سفری به آرامگاه سعدی؛ از معماری تا تاریخچه + عکس و آدرس
آرامگاه سعدی، آرامش‌بخش روح و جلوه‌گر تاریخ و ادبیات ایران، در قلب شیراز پذیرای دوستداران هنر و ادب است. این مجموعه، ترکیبی بی‌نظیر از معماری، طبیعت و فرهنگ را در اختیار شما می‌گذارد.
به گزارش تجارت امروز؛ آرامگاه سعدی، گنجینه‌ای بی‌بدیل از هنر، تاریخ و ادب ایرانی است که در دل شهر زیبای شیراز می‌درخشد. این مکان مقدس، نه تنها محلی برای ادای احترام به یکی از بزرگ‌ترین شاعران ایران، بلکه جلوه‌ای از شکوه معماری و فرهنگ غنی ایران‌زمین است. اگر شیفته‌ی ادبیات و تاریخ هستید، بازدید از این آرامگاه تجربه‌ای فراموش‌نشدنی خواهد بود. با ما همراه باشید تا با تمام جزئیات سعدیه آشنا شوید.
آرامگاه سعدی: جلوه‌ای از فرهنگ، تاریخ و ادب ایران
آرامگاه سعدی در شیراز یکی از برجسته‌ترین مکان‌های فرهنگی و گردشگری ایران است که نه‌تنها نمادی از ارادت ایرانیان به سعدی شیرازی، شاعر برجسته قرن هفتم، بلکه شاهکاری از معماری تلفیقی سنتی و مدرن ایرانی به شمار می‌رود.
این بنا که به نام “سعدیه” شهرت دارد، ابتدا خانقاه سعدی بود و پس از وفات وی در همان‌جا آرامگاهش ساخته شد. آرامگاه امروزی در سال ۱۳۳۱ خورشیدی با طراحی معمار برجسته، محسن فروغی، و با الهام از کاخ چهل‌ستون ساخته شد. ساختار هشت‌ضلعی بنا، سقف کاشی‌کاری فیروزه‌ای، ستون‌های بلند و سنگ‌های مرمرین، فضایی دل‌انگیز و روحانی ایجاد کرده است.
معماری قدیم آرامگاه سعدی
آرامگاه اولیه سعدی که در دوران کریم‌خان زند ساخته شد، ساده‌تر و با استفاده از مصالح محلی و سنتی طراحی شده بود. این بنا دارای دو طبقه بود که طبقه پایین شامل یک راهرو با پله‌هایی برای دسترسی به طبقه بالا بود. اطراف آرامگاه اصلی، اتاق‌هایی با کرسی ساخته شده بودند که یکی از آنها به آرامگاه شیخ اجل اختصاص داشت. در طبقه بالا نیز بنایی مشابه طبقه پایین وجود داشت اما سقف محل دفن سعدی بلندتر از سایر قسمت‌های بنا بود تا تاکید بیشتری روی مقبره وی گذاشته شود.
این ساختمان در ابتدا تنها شامل آرامگاه سعدی بود ولی با گذشت زمان، تغییرات مختلفی در آن به‌وجود آمد. در دوره‌های بعدی، به‌ویژه در دوره قاجار، این بنا ترمیم و بازسازی شد. همچنین در برخی اوقات به دلیل مشکلات مذهبی و دینی، آرامگاه تخریب یا تغییراتی در آن صورت گرفت.
معماری جدید آرامگاه سعدی
آرامگاه کنونی سعدی که در سال ۱۳۳۱ افتتاح شد، با طراحی معماران مشهور آن زمان، محسن فروغی و علی صادق، به‌طور کامل بازسازی و مدرن‌تر شد. این بنا به‌طور چشمگیری از معماری قدیمی خود متمایز است و تلفیقی از معماری سنتی ایران و سبک‌های مدرن را در خود جای داده است.
آرامگاه جدید سعدی به شکل مکعبی از بیرون و هشت‌ضلعی از داخل طراحی شده است. دیوارهای داخلی بنا از سنگ مرمر سفید و گنبد آرامگاه از سنگ لاجورد ساخته شده است که جلوه‌ای خاص و زیبا به آن بخشیده‌اند. در جلوی آرامگاه هشت ستون سنگی قهوه‌ای‌رنگ قرار دارند که نمای بیرونی ساختمان را مزین می‌کنند. ورودی بنا نیز توسط آندره گدار، معمار فرانسوی، طراحی شده است.
ساختمان جدید شامل دو ایوان عمود بر هم است که قبر شیخ در تقاطع این دو ایوان قرار دارد. در داخل ساختمان، هفت کتیبه از اشعار معروف سعدی به خط «ابراهیم بوذری» بر دیوارها نقش بسته است. این کتیبه‌ها از آثار مهمی چون گلستان، بوستان و قصاید سعدی انتخاب شده‌اند. همچنین، در بخش‌های مختلف بنا، نقوش کاشی‌کاری و تزئینات زیبا از جمله کاشی‌های فیروزه‌ای و سرمه‌ای دیده می‌شود که هویت ایرانی بنا را حفظ کرده است.
در بخش جانبی بنا، رواقی با هفت طاق ساخته شده است که آرامگاه شوریده شیرازی، شاعر برجسته شیراز، را در خود جای داده است. این بخش نیز دارای کتیبه‌هایی است که شعری از شوریده را به نمایش می‌گذارد. فضای داخلی با کف‌سازی سیاه رنگ و تزئینات هنری، ترکیبی زیبا و معنوی را به تصویر می‌کشد.
تاریخچه آرامگاه سعدی
در ابتدا، آرامگاه سعدی چیزی جز خانقاهی نبود که خود شاعر اواخر عمرش در آن می‌زیست و به عبادت و تدریس می‌پرداخت. سپس در همان جا دفن شد. در قرن هفتم هجری، به دستور شمس‌الدین محمد صاحب‌دیوانی مقبره‌ای ساده بر مزار او ساخته شد. در سال ۹۹۸ هجری، به دستور یعقوب ذوالقدر، این بنا تخریب شد.
در سال ۱۱۸۷ هجری، کریم‌خان زند آرامگاهی جدید از گچ و آجر بنا کرد که دو طبقه داشت. در دوران قاجار، با حمایت قوام‌الملک شیرازی و دیگر بزرگان، این بنا مرمت شد.
آرامگاه کنونی در سال ۱۳۲۹ خورشیدی، به دستور علی‌اصغر حکمت و طراحی محسن فروغی ساخته شد. این بنا تلفیقی از معماری سنتی و مدرن است و یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی شیراز به شمار می‌رود.
آرامگاه سعدی کجاست؟ موقعیت و دسترسی به آرامگاه سعدی
آرامگاه سعدی در شمال شرق شیراز در انتهای خیابان بوستان و کنار باغ دلگشا واقع شده است. برای دسترسی به آن می‌توانید از وسایل نقلیه عمومی یا خودروی شخصی استفاده کنید. این مکان تاریخی در نزدیکی باغ دلگشا و دامنه کوه واقع شده و محیطی زیبا و دلنشین را برای گردشگران فراهم می‌کند. برای رسیدن به سعدیه گزینه‌های متعددی در دسترس شماست:
۱. تاکسی و تاکسی‌های اینترنتی:
می‌توانید با دادن نشانی “بلوار بوستان، آرامگاه سعدی” به تاکسی‌ها یا استفاده از تاکسی‌های اینترنتی به راحتی به این مکان برسید. تاکسی‌های اینترنتی به‌ویژه برای گروه‌های بزرگ‌تر به‌صرفه‌تر و راحت‌تر هستند.
۲. خودرو شخصی:
با خودروی شخصی، به سمت بلوار بوستان حرکت کنید که در نزدیکی چهارراه دلگشا قرار دارد. مسیرها به خوبی تابلوگذاری شده‌اند و استفاده از اپلیکیشن‌های مسیریاب می‌تواند شما را سریع‌تر به مقصد برساند. پارکینگ مناسبی در نزدیکی آرامگاه برای خودروها در نظر گرفته شده است.
۳. اتوبوس:
اتوبوس‌های خطوط پایانه شهید دستغیب – بلوار نارنجستان و بلوار نارنجستان – پایانه نمازی از بهترین گزینه‌های حمل‌ونقل عمومی هستند. کافی است در ایستگاه سعدیه پیاده شوید و با کمی پیاده‌روی به آرامگاه برسید.
۴. مترو:
نزدیک‌ترین ایستگاه مترو به سعدیه، ایستگاه ولیعصر است اما فاصله آن تا آرامگاه چند کیلومتر است. از این رو، مترو گزینه مناسب و مستقیم برای رسیدن به سعدیه محسوب نمی‌شود و بهتر است از سایر وسایل نقلیه عمومی یا شخصی استفاده کنید.
بخش‌های دیدنی آرامگاه سعدی
سعدیه، یکی از جذاب‌ترین بناهای تاریخی و فرهنگی شیراز، به دلیل طراحی هنری و بخش‌های متنوع، بازدیدکنندگان بسیاری را به خود جذب می‌کند. در ادامه به معرفی بخش‌های دیدنی این مجموعه می‌پردازیم:
۱. ساختمان اصلی آرامگاه
ساختمان اصلی، با معماری الهام گرفته از سبک ایرانی-اسلامی، از بیرون مکعبی و از درون هشت‌ضلعی است. سقف آن با کاشی‌های فیروزه‌ای و دیوارها با سنگ مرمر تزیین شده‌اند. کتیبه‌هایی از اشعار گلستان و بوستان، به خط استاد ابراهیم بوذری، در فضای داخلی جلوه‌گری می‌کنند.
۲. حوض ماهی
این حوض هشت‌ضلعی در زیر ساختمان آرامگاه قرار دارد و از آب قنات سعدیه تغذیه می‌شود. این مکان تاریخی علاوه بر جذابیت بصری، محلی مقدس برای مردم شیراز بوده و مراسم خاصی مانند چهارشنبه‌سوری در آن برگزار می‌شده است.
۳. حوض سکه
این حوض نماد آرزوها و باورهای سنتی است. بازدیدکنندگان با انداختن سکه به داخل حوض، آرزوهای خود را مطرح می‌کنند.
۴. کتابخانه عمومی سعدیه
این کتابخانه، در ضلع غربی مجموعه، با بیش از ۱۸ هزار نسخه کتاب، فضایی آرام و دلنشین برای مطالعه علاقه‌مندان فراهم کرده است.
۵. حیاط و باغ آرامگاه
باغی سرسبز و زیبا با درختان کهن‌سال، گل‌های رنگارنگ و دو حوض مستطیلی در حیاط آرامگاه، فضای دل‌پذیری را برای بازدیدکنندگان ایجاد کرده است. این بخش ترکیبی از طبیعت و هنر معماری ایرانی را به نمایش می‌گذارد.
۶. ایوان ستون‌دار
ایوان زیبای آرامگاه با هشت ستون سنگی قهوه‌ای‌رنگ در بدو ورود خودنمایی می‌کند. این ایوان، الهام‌گرفته از کاخ چهل‌ستون، با ستون‌های گرانیت قرمز و کتیبه‌های اشعار سعدی آراسته شده است.
۷. مقبره شوریده شیرازی
در نزدیکی آرامگاه سعدی، مقبره این شاعر نابینای برجسته شیراز قرار دارد. این بخش با سنگ‌نوشته‌هایی از اشعار او تزیین شده و فضایی آرامش‌بخش را به وجود آورده است.
۸. قنات سعدیه
قناتی که آب حوض ماهی را تأمین می‌کند، در زیر آرامگاه جریان دارد. این قنات حاوی آب معدنی با ترکیبات گوگردی و جیوه است و در گذشته به‌عنوان آبی مقدس شناخته می‌شده است.
۹. قطعه تاریخی سردر آرامگاه قدیمی
قطعه‌ای از کتیبه سنگی مربوط به دوران کریم‌خان زند، که در حفاری‌ها کشف شده، اکنون در داخل آرامگاه نگهداری می‌شود و به تاریخچه کهن آن اشاره دارد.
۱۰. چایخانه سنتی
در زیرزمین آرامگاه، چایخانه‌ای سنتی وجود دارد که محیطی صمیمی برای استراحت بازدیدکنندگان فراهم می‌کند.
۱۱. بازارچه صنایع‌دستی
در محوطه آرامگاه، غرفه‌هایی برای فروش صنایع‌دستی و سوغات شیراز وجود دارد که جذابیتی دیگر برای بازدیدکنندگان به شمار می‌آید.
اطلاعات بازدید از آرامگاه سعدی
ساعات بازدید آرامگاه سعدی در حال حاضر از ۷ صبح تا ۸ شب است. در برخی مناسبت‌های مذهبی مانند تاسوعا، عاشورا و روزهای رحلت و شهادت‌های مهم، آرامگاه تعطیل است. قیمت بلیط ورودی برای بازدیدکنندگان داخلی ۲۰ هزار تومان و برای گردشگران خارجی ۱۰۰ هزار تومان است. بهار و به‌ویژه اردیبهشت بهترین زمان بازدید از سعدیه است ولی پاییز نیز برای علاقه‌مندان به سکوت و آرامش مناسب است.
چرا باید از آرامگاه سعدی دیدن کرد؟
- تجربه‌ای ادبی: آرامگاه سعدی، مکانی است که در آن می‌توانید به دنیای شعر و ادبیات سعدی سفر کنید و از خواندن اشعار او لذت ببرید.
- معماری زیبا: معماری آرامگاه سعدی، تلفیقی از هنر و معماری ایرانی است و برای علاقه‌مندان به معماری بسیار جذاب خواهد بود.
- فضایی آرام و دلنشین: حیاط آرام و دلنشین آرامگاه، مکانی ایده‌آل برای فرار از شلوغی شهر و آرامش گرفتن است.
کلام آخر
آرامگاه سعدی، نمادی از فرهنگ، ادب و معماری ایرانی، در فضایی آرام و زیبا در شیراز، مقصدی ارزشمند برای عاشقان هنر و تاریخ است. برای آشنایی بیشتر با سایر مکان‌های تاریخی و دیدنی استان فارس، پیشنهاد می‌کنیم این مطلب را مطالعه کنید و از تنوع فرهنگی و تاریخی این خطه شگفت‌زده شوید.
دیدگاه‌ها و پیشنهادات شما درباره این مکان تاریخی چیست؟ از شما دعوت می کنیم که نظرات خود را درباره این مکان زیبا و به یاد ماندنی، با ما و دیگر دوستان در انتهای مطلب به اشتراک بگذارید.
انتهای مطلب/ ن.پ
