مدیریت منابع انسانی

جلوگیری از خطر شکست سازمان با مدیریت منابع انسانی

مدیریت منابع انسانی چیست؟ پرسشی که این روزها ذهن بسیاری از مدیران را درگیر خود کرده و با توجه به رقابت شدیدی که میان صاحبان کسب و کارهای مختلف ایجاد شده است، این امر یکی از مهم‏ترین معیارهای مزیت رقابتی نیز محسوب می‎شود.

هرچند مدیریت منابع انسانی در سازمان‎ ها و شرکت‎ های کوچک چندان مورد توجه قرار نگرفته و این موضوع اغلب در سازمان‎ های متوسط و بزرگ مطرح است اما این امر باعث نمی‎شود چیزی از اهمیت و ضرورت آن کاسته شود. در واقع مدیریت منابع انسانی یا HRM، اقدامات و سیاست‏هایی است که مستقیما با کارکنان یک سازمان ارتباط داشته و موارد پراهمیتی همچون استخدام، آموزش کارکنان، پاداش، دستمزد، ارزیابی عملکرد و حتی فراهم آوردن محیط سالمی برای پرسنل را شامل می‌شود.

ممکن است مدیریت منابع انسانی را با مدیریت کارکنان، به اشتباه یک امر واحد بدانید. این در حالی است که مدیریت منابع انسانی، علاوه بر بهره گیری از مبانی مدیریت کارکنان، دارای رویکردهایی نوین و کلی‎تر نسبت به مدیریت کارکنان می‎باشد.

مدیریت منابع انسانی (HRM) چیست؟

Human Resource Management همان مدیریت منابع انسانی که به اختصار به آن HRM گفته می‎شود. در واقع این بخش از مدیریت، یکی از مهم‏ترین و کلیدی‎ترین بخش‎های سازمانی به شمار رفته و علیرغم رسیدگی به کلیه جنبه‏ های کارمندان، به وظایفی زیر نیز احاطه دارد:

  • برنامه ریزی منابع انسانی
  • استخدام، جذب و مصاحبه نیروی کار جدید
  • تحلیل کسب و کار سازمان
  • انتخاب نیروی کار شایسته
  • آموزش پرسنل
  • جبران خسارات
  • برنامه ریزی با هدف ارتقاء مسیر شغلی کارکنان
  • سیستم پرداخت حقوق و مزایا
  • تشویق، ترفیع، اخراج
  • حفظ نظم کارکنان
  • آشنا نمودن کارمندان با قوانین کار و امور اجتماعی
  • تأمین همه جانبه رفاه پرسنل
  • توجه به کیفیت زندگی شغلی کارمندان
  • برخورد با هرگونه آزار و اذیت جنسی و امثال آن در محیط کار
  • برقراری ایمنی کامل در محیط کار
  • توجه به ارتباطات میان فردی در سازمان و بهبود روابط کارکنان

آشنایی با ویژگی‏ های HRM

مدیریت منابع انسانی، یک روند مستمر و همیشگی است که هیچ‎گاه پایان و انتها ندارد. در واقع برنامه ریزی و اجرای سیاست‏های هدفمند پیش از ورود یک نیروی کار تا پس از اتمام کار یا بازنشستگی فرد، امری مستمر و مداوم است. از این رو، HRM  شامل امور مختلفی همچون برنامه ریزی، سازماندهی، هدایت، جذب، توسعه، نگهداری و کنترل منابع انسانی می‎شود.

در صورتی که این مهم به خوبی اجرا شود، می‏تواند منجر به دستیابی به اهداف فردی و اجتماعی شده و در نهایت، با سازمانی پویا و در حال رشد مواجه خواهیم بود. برای درک بهتر مفهوم HRM  باید بدانید که این یک موضوع چند رشته ای است و بایستی در زمینه‎ های مختلف مطالعاتی همچون روانشناسی، ارتباطات، اقتصاد، مدیریت و حتی جامعه شناسی تبحر کافی داشته باشید.

هرچند طبق یکی از اصول کلی موجود در مدیریت منابع انسانی، هر سازمان به ازای ۱۰۰ کارمند باید دارای یک مدیر HRM حرفه‏ای و تمام وقت باشد اما در عمل این نسبت کمی متفاوت است. چرا که براساس ابعاد سازمان، تعداد نیروی کار، پیچیدگی سازمان، سطح مهارت و حتی توقع نیروی کار و… ممکن است تعداد مدیران و کارمندان واحد منابع انسانی کم یا زیاد شوند.

چرا باید مدیریت منابع انسانی را امری ضروری بدانیم؟

اولریش، پروفسور دانشگاه میشیگان، مشاور و همچنین مربی مدیریت است که در زمینه ظرفیت سازی سازمان‏ ها برای رهبری و پاسخگویی به منابع انسانی مطالعات فراوانی انجام داده است. او معتقد است که بزرگترین نقش مدیران و تیم HR، افزودن ارزشی بیشتر به کسب و کارها است.

مدیریت منابع انسانی طی ۲۰ سال گذشته، روز به روز پیشرفت‏های بیشتری داشته و بر اهمیت آن نیز افزوده شده است. در واقع تأثیر چشمگیر HRM و فعالیت‏های تیم HR بر مسائل مهمی همچون استخدام، حفظ کارمندان، تعیین پاداش و دستمزد منصفانه، برنامه ریزی برای ارتقاء شغلی کارمندان و به طور کلی هدایت سازمان به سمت پیشرفت بیشتر بر کسی پوشیده نیست. چنانچه این واحد در سازمان‎ها وجود نداشته باشد؛ توسعه و موفقیت سازمان نیز عملا با بن بست مواجه خواهد شد.

از سوی دیگر، این تیم با استفاده از خلاقیت و نوآوری‏های مختص خود، می‏تواند بهره‎وری کارکنان را تا حد زیادی افزایش داده و در بالا بردن میزان رضایت شغلی کارکنان، سهمی بسزا داشته باشد. تیم منابع انسانی که تحت مدیریت مدیر منابع انسانی فعالیت‏های خود را انجام می‎دهد، ضمن آموزش موارد ضروری به کارکنان، توانمندی‏های آنان را افزایش داده و آن‏ها را آماده ورود به محیط کار می‎کند.

در حین فعالیت کارکنان، این تیم پس از شناسایی چالش ‎ها و مشکلات موجود در محیط کار، با ارائه پیشنهاداتی سازنده و قابل اجرا به مدیران بالا دستی، می‏تواند تغییرات مثبت و ارزنده‎ای را جهت افزایش اشتیاق به کار در کارمندان ایجاد نماید. به عبارت دیگر، امروزه واحد HRM وظایف سنگین‏تری نسبت به گذشته داشته و به همان میزان هم تأثیرات بیشتری را در جهت بالندگی و پویایی سازمان برجای خواهد گذاشت.

مدیریت منابع انسانی برعهده کیست؟ این فرد چه وظایفی دارد؟

منابع انسانی (HR)توسط فردی به نام مدیر منابع انسانی اداره و هدایت می‎شود. این فرد دارای جایگاه مدیریتی سطح بالایی است که به طور کلی مسئولیت نظارت و اداره کلیه فعالیت‏ های منابع انسانی با او است.

این فرد علاوه بر نظارت نسبت به نیروی متخصص انسانی فعال در سازمان، بر سایر سیاست‏ ها و برنامه‏ های مربوط به نیروی انسانی همچون آموزش و توسعه کارکنان، بهداشت، ایمنی، جبران خسارت، پرداخت حقوق و مزایا، روابط میان کارمندان و فرایند استخدام نیز اشراف کامل دارد.

مهم‏ترین وظایف هر مدیر منابع انسانی به شرح زیر می‏باشد:

  • یافتن مشکلات مرتبط با نیروی انسانی و ارائه راه حل‏های کاربردی جهت رفع آن‏ ها
  • آگاهی بخشی، ارتقاء و توسعه فرهنگ سازمانی
  • ایجاد یک شبکه ارتباطی منسجم میان کارمندان و مدیران
  • تعیین استراتژی‏های مدیریت منابع انسانی در راستای استراتژی‏های کلی کسب و کار
  • ایجاد بستر مناسب جهت پیشرفت اعضاء سازمان
  • تعیین و نظارت بر اجرای صحیح استراتژی‏های استخدامی و جذب نیروی انسانی
  • تلاش برای حفظ فرهنگ صحیح سازمانی
  • آموزش نیروی انسانی
  • ارزیابی عملکرد کارمندان
  • حل اختلافات موجود در میان نیروهای انسانی
  • بهبود سیستم پاداش و دستمزد (مثلا منعطف کردن ساعات کاری، افزایش میزان مرخصی در روزهای بیماری و…)
  • بررسی سیاست‏ ها و برنامه‏ های کلی سازمان جهت انطباق با قوانین داخلی و بین المللی

جلوگیری از خطر شکست سازمان با مدیریت منابع انسانی

مدیریت منابع انسانی و فرایندهای آن

فرایندهای HRM، در صورت اجرای صحیح و اصولی، باعث رشد هر چه بیشتر سازمان شده و در آینده ‏ای نزدیک، مدیران شاهد افزایش حداکثری مشتریان خواهند شد. چرا که بهبود محیط کار و ایجاد انگیزه لازم در کارکنان، باعث افزایش بهره وری، تولید محصول با کیفیت و در نهایت جلب رضایت مشتری خواهد شد.

از این رو، فرآیند مدیریت منابع انسانی به شکل زیر می‎باشد:

جذب افراد مستعد و شایسته

پیش از جذب هر یک از نیروهای انسانی شاغل در سازمان، فرآیندی پیچیده جهت بررسی همه جانبه افراد متقاضی کار از سوی تیم HR صورت می‎گیرد. این فرآیند از انجام تست‏ های اعتیاد گرفته تا تحلیل نتایج تست هوش و شخصیت شناسی را شامل می‎شود.

بررسی مشکلات و دغدغه‏ های کارکنان

یکی از ابتدای ی‎ترین وظایف واحد HR، توجه به نگرانی‏ ها و دغدغه‏ های نیروی کار می‏باشد. همانطور که می‏دانید نیروی انسانی روزانه با چندین مشکل اقتصادی همچون افزایش اجاره خانه، بالا رفتن سن بازنشستگی و امثال آن دست و پنجه نرم می‏کند.

همین عوامل بر کاهش عملکرد نیروی انسانی تأثیر گذاشته و ممکن است باعث ایجاد اختلافات عمیق میان کارگر و کارفرما شود. در همین راستا، رسیدگی به مشکلات کارکنان از اولین اولویت‏های کاری مدیر منابع انسانی محسوب می‎شود.

توجه به حفظ انگیزه و اشتیاق در کارکنان

برای داشتن یک نیروی کار فعال، باانگیزه و مشتاق باید زمینه‏ لازم را ایجاد کرد. واحد منابع انسانی در هیمن راستا موظف است برنامه‏های آموزشی، تفریحی، تسهیلات رفاهی و سیاست‏های حمایتی لازم را تدوین و اجرا نماید. در غیر این صورت، کارمندان به سرعت سازمان را ترک کرده و جذب سازمانی به مراتب بهتر خواهند شد.

ارزیابی عملکرد پرسنل

ارزیابی عملکرد کارمندان از این جهت اهمیت دارد که می‏تواند عاملی برای ارتقاء فرد و سازمان باشد. زیرا هر چقدر عملکرد افراد شاغل به اهداف سازمان نزدیک‏تر باشد، رشد هر دوی آن‏ها نیز بیشتر از گذشته خواهد بود. بنابراین، تیم منابع انسانی بایستی ضمن بررسی عملکرد پرسنل، آن‏ها را با اهداف سازمان نیز به خوبی آشنا نماید.

تدوین سیاست‏ های مربوط به ارتقاء مسیر شغلی کارکنان

اگر تیم HR بتواند به خوبی زمینه پیشرفت شغلی کارکنان را فراهم آورد؛ احتمال خروج نیروهای متخصص از سازمان به میزان حداقلی خود خواهد رسید. در واقع یکی از مشکلات اساسی نیروهای کار توانمند، استرس عدم ارتقاء در شغل است.

اینکه کارمندان احساس کنند قابلیت و امکان پیشرفت دارند، کمک فراوانی به افزایش انگیزه و جلوگیری از فرسودگی شغلی آنان خواهد کرد.

 جمع بندی

در این مطلب راجع به مدیریت منابع انسانی همچنین فرآیند کلی مدیریت منابع انسانی صحبت کرده و گفتیم که یک مدیر HR دارای چه وظایفی است. علاوه بر آن، توضیح دادیم که به گفته کارشناسان، نیروی انسانی چیزی حدود ۸۰ درصد دارایی‏های یک سازمان را دربرمی‏گیرد.

به عبارت دیگر، اهمیت وجود یک تیم HR قوی در این نکته نمایان می‌شود که عدم توجه به خواسته ‏ها و نیازهای نیروی انسانی، عامل مهمی در شکست و نابودی سازمان خواهد بود. این در حالی است که یک مدیر منابع انسانی حرفه‏ ای، می‏تواند از به خطر افتادن آینده و موفقیت سازمان جلوگیری کرده و باعث بالندگی آن شود.

منبع:https://hrservice.ir/what-is-human-resources-manager/

امتیاز بدهید

تلگرام تجارت امروز

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا