اختلال اضطراب فراگیر چیست؟ علت، علائم و راهکارهای درمان آن
همه ما بدون شک تا به حال در برهه‌ای از زمان شکل‌های مختلف استرس و اضطراب را تجربه کرده‌ایم. از استرس کار و زندگی حرفه‌ای گرفته تا نگرانی‌هایی که در مورد روابط و مسائل دیگر زندگی داریم. اما آیا تمامی ما یک شکلی از این اضطراب را در خود داریم؟ یا به عبارت دیگر، آیا همه اضطراب‌ها یکی هستند؟ اضطراب یک بیماری و عارضه روانی است که ذهن فرد را درگیر کرده تا جایی که با شدت گرفتن می‌تواند حتی رفتارهای فیزیکی و سلامت جسمی را تهدید کند. به علاوه اینکه اضطراب شکل‌های مختلفی دارد که ما امروز در این مطلب قصد داریم در رابطه به اضطراب فراگیر صحبت کنیم. اگر شما هم در این مورد کنجکاو هستید تا انتها همراه ما باشید.
اضطراب چیست؟
اضطراب یا همان Anxiety یک احساس ناخوشایند، ترس، ناراحتی و نگرانی است که می‌تواند خفیف یا شدید باشد. همان طور که گفتیم همه ما شکل‌های مختلفی از این احساس را تجربه کرده‌ایم. از نگرانی قبل از انجام یک عمل جراحی گرفته تا نگرانی برای شرکت در جلسه کاری و امتحان. این مدل اضطراب در زندگی کاملا نرمال است، اما زمانی که این احساسات به سطحی غیر قابل کنترل برسند و کیفیت زندگی را دستخوش تغییر کنند مسئله جدی‌تر است.
با اضطراب فراگیر آشنا شوید
اضطراب فراگیر یا همان Generalized Anxiety Disorder که مخفف آن GAD می‌باشد احساساتی است که باعث می‌شود فرد به شکل غیر طبیعی و غیر قابل کنترلی در مورد موقعیت‌ها و اتفاقات روزمره احساس نگرانی داشته باشد.
در نگاه اول این مدل کاملا شبیه به Anxiety به نظر می‌رسد، اما اینطور نیست. به این خاطر که افراد مبتلا به GAD به طرز شدیدی در مورد مشکلات و مسائل زندگی احساس نگرانی می‌کنند. این نگرانی می‌تواند در مورد خانواده، وضعیت سلامتی، وضعیت مالی و روابط باشد. به طوری که حتی اگر مطمئن باشید هیچ مشکل جدی هم وجود ندارد باز هم نگران خواهید بود.
این میزان از نگرانی می‌تواند ترسناک و حتی مضر باشد. تا جایی که تهدیدی برای زندگی فرد به حساب می‌آید. البته که نگران نباشید، به این خاطر که راهکارهای درمانی کمک کننده هستند.
علت بیماری اضطراب فراگیر
دلایل بروز این بیماری می‌تواند ترکیبی از فاکتورهای محیطی و ژنتیکی باشد. در نتیجه نمی‌توان یک علت مشخص و قطعی برای GAD نام برد. از این فاکتورهای موثر در بروز بیماری می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- آزار و اذیت در دوران کودکی
- سابقه اضطراب فراگیر در خانواده
- مشکلات سلامتی از جمله مشکلات تیروئید یا آریتمی‌های قلبی
- مواجه با موقعیت‌های استرس‌زا، به عنوان مثال بیماری شخصی یا افراد نزدیک
- استفاده بیش از اندازه از کافئین یا تنباکو. این دو ماده می‌توانند استرس موجود را بیشتر کنند
آزار و اذیت در دوران کودکی علت بسیاری از بیماری‌های روانی کودکان بوده که بهتر است برای درمان آنها با یک دکتر کودکان مشورت کنید. همچنین تحقیقات نشان داده که حدود ۷,۷ درصد از زنان و ۴.۶ درصد از مردان در طول زندگی خود این مدل اضطراب را تجربه خواهند کرد. در نتیجه می‌توان گفت که GAD در زنان بیشتر است.
علائم اختلال اضطراب فراگیر کدام‌اند؟
علائم و نشانه‌های فیزیکی و ذهنی این بیماری شامل موارد زیر می‌شوند:
- دهان خشک
- تنش عضلانی
- مشکلات تمرکز
- ضربان قلب بالا
- مشکلات خواب
- خستگی و فرسودگی
- درد معده و مشکلات گوارشی
- تکان دادن یا لرزش بخشی از بدن
- تحریک‌پذیری و به راحتی عصبانی شدن
- مشکلات جدی در رابطه با رها کردن نگرانی‌ها
- عرق کردن، بخصوص عرق کردن کف دست‌ها
- تصور اینکه تمامی موقعیت‌ها می‌توانند تهدید انگیز باشند
- تجربه بی حسی و سوزن سوزن شدن در قسمت‌های مختلف بدن
- و…
احتمال اینکه کودکان و نوجوانان هم در مقطعی از زندگی این مدل اضطراب را تجربه کنند وجود دارد. علائمی که در این سنین دیده می‌شود عبارت هستند از:
- مشکلات جدی در رابطه با اعتماد به نفس و عزت نفس
- نگرانی در مورد تایید شدن از سمت معلمان یا دیگر افراد
- نگرانی و اضطراب در مورد سازگاری با هم سن و سالان خود
- نگرانی بیش از حد در مورد موقعیت‌های اجتماعی و اجتناب از این موقعیت‌ها
به این موضوع دقت کنید که اختلالات خلقی در کودکان چیزی متفاوت از احساس و افکار بد در یک یا چند روز بخصوص است. به نظر می‌رسد این اختلالات کودکان به طور شدید و در طولانی مدت بر احساسات و افکار کودکان تاثیر می‌گذارند و زندگی عادی آنها را مختل می‌کنند.
چه زمانی به دکتر مراجعه کنید؟
همان طور که بالاتر هم گفتیم تجربه اضطراب در بخش‌های مختلف زندگی طبیعی است، به شرطی که این اضطراب مقطعی و قابل کنترل باشد. اما زمانی که می‌بینید این احساسات شدت بیشتری دارند، زود به زود اتفاق می‌افتند و بر کیفیت فعالیت‌های روزمره‌تان تاثیر منفی گذاشته‌اند باید مسئله را جدی‌تر بگیرید. این یعنی بهتر است به منظور جلوگیری از پیشرفت بیماری به یک دکتر اعصاب و روان مراجعه کنید و تحت درمان قرار بگیرید. تشخیص زود هنگام این اختلال کمک می‌کند تا دوره درمان هم کوتاه‌تر باشد.
تشخیص
برای تشخیص این اختلال می‌توانید به یک پزشک عمومی هم مراجعه کنید، اما اگر که قصد دارید با یک متخصص مشورت کنید باید سراغ روانپزشک یا روانشناس بروید. تشخیص GAD در یک جلسه معاینه و با پرسش و پاسخ اتفاق می‌افتد. همچنین در مورد علائمی که اخیرا داشته‌اید از شما سوال پرسیده می‌شود. به علاوه اینکه گاها سوابق بیماری‌هایی که داشته‌اید و داروهایی که مصرف می‌کنید هم مورد بررسی قرار می‌گیرد.
از طرفی به منظور تشخیص دقیق‌تر بیماری گاهی اوقات پزشک شما به سراغ انجام یکسری آزمایش می‌رود. این آزمایش‌ها نشان می‌دهند که بیماری‌های زمینه‌ای یا مصرف داروها علت اصلی علائم شما هستند یا خیر. از این آزمایش‌ها و بیماری‌هایی که ممکن است منجر به بروز علائمی مشابه با GAD شوند می‌توانیم به آزمایش تیروئید، بیماری‌های قلبی، صرع، اختلال دو قطبی و استفاده از داروهای ضد احتقان یا آلوترول‌ها اشاره کنیم.
درمان
برای درمان این بیماری می‌توانید از داروها و جلسات درمانی شناختی رفتاری کمک بگیرید.
درمان‌های شناختی رفتاری جلسات مشاوره‌ای هستند که به صورت منظم و با حضور یک متخصص سلامت روان انجام می‌شود. هدف از این جلسات تغییر رفتار و طرز تفکرتان در رابطه با موقعیت‌های اضطراب‌زا است. در این جلسه‌های درمانی یاد می‌گیرید که چطور نگرانی‌هایتان را کنترل کرده و خودتان را آرام کنید.
اگر هم که به دارو نیاز باشد پزشک‌تان برای شما یک برنامه دارویی کوتاه مدت و بلند مدت تنظیم می‌کند، این یعنی داروهایی که باید به صورت مقطعی و دائمی مصرف کنید.
داروهای کوتاه مدت به کم کردن علائم فیزیکی اضطراب کمک می‌کنند، از تنش عضلانی گرفته تا گرفتگی‌های شکمی. آلپرازولام، کلونازپام و لورازپام برخی از این داروها هستند.
سخن پایانی
این بود از بیماری GAD و علائم آن. در کنار راهکارهای درمانی بالا شما می‌توانید با تغییر سبک زندگی‌تان هم از استرس و اضطراب دوری کنید. ورزش منظم، رژیم غذایی سالم، کم کردن کافئین و الکل، قطع مصرف سیگار، خواب کافی و همچنین صحبت کردن با افراد قابل اعتماد از جمله راهکارهایی هستند که می‌توانند به شما کمک کنند.
این‌ها از جمله سوالاتی هستند که می‌توانید در جلسه معاینه از پزشک‌تان بپرسید:
- آیا نیازی به مصرف داروهای دائمی دارم؟
- اختلال اضطراب فراگیر من در چه سطحی قرار دارد؟
- آیا نیازی به مصرف دارو دارم؟ یا جلسات مشاوره کافی هستند؟
- و…
