴۲۵ واحد صنعتی استان قم برای دریافت تسهیلات رونق تولید در سامانه «بهین یاب» نام نویسی کرده اند که از این تعداد پرونده ۲۷۶ واحد متقاضی پس از تکمیل مدارک به بانک های عامل جهت پرداخت تسهیلات معرفی شده است.
وی با اشاره به اهمیت پرداخت تسهیلات رونق تولید در اجرای سیاست های اقتصاد مقاومتی، ادامه داد: برای پرداخت این تسهیلات به متقاضیان، بیش از یکهزار و ۲۰۴ میلیارد ریال در اختیار واحدهای صنعتی استان قرار گرفته است که از این رقم، یکهزار و ۱۰۰ میلیارد ریال برای تامین سرمایه در گردش، ۷۲۷ میلیارد ریال سرمایه ثابت و ۲میلیارد ریال نیز برای بازسازی و نوسازی واحدهای صنعتی استان بوده است.
سیجانی گفت: سامانه “بهین یاب” همچنان برای دریافت درخواست متقاضیان در بخش بازسازی و نوسازی صنایع استان وصنعت توریسم وگردشگری باز است و صنعتگران می توانند برای دریافت تسهیلات اقدام کنند اما این سامانه دیگر درخواست های متقاضیان در بخش سرمایه ثابت و سرمایه در گردش را تا اعلام مرحله جدید پرداخت تسهیلات، پذیرش نمی کند و روند پرداخت تسهیلات به متقاضیانی که تاکنون در این سامانه ثبت نام کرده اند با همکاری بانک های عامل، در دستور کار قرار دارد.
وی اعلام کرد: تسهیلات رونق تولید در بخش بازسازی و نوسازی صنایع برای صنعتگران بسیار مطلوب و قابل توجه است و صاحبان صنایع می توانند از شرایط مناسب این تسهیلات برای تجهیز واحد صنعتی خود استفاده کنند.
وی ادامه داد: همچنین واحدهای صنفی استان نیز می توانند برای برخورداری از تسهیلات مربوط به بازسازی و نوسازی اصناف تولیدی که مصوب ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی است به سامانه «ایرانیان اصناف» مراجعه کنند.
روند پرداخت تسهیلات رونق تولید با هدف حمایت از واحدهای تولیدی و صنعتی از تیرماه سال گذشته آغاز شده است و همچنان ادامه دارد.
فرآیند  نام نویسی مرحله جدید تسهیلات رونق تولید در قم پیرو دستورالعمل اردیبهشت امسال  وزیر صنعت، معدن وتجارت، همزمان با سراسر کشور به منظور تامین نقدینگی مورد نیاز واحدهای تولیدی و حفظ دستاوردهای بخش صنعت آغاز شد.

برنامه های قم در بخش معدن

سیجانی گفت: قم دارای ۲۵ نوع ماده معدنی قابل استخراج است و هم اکنون ۱۶۲ معدن شناخته شده دارای پروانه بهره برداری و ۳۰ مجوز استخراج شن و ماسه در استان قم وجود دارد که ۱,۸ درصد از کل معادن کشور را تشکیل می دهد.
وی بیان کرد: از نظر مالکیت معادن استان قم ۱۲۲ معدن به صورت خصوصی و ۳۹ معدن به صورت تعاونی و تنها یک معدن تحت اختیار دولت فعالیت می کند.
وی ادامه داد: مهمترین اندیس ها و ذخایر شناخته شده استان شامل معادن فلزی (سرب، روی، مس، منگنز) معادن غیر فلزی (کائولن، باریت، نمک، سولفات سدیم) و معادن مواد اولیه مصالح ساختمانی (سنگهای تزئینی، مرمریت، گرانیت، سنگهای لاشه، سنگ آهک، سنگ گچ) است.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت قم، گفت: بیشتر معادن استان مربوط به معادن غیرفلزی است که منشا تبخیری و رسوبی دارند مانند نمک، گچ، مرمر و سنگ آهک که در قالب مصالح ساختمانی بسیار پرکاربرد هستند.
وی افزود: میزان سرمایه گذاری انجام شده در صنایع معدنی استان سه هزار و ۱۴۵ میلیارد ریال است که در صورت تامین ۲ هزار و ۸۶۱ میلیارد ریال سرمایه در گردش مورد نیاز بخش معادن، ظرفیت بهره برداری از آنان تقویت شده و فرصت اشتغال برای سه هزار و ۲۰۰ تن فراهم خواهد شد.
وی ادامه داد: معادن استان برای فعالیت با مشکل هایی مانند رکود بازار فروش، فرسودگی ماشین آلات بهره برداری، نداشتن سرمایه در گردش مورد نیاز و قیمت تمام شده بالای مواد استخراج شده، مواجه هستند که با رفع این مسائل می توان سهم استخراج مواد معدنی در استان قم را از سه و نیم میلیون تن در سال به میزان قابل توجهی افزایش داد.
در استان قم ۹۰۰ میلیون تن ذخایر کشف شده از مواد معدنی وجود دارد و بیش از یکهزار و ۲۰۰ میلیارد ریال سرمایه گذاری در بخش معادن استان انجام شده است.
سیجانی در خصوص آخرین وضع فعالیت معدن منگنز ونارچ نیز گفت: معدن منگنز ونارچ با بیش از هشت و نیم میلیون تن ذخیره، بزرگترین معدن منگنز ایران است که بالاترین حجم ذخیره این ماده معدنی را در کل منطقه غرب آسیا و خاورمیانه دارد.
وی بیان کرد: هم اکنون از این معدن در هر سال به طور متوسط ۷۰ هزار تن ماده معدنی استخراج می شود و ۲۶۰ تن به طور مستقیم در آن مشغول به کار هستند.
معدن منگنز ونارچ در جنوب غربی شهر قم و در محدوده بخش کهک واقع شده و راه ارتباطی از قم به آن ۳۰ کیلومتر است.

 گزارشی از وضع واحد صنعتی فولاد غرب آسیا به عنوان نماد تحقق سیاست های اقتصادی مقاومتی در قم

سیجانی گفت: واحد صنعتی فولاد غرب آسیا از بزرگترین مجتمع های فعال در بخش صنعت استان قم است که می تواند انواع ورق های آهنی نورد سرد را به میزان ۵۰۰ هزار تن در سال تولید کند.
وی ادامه داد: واحد صنعتی فولاد غرب آسیا بر اساس مجوز های صادر شده می تواند برای ۵۰۰ تن به صورت مستقیم اشتغال ایجاد کند و هم اکنون نیز همین تعداد در این مجموعه مشغول به کار هستند.
وی با اشاره به این که واحد صنعتی فولادغرب آسیا به صورت فعال مشغول تولید محصول است، بیان کرد: میزان تولید محصول این واحد صنعتی در به طور متوسط در هر ماه ۳۰ هزار تن است.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت قم، گفت: واحد صنعتی فولاد غرب آسیا در سال ۸۹ با هدف بالا بردن ظرفیت تولید فولاد کشور در منطقه صنعتی نیزار قم (محور قم – دلیجان – ۵۰ کیلومتری جنوب قم ) به بهره برداری رسید و هم اکنون از ۷۰درصد ظرفیت تولید این واحد صنعتی استفاده می شود که این میزان روز به روز در حال افزایش است.
وی با اشاره به این که میزان سرمایه درگردش سه ماهه واحد صنعتی فولاد غرب آسیا حدود ۲ هزار میلیارد ریال است، افزود: مهمترین مشکل و تقاضای این واحد صنعتی برای ادامه فعالیت در شرایط کنونی، افزایش سقف اعتبارات بانکی برای تامین مالی واحد به منظور خرید مواد اولیه مورد نیاز کارخانه است.
وی ادامه داد: تمام مشکل های این واحد صنعتی که از آن به عنوان نماد تحقق سیاست های اقتصاد مقاومتی در
قم یاد می شود، با همکاری دستگاه های استان برطرف شده و مسائل باقی مانده نیز در حال پیگیری و حل شدن است.
به گزارش ایرنا از پایگاه اطلاع رسانی واحد صنعتی غرب آسیا، با توجه به برنامه ریزی های انجام شده توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت در راستای تحقق برنامه های توسعه کشور، مقرر شده است که تا سال ۱۴۰۰ تولید فولاد خام سالانه فعلی کشور از میزان ۸,۵ میلیون تُن به ۲۸ میلیون تُن و همچنین ۳۵ میلیون تُن انواع محصولات نهایی افزایش داده شود. یکی از محصول های عمده مورد تقاضای بازار مصرف داخلی که از موقعیت بسیار مناسب صادراتی نیز برخوردار می باشد، ورقهای تولید شده در نورد سرد است. این نوع ورق در صنایع زیر‌بنایی، کاربُردهای فراوان دارد. بر اساس بررسی های انجام شده، میانگین تقاضای بازار به این محصول تا سال ۱۴۰۰ به حدود چهار میلیون تُن در سال خواهد رسید.
شرکت فولاد غرب آسیا به اهتمام سرمایه‌گذاران خصوصی و با تکیه بر تجربه‌ مدیران ارشد فولاد مبارکه در سال ۱۳۸۳ برای اجرای پروژه نورد ورق سرد به ظرفیت ۵۵۰،۰۰۰ تن در سال با ضخامت نهایی ۰,۱۸ تا ۳ میلیمتر، عرض ۶۰۰ تا ۱۷۰۰ میلیمتر و وزن هر کلاف ۶ تا ۳۰ تن با استانداردهای بین‌المللی، در زمینی به مساحت ۵۳ هکتار و زیربنای ۴۰،۰۰۰ متر مربع در استان قم، ۳۰ کیلومتری شهرستان دلیجان تاسیس شد.
بیشتر محصول های این واحد صنعتی در صنایع خودروسازی، لوازم خانگی، پوشش ساختمان‌ها، ورق‌های رنگی، ورق‌های گالوانیزه، قوطی سازی برای صنایع بسته‌بندی مانند رنگ روغن‌های صنعتی، کنسروسازی و غیره مصرف می‌شود.
کارخانه فولاد غرب آسیا در جنوب استان قم و در ۳۰ کیلومتری شهرستان دلیجان بوده و محصولات این کارخانه در صنایع مختلف از جمله خودرو سازی، لوازم خانگی و ساختمانی کاربرد دارد.
استان قم دارای هفت شهرک صنعتی شکوهیه، الغدیر، چاپ و نشر، سلفچگان، محمود آباد، ثامن الائمه(ع) – قنوات – و فناوری اطلاعات و ارتباطات (I.C.T) و چهار ناحیه صنعتی خورآباد، دستجرد، سیرو و طغرود است.

از روش های آبیاری نوین به جای غرقابی و گسترش سطح زیرکشت گیاهان گلخانه ای نیز از دیگر راهکارهای مورد توجه در بخش کشاورزی استان برای حفظ سطح تولید محصولات بوده است.
در همین رابطه رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قم گفت: برای افزایش عملکرد در بخش کشاورزی و مدیریت بهینه منابع به دنبال بهینه سازی مصرف آب،توسعه کشت های گلخانه ای، گسترش باغ ها، جایگزینی گیاهان دارویی با کشت های آب بر و گسترش صنایع تبدیلی و تکمیلی هستیم.
محمد رضا طلایی، بیان داشت: همچنین استفاده از تجهیزات پیشرفته و مکانیزه در مزارع و تکمیل زنجیره تولید محصول های قابل کشت در استان از جمله سیاست های مورد توجه برای بالا بردن ارزش افزوده اقتصادی بخش کشاورزی قم است.
وی ادامه داد: برای اجرایی شدن طرح های فوق و ایجاد فرصت های شغلی پایدار در بخش کشاورزی، از ظرفیت های صندوق توسعه ملی، اعتبارات درنظر گرفته شده برای اشتغال فراگیر روستائیان، اعتبارات ملی و استانی، تسهیلات بانکی و سرمایه گذاری بخش خصوصی استفاده می شود.

تغییر الگوی کشت در برابر شرایط سخت کم آبی

از روش های آبیاری نوین به جای غرقابی و گسترش سطح زیرکشت گیاهان گلخانه ای نیز از دیگر راهکارهای مورد توجه در بخش کشاورزی استان برای حفظ سطح تولید محصولات بوده است.
در همین رابطه رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان قم به ایرنا، گفت: برای افزایش عملکرد در بخش کشاورزی و مدیریت بهینه منابع به دنبال بهینه سازی مصرف آب،توسعه کشت های گلخانه ای، گسترش باغ ها، جایگزینی گیاهان دارویی با کشت های آب بر و گسترش صنایع تبدیلی و تکمیلی هستیم.
محمد رضا طلایی، اظهارداشت: همچنین استفاده از تجهیزات پیشرفته و مکانیزه در مزارع و تکمیل زنجیره تولید محصول های قابل کشت در استان از جمله سیاست های مورد توجه برای بالا بردن ارزش افزوده اقتصادی بخش کشاورزی قم است.
وی ادامه داد: برای اجرایی شدن طرح های فوق و ایجاد فرصت های شغلی پایدار در بخش کشاورزی، از ظرفیت های صندوق توسعه ملی، اعتبارات درنظر گرفته شده برای اشتغال فراگیر روستاییان، اعتبارات ملی و استانی، تسهیلات بانکی و سرمایه گذاری بخش خصوصی استفاده می شود.

خشکسالی قم دائمی است، وضعیت بحرانی مطرح نیست

مدیر آب ‌وخاک سازمان جهاد کشاورزی استان قم با تأکید بر اینکه بحث خشک سالی دائمی است و بحران نیست، گفت: استان قم در حاشیه کویر قرار دارد و مردم و کشاورزان باید نگرش شان را به بحث بهره‌وری از آب تغیر دهند و به‌صورت بهینه آب را مصرف کنند.استان قم ۱۰ سال است که با خشکسالی شدید مواجه است. امسال هم با توجه به کاهش میزان بارندگی، قم در شرایط خشکسالی بسیار شدید قرار گرفته است.

ایران کشوری واقع در کمربند خشک کره زمین است و همواره با مشکل خشکسالی در بخش های مختلف مواجه بوده است . خشکسالی هر ساله خسارت های زیادی را به پوشش گیاهی طبیعی، کشاورزی و جامعه وارد میکند. یکی از راه‌های پایش خشکسالی استفاده از شاخص‌های خشکسالی می‌باشد. در این پژوهش برای ارزیابی اثر خشکسالی روی تولید علوفه گیاهان مرتعی از شاخص‌های معیار بارش سالانه (SIAP)، بارش استاندارد شده (SPI) و شاخص شدت خشکسالی پالمر (PDSI) استفاده شده است. منطقه مورد مطالعه مشتمل بر هشت سایت مرتعی در مراتع استان قم می‌باشد.  با استفاده از روابط رگرسیون بین شاخص‌های خشکسالی و تولید کل گیاهان مرتعی و همچنین تولید فرم‌های رویشی مختلف در هفت پایه زمانی: سالانه، اول اسفند تا آخر تیر ماه (فصل رشد)، اول بهمن تا آخر تیر ماه (فصل رشد و ماه قبل)، اسفند تا خرداد، اسفند تا اردیبهشت، اسفند و فرودین، اسفند (شروع فصل رشد؛ مناسبترین شاخص خشکسالی بر اساس بیشترین ضریب همبستگی و کمترین مقدار خطای استاندارد انتخاب گردید. نتایج نشان داد که مناسبترین شاخص خشکسالی در مراتع استان قم به ترتیب اولویت عبارتند از SPI-۳، PDSI،SPI-۲۴ و SPI-۶. بهترین پایه زمانی نیز فصل رشد و بویژه ابتدای فصل رشد می‌باشد.مدیر آب ‌وخاک سازمان جهاد کشاورزی استان قم گفت ،  در استان قم سه برنامه کلی الگوی کشت، سازگاری با کم آبی و بهره‌وری آب وجود دارد، عنوان کرد: به دلیل خشک بودن اقلیم استان قم و میزان بارندگی آن که حدود ۴۰ درصد میانگین بارندگی کشور است، پیش‌بینی خشک‌سالی‌ صورت گرفته بود و این سه برنامه طراحی شد.
وی بابیان اینکه طرح ملی سازگاری با کم‌آبی یک طرح فرا دستگاهی است که جهاد کشاورزی، وزارت نیرو، سازمان برنامه، استانداری، محیط‌ زیست و سازمان هواشناسی آن را تدوین کردند، اظهار کرد: برای بخش کشاورزی این طرح، برنامه‌هایی مانند توسعه ۳۰۰ هکتار گلخانه تا سال ۱۴۱۰، اصلاح الگوی کشت در سطح شش هزار و ۵۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی، مکانیزه کردن آب شرب دام و طیور برای صرفه جویی در مصرف آب، توسعه کشت نشائی در سطح ۳۵۰ هکتار، استفاده از سایه‌بان برای باغات تا سطح ۳۸۰ هکتار، ۱۲۵ کیلومتر انتقال آب با لوله و ۱۴ هزار هکتار سیستم‌های نوین آبیاری پیش‌بینی‌شده است.
احمدپور ادامه داد: در برنامه اصلاح الگوی کشت که از سال ۱۳۹۶ شروع شده کارهایی مانند کاهش سطح کشت گیاهان پرمصرف انجام شده است؛ مثلاً کشت یونجه در دشت شریف‌آباد از دو هزار ۱۵۴ هکتار به ۱۵۰۰ هکتار تقلیل داده شد و گیاهانی مانند سورگوم علوفه‌ای، ارزن علوفه‌ای و… جایگزین و گیاهان مقاوم به شوری مانند کوشیا و گنه بالا در سطح استان گسترش داده شد.
وی بابیان اینکه با احیا و مرمت قنات‌ها آب پایداری در سطح استان تأمین شد، گفت: با روش‌های بهینه‌سازی مصرف آب ۲٫۶۵ میلیون مترمکعب، استفاده از نشاء در محصولاتی مانند ذرت، صیفی و پنبه پنج میلیون مترمکعب و جلوگیری از کشت محصولات کم بازده سه میلیون مترمکعب در آب صرفه‌جویی شد.
مدیر آب ‌وخاک سازمان جهاد کشاورزی استان با اشاره به اینکه کشت گلخانه علاوه بر صرفه‌جویی در مصرف آب، باعث افزایش درآمد کشاورزان نیز می‌شود، بیان کرد: کشت گلخانه ای با شتاب بالایی در استان قم گسترش داده شده است و ۳۸ هکتار افزایش سطح گلخانه داشته‌ایم.
وی بابیان اینکه برای تشویق کشاورزان به اصلاح الگوی کشت و مصرف بهینه آب تشویق‌هایی در نظر گرفته شده است، تصریح کرد: دولت در رابطه با اجرای سیستم‌های آبیاری تحت فشار۳۰ میلیون کمک‌ بلاعوض می‌کند که حدود ۸۵ درصد از اعتبارات لازم برای این امر را پوشش می‌دهد و اگر مدارک زمین و سهم آب شان مشکلی نداشته باشد می‌توانند از این تسهیلات استفاده کنند همچنین برای کشت محصولات استراتژیک مانند سورگوم و… بذر رایگان و سهمیه کود و برای احداث گلخانه یارانه در نظر گرفته شده است.
وی ادامه داد: با توجه به مسئله کم‌آبی و خشک‌سالی برای تضمین اشتغال کشاورزان سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شد که سطح زیر کشت ثابت نگه‌ داشته شود.
وی با اشاره به اینکه بیشترین سطح کشت استان قم متعلق به پسته با ۱۳ هزار هکتار و جو با ۲۲ هزار هکتار است، اظهار کرد: پسته از محصولات پر آب اما مقاوم به کم‌آبی است؛ اما در کم‌آبی محصول باکیفیتی نمی‌دهد.
وی افزود: زمانی کشاورزان به کاشت پسته تشویق می‌شدند که سطح زیر کشت حدود ۴ هزار و ۵۰۰ هکتار بود؛ اما با بحث‌های تشویقی و ترویجی این سطح به ۱۲ هزار هکتار رسید که زنگ خطری احساس شد و از سال ۱۳۹۷ جلو رشد توسعه باغات پسته گرفته شد.
وی با اشاره به اینکه در بخش کهک و توابع شهرستان جعفرآباد کشت خربزه، هندوانه و طالبی به روش آبیاری تحت فشار و قطره‌ای انجام می‌شود، بیان کرد: نیاز آبی هندوانه و خربزه‌ حدود ۱۱ هزار مترمکعب و طالبی حدود دو هزار مترمکعب است و طول کشت کوتاهی دارند و تصور بسیار پر آب بودن آن‌ها اشتباه است.
مدیر آب ‌وخاک سازمان جهاد کشاورزی استان قم با بیان اینکه این محصولات با توجه به طول کشت کوتاهی که دارند سریع به درآمد می رسند، ادامه داد: جلو توسعه کشت پسته و کشت یونجه که بسیار پرمصرف است گرفته شد؛ اما نمی‌توان درآمد کشاورزان را به صفر رساند.
وی بابیان اینکه خشک‌سالی استان قم از سال ۱۳۲۰ شروع‌شده است و در ۸۰ سال گذشته سالیان محدودی پر آب بودند، گفت: متوسط بارش باران در استان۱۴۷ میلی‌متر و در شهر قم ۱۳۵ میلی‌متر است و امسال نیز حدود ۱۲۰ میلی‌متر بارندگی شده و فقط ۲۰ درصد کمتر از میانگین چندین ساله است.
وی ادامه داد: به دلیل بارندگی‌های زیاد چند ساله گذشته، کاهش بارش‌ها امسال به چشم می‌آید، در حالی که کشاورزان استان قم به کم‌آبی و خشک‌سالی عادت دارند و بحث‌های خشک‌سالی و کمبود آب را درک کردند.
وی با تأکید بر اینکه بحث خشک سالی دائمی است و بحران نیست، بیان کرد: استان قم در حاشیه کویر قرار دارد و مردم و کشاورزان باید نگرش شان را به بحث بهره‌وری از آب تغیر دهند و به‌صورت بهینه آب را مصرف کنند.

منابع آبی شرب و کشاورزی استان از دو سد ۱۵ خرداد و کوچری تامین می‌شود. میزان ورودی و ذخیره آب پشت این سدها هم نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش داشته است.در یک دهه گذشته بیش از نیمی از روستاهای قم بر اثر خشکسالی خالی از سکنه شده‌اند. با توجه به اینکه عمده منابع تامین آب روستاهای استان از چاه و چشمه و قنات است و این منابع مستقیما به بارندگی بستگی دارد در تابستان امسال تعداد قابل توجهی از روستاهای قم با کمبود آب مواجه خواهند شد که لازم است نهادهای مرتبط تدابیر لازم را از طریق تانکرهای سیار و بعضا کف شکنی و بازسازی چاه و منابع موجود در دستور کار قرار دهند.

خشکسالی عامل فعال شدن کانون های گرد و غبار در قم

قم- کارشناس هواشناسی قم با اشاره به کاهش شدید بارندگی در سال آبی جاری گفت: کانون‌های گرد و غبار به دلیل خشکسالی بسیار حساس شده‌ و با کمترین میزان وزش باد شاهد غبار آلودگی در هوای قم هستیم. امسال خشک‌ترین و بی‌سابقه‌ترین  سال اخیر را در قم تجربه کردیم که ضرورت مدیریت و صرفه‌ جویی بیشتر منابع آب را نشان می‌دهد.

قم در حصار خشکسالی

رییس سازمان جهاد کشاورزی استان قم گفت : با توجه به کاهش بارندگی ها  ۱۲۰ میلیارد تومان به صورت مستقیم به محصولات کشاورزی استان قم خسارت وارد شده است.

پور میدانی در نخستین جلسه فصلی ستاد صندوق بیمه کشاورزی استان با اشاره به خسارت شدید کاهش بارندگی ها در تمام محصولات کشاورزی و سطح اراضی استان قم گفت : برآورد ها نشان می دهد خسارت در مزارع حدود ۳۰ تا ۶۰ درصد ، در مراتع تا ۸۰ رخ داده است.

وی پوشش بیمه کشاورزی در استان را به طور میانگین ۳۰ درصد عنوان کرد و افزود : تلاش شده است کشاورزانی که تحت پوشش مستقیم بیمه بودند به صورت ۱۰۰ درصد خسارت آنان تحت پوشش بیمه قرار بگیرد.

رییس جهاد کشاورزی استان قم گفت : قرار شده است در سطح ریاست جمهوری و وزارت کشور بخشی از خسارت ها جبران شود که امیدواریم بخش بزرگی از این مبلغ در صورت تامین اعتبار تامین شود.

پور میدانی گسترش بیمه در میان کشاورزان و دامداران را نیازمند آموزش و فرهنگ سازی دانست و گفت: در مجموع ۲۶ هزار هکتار از اراضی کشاورزی از ابتدای سال زراعی بیمه شده اند که کل مبلغ بیمه نامه ۱۱ میلیارد تومان است و تاکنون یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان خسارت از طرف بیمه پرداخت شده است.

وی با تاکید بر اینکه قم به عنوان یکی از قطب های دام و طیور در کشور محسوب می شود افزود: بر اساس بیمه اجباری طیور تمام واحدهای گوشتی و تخم گذار ۱۰۰ درصد بیمه هستند و در بخش دام این رقم ۵۰ درصد است.

رئیس سازمان جهادکشاورزی قم افزود: در بخش تخصیص نهاده های دامی اولویت با دامهای شیرده و پروار و طیور است و پرورش شتر در اولویت بعدی قرار دارد.

آقای پور میدانی گفت: در ماه های گذشته میزان نهاده دامی دریافتی در استان در مقایسه با میزان نیاز استان کمتر بوده است.

وی ابراز امیدواری کرد: با افزایش تخصیص نهاده های دامی در شش ماهه دوم سال جاری نیاز نهاده های دامی پرورش شتر در استان نیز برطرف شود.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان در ادامه گفت: شاخص تولید گوشت قرمز در استان افزایش پیدا کرده است.

قم به دلیل قرارگرفتن در حاشیه کویر با مسأله کم‌آبی شدید مواجه است. قسمت زیادی از آب‌های زیرزمینی قم به دلیل گذشتن از سفره‌های نمکی، شور شده و قابل استفاده نیست. به همین دلیل آب مورد نیاز این استان از طرح‌های انتقال آب بین حوضه‌ای تأمین می‌شود.

خشکسالی تاثیری بر باغ های پسته قم نداشته است

معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی استان قم گفت: کم آبی و خشکسالی امسال تأثیر مستقیمی بر باغ‌های پسته استان نداشته است.در سال‌های اخیر کاهش بارندگی در برخی مناطق کشور مانند استان قم و تبعات آن از جمله تحت تأثیر قرار گرفتن محصولات کشاورزی، این موضوع را به مسئله‌ای قابل تأمل تبدیل کرده است. از این رو تعدادی از کشاورزان قمی با در نظر گرفتن نیاز کمتر پسته به آبیاری نسبت به سایر محصولات، به کشت این محصول روی آوردند.

استان قم در تولید پسته استان‌های جوان محسوب می‌شود که در حال حاضر نیمی از این درختان پسته استان قم بارده و نیم دیگر هنوز نهال است و به دلیل وجود همین نهال‌ها هر سال ۵۰۰ تا ۸۰۰ هکتار به درختان بارده اضافه شده و در نتیجه تولید، نسبت به سال گذشته افزایش پیدا می‌کند

تامین ۷۸ درصد آب مورد نیاز قم از خارج استان

علی جان صادق پور مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب قم نیز گفت:‌ ۷۸ درصد آب مورد نیاز مردم قم در سطح شهر و روستاها از خارج استان تامین می‌شود که این مساله نشان‌دهنده اهمیت رعایت الگوی مصرف است.

او افزود:  سرشاخه‌های دز با ظرفیت ۶ هزار متر مکعب بر ثانیه، سد ۱۵ خرداد با ظرفیت ۲ هزار متر مکعب بر ثانیه، ۱۵۷ حلقه چاه، ۱۹ چشمه و ۲۰ قنات مهمترین منابع تامین آبی قم هستند.

وی با اشاره به تاثیر۵۰ درصدی دما درافزایش مصرف آب وکاهش منابع آبی، گفت: ازابتدای امسال افزایش دمای هوا تاثیرچشمگیری بر افزایش مصرف آب در استان قم گذاشته‌است.

وی افزود:‌افزایش ۱۲ درصدی دمای استان در مقایسه با پارسال  و شیوع بیماری کرونا به همراه رشد ۴ درصدی تعداد کل آحاد و رشد ۲ درصدی جمعیت زیر پوشش از عوامل مهم در مصرف بالای آب در مقایسه با پارسال است.

به گفته او، در افزایش مصرف آب در قم دما، جمعیت و کرونا به ترتیب ۵۰، ۳۰ و ۲۰ درصد دخیل بودند.

صادق پور، بااشاره به درصد رشد منابع آبی در سه ماه امسال در مقایسه با مدت مشابه سال ۹۹، اعلام کرد: در این مدت تامین آب قم از سرشاخه‌های دز ۵.۹ درصد، قنات ۲۵ و چاه ها  ۱۳ درصد افزایش یافته اما تامین آب از منابع آبی سد ۱۵ خرداد ۶ درصد کاهش یافته است.

وی افزود: تامین آب از سرشاخه های دز از ۲۸ میلیون و ۸۹ هزار متر مکعب به حدود ۳۰ میلیون متر مکعب افزایش داشته‌است.

علی جان صادق پور یادآورشد: مصرف آب در این استان در مقایسه با پارسال با وجود کاهش بارندگی و منابع تامین آب ۱۳ درصد افزایش یافته است.

وی اضافه کرد: کل آب مصرفی قم پارسال ۹۷ میلیون متر مکعب بوده‌ که پیش بینی می‌شود امسال این میزان به بیش از ۱۲۰ میلیون متر مکعب برسد.

سرانه مصرف آب در استان برای هر تن در شبانه روز ۱۶۰ لیتر است که باید کاهش یابد، تاکید کرد: اگر با همین روند ادامه دهیم تا ۱۰ سال آینده در قم با مشکل جدی تامین آب مواجه خواهیم شد و این مساله لزوم اهمیت رعایت الگوی مصرف در استان را بیش‌ازپیش برجسته می‌سازد.

وی ادامه داد:‌ پیش بینی می‌شود حجم مصرف آب در استان قم از مرز ۹۰ میلیون و ۸۰۰ هزار متر مکعب عبور کند و رکورد تازه ای از خود برجای بگذارد.

وی خاطرنشان کرد: پارسال پیک مصرف در قم در بدترین شرایط به ۴۲۰ هزار متر مکعب در ثانیه رسید و امسال برآورد می‌شود این رقم در سالجاری از مرز ۵۹۰ هزار لیتر مکعب عبور کند.

وی با بیان چالش‌های پیش روی استان در تامین منابع آبی با ادامه وضع موجود، تاکید کرد: کاهش دبی قنات و چشمه‌ها،کاهش سطح منابع زیرزمینی، کاهش کیفیت چاه‌های آب آشامیدنی،عدم ظرفیت تصفیه خانه کنونی و مشکلات خط انتقال،عدم تخصیص مناسب شرب از منابع سطحی و تاثیر قطع برق در تولید منابع آبی چالش های کنونی و آینده قم است.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب قم، راهکار تامین کمی و کیفی آب پایدار درتابستان سالجاری را مورد توجه قرار داد و گفت: کاهش فشار در شبکه های فشار بالا،اطلاع رسانی و فرهنگ سازی به منظور صرفه جویی،افزایش برداشت از چاه های روستایی،جمع آوری انشعابات غیرمجاز،برنامه ریزی جهت کاهش استفاده از منابع آب شرب برای تامین آب فضاهای سبز شهری و مدیریت مصرف انشعابات بزرگ شهرها و روستا باید مورد اهتمام ویژه باشد.

صادق پور برنامه‌های قم برای مقابله با تنش آبی را یادآور شد و افزود: در این راستا، کاهش دریافت بخش های تابعه از منابع سطحی،افزایش برداشت از چاه‌های شهری،حفر چاه جدید، بهسازی چاه های موجود، پمپاژ مستقیم به رینگ غربی حلقه چاه،اصلاح ۱۵ کیلومتر شبکه انتقال، اصلاح و توسعه ۴۰ کیلومتر خط انتقال لایروبی ۱۲ رشته چشمه و قنات و تجیهز ۳۱ حلقه چاه نیز در این راستا انجام گرفته‌است.

وی اضافه کرد: جمعیت زیر پوشش فاضلاب شهری قم ۵۴۵ هزار مشترک و جمعیت تحت پوشش روستای ۱۵۲ روستا و ۲ هزار و ۱۰۰ مشترک است.

به گفته وی، جمعیت زیر پوشش تاسیسات آب در این استان یک میلیون و ۳۳۰ هزار تن است که ۵۴ هزار تن از آنها را جمعیت روستایی قم تشکیل می‌دهد.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب قم یادآور شد: ۳۳۸ هزار نفر تعداد کل مشترکین آب شهری و ۲۱۷ هزار تن تعداد کل آحاد فاضلاب در این استان است.

صادق تعداد کل مشترکین روستایی را ۳۶ هزار تن دانست و گفت: ۵۶۷ هزار نفر تعداد کل آحاد آب در استان قم هستند.

وی با اشاره به وضع تاسیسات فاضلاب قم اظهارداشت: طول شبکه جمع آوری فاضلاب در قم به هزار و ۳۰ کیلومتر رسیده است. طول خط انتقال فاضلاب نیز ۱۶ کیلومتر برآورد می شود.

وی اضافه کرد: در این استان ۵ تصفیه خانه فاضلاب به همراه یک آزمایشگاه فاضلاب فعال است.

انتهای مطلب