ظرفیت های صنعتی و معدنی و کشاورزی استان کرمان
به گزارش تجارت امروز؛ استان کرمان به دلیل داشتن منابع معدنی فلزی و غیر فلزی یکی از غنی ترین استان های معدنی کشور و به تعبیری “بهشت معدن کاران ”شناخته شده است .
مواد معدنی از قبیل ذغال سنگ، مس، آهن، کروم، روی، سرب، تیتان و سنگ های ساختمانی تزئینی می توانند تأمین کننده مواد خام بخش صنعت در صنایع تبدیلی باشند .
معادن استان درتامین مواد اولیه نقش ارزنده ای برعهده دارند، معادن ذغال سنگ قسمتی از نیاز کارخانه ذوب آهن اصفهان را تامین می کنند.
منابع مس سرچشمه کرمان که به گواهی کارشناسان ازغنی ترین وخالص ترین معادن مس درجهان به شمار می رود، از مشخصه های ویژه اقتصادی استان کرمان محسوب می شود.
۱ – مس : مهمترین معادن مس استان کرمان عبارتند از: مس سرچشمه، مس میدوک، دره زار، چهار گنبد، دره آلو و سرگزکوه، حجم ذخیره آنها یک میلیارد و هفتصد میلیون تن است که عمدتا فعال و تعدادی تیز در مرحله تجهیز و آماده سازی است.
۲- آهن : این فلز در کرمان عمدتا در دوکمربند متمرکزشده است که عبارتند از: کمربند دگرگونی سیرجان که مهمترین و با کیفیت ترین معادن آهن ایران را شامل می شود.
معدن آهن گل گهرکه از مجموع یک میلیارد تن ذخیره پیش بینی شده اکتشافات تفضیلی آن به پایان رسیده و تا کنون ۷۰۰ میلیون تن ذخیره محرز شده و در حال استخراج است.
کمربند دوم آهن کمربند بافق – کرمان بوده که حجم ذخیره قطعی این معدن ۱۸۰ میلیون تن است .
۳ – تیتانیوم کهنوج : تیتانیوم کهنوج با ذخیره پیش بینی شده ۵۰۰ میلیون تن با عیار متوسط ۵/۳ درصد تیتان یکی از معادن مهم و استراتژیک کشور است که تا کنون با عملیات اکتشافی انجام شده حجم ۲۹۰ میلیون تن ذخیره آبرفتی این معدن با عیار متوسط ۴ درصد محرزشده است .
۴- معادن کرومیت : که در منطقه بافت و کهنوج قرار داشته و ذخیره ای معادل ۱۶ میلیون تن دارد .
۵- معادن سنگ های ساختمانی :ظرفیت فراوری معادن موجود بیش از ۲ میلیون تن است .
۶-زغال سنگ : اکثر این معادن در شهرستان زرند و حومه آن قرار دارند .ذخیره مجموعه آنها تقریبا ۱۲۰ میلیون تن است.
مصرف ۹۴ درصدی آب استان کرمان در بخش کشاورزی
در مناطقی از استان کرمان شاهد جیرهبندی آب هستیم این در حالی است که ۹۴درصد آب این استان پهناوردر بخش کشاورزی استفاده میشود و بسیاری از کشاورزان از روش آبیاری سنتی استفاده میکنند که هدر رفت زیادی را به دنبال دارد.
تغییر الگوی کشت باید انجام شود و به جای کشتهای جالیزی در منطقه دانههای روغنی کشت شوند.
کشاورزی به شکل جدی بیشترین آب در استانی که با مشکل جدی خشکسالی مواجه است را به باد میدهد و درست در زمانی که شهرها در آستانه جیرهبندی آب آشامیدنی هستند اما همچنان کشتهای سنتی ادامه دارد.
تغییر اقلیم و خشکسالی یک واقعیت انکارناپذیر در بزرگترین استان کشور است، کرمان جزو سه استان کم آب در سال جاری است و تنها ۳۰ درصد از پیشبینیهای بارشهای بلند مدت کرمان محقق شده است.
در چنین شرایطی در درجه اول باید صرفهجویی و مصرف بهینه آب در دستور کار قرار گیرد. اما مشکل این است که عامل اصلی صرفه جویی و مصرف بهینه مسئولان هستند و مردم نیز باید با هدایت و جهتدهی مناسب به سمت مصرف بهینه بروند اما وقتی بدانیم که تنها ۲.۵ درصد از آب استحصالی در کرمان صرف آب آشامیدنی شهرها و روستاها میشود.
این سوال در ذهن ایجاد میشود که کدام بخش عامل اصلی هدررفت آب در بزرگترین استان کشور است و چرا جلوی این دور باطل که منابع آبی کرمان را هدر میدهد گرفته نمیشود.
کارشناسان معتقدند اقتصاد کرمان سالها قبل در یک حرکت اشتباه بر مبنای کشاورزی بنا نهاده شد استانی که متوسط بارندگی معادل ۱۲۹ میلیمتر داشته است در یک برنامهریزی اشتباه به جای اینکه به سمت صنعت، معدن و گردشگری سوق داده شود به سمت کشاورزی حرکت کرده است، نتیجه این جهتدهی اشتباه پس از دهههای متوالی از بین رفتن آبخوانهای موجود در استان است.
۶ دشت استان کرمان در مرحله هشدار بیآبی قرار گرفتهاند و میزان بارندگی در استان نیز هر سال کمتر میشود، آمارها نشان میدهد در استان کرمان ۱۴ هزار حلقه چاه غیر مجاز وجود دارد که بدون هیچ نظارتی سالها منابع آبی کرمان را تبدیل به محصولات کشاورزی آببر از جمله هندوانه، پسته، خیار، مرکبات و محصولات جالیزی کردهاند که هیچ ارزش افزوده خاصی برای استان به جز اشتغال فصلی ندارد در حالیکه از ابتدا میشد با پیشبینی وضع منابع آبی کشت کلزا و دانههای روغنی و زعفران را در کرمان به جای محصولات جالیزی آببر و هندوانه و پسته در دستور کار قرار داد.
کرمان در زمینه میزان زمینهای کشاورزی تحت پوشش آبیاری مکانیزه و کشاورزی مکانیزه نیز دچار فقر است این در حالیست که آمار سطح زیر کشت استانهای پربارانتر از کرمان به مراتب بهتر است. هر چند کارهایی در سالهای اخیر آغاز شده اما همچنان تا رسیدن به وضع ایدهآل فاصله داریم.
در مجموع طبق آمار ۹۴ درصد از آبهای موجود در استان حتی در وضعیت فعلی که آب بسیار محدود شده است به بخش کشاورزی اختصاص پیدا میکند اما بازده اقتصادی کشاورزی به هیچ عنوان جبران کننده اختصاص این میزان آب نیست، بسیاری از محصولاتی که تولید میشود ارزشی بسیار کمتر از آبی که مصرف میشود دارد. از سوی دیگر ۷۰ درصد آبها نیز هدر میرود.آنچه که مسلم است اگر قرار است کشاورزی در استان کرمان همچنان ادامه داشته باشد باید به صورت جدی روند تولید محصولات آب بر در استان متوقف شود.
معاون عمرانی استاندار کرمان اعتقاد دارد: خشکسالی در کرمان از جمله مشکلات عمدهای است که وجود دارد و سونامی خشک استان را فراگرفته است به همین دلیل باید مصرف بهینه و مهندسی آب را در دستور کار قرار دهیم تا بتوانیم چالشها را مدیریت کنیم.
سید مصطفی آیتاللهی موسوی اعلام کرد: باید طرحهایی مانند همیاران آب را در کرمان با جدیت دنبال کرد تا اقدامات موثر در استان برای مصرف بهینه به خصوص در بخش کشاورزی در دستور کار باشد که مهمترین آن آبیاری مکانیزه و جلوگیری از تولید محصولات آب بر و اصلاح الگوی کشت است.
وی ادامه داد: ۹۳ درصد از چاههای استان کرمان در حوزه مجاز و غیرمجاز به بخش کشاورزی اختصاص یافته است که قصد داریم با نصب کنتور بر روی این چاهها برداشت آب را کنترل کنیم.میزان متوسط بارندگی در استان کرمان تنها ۱۲۹ میلیمتر است که در سال جاری در بهترین حالت به ۶۹ میلیمتر رسیدهایم که از این میزان طبق تحقیقات صورت گرفته ۷۷ درصد تبخیر، ۱۴ درصد در زمین نفوذ میکند و از بین میرود.
موسوی گفت: از مجموع چاههای موجود در استان کرمان ۳۰ درصد غیرمجاز هستند که طرح ویژهای را در ۶ دشت استان کرمان برای مسدود کردن این چاهها در حال اجرا داریم ضمن اینکه طرح نصب کنکور نیز با جدیدت اجرا خواهد شد.
وی مصرف کشاورزی را ۹۴ درصد آبهای موجود در استان کرمان اعلام کرد و گفت:« آب شرب ۲.۵ درصد و صنعت نیز ۱.۵ درصد را به خود اختصاص داده است.
با توجه به این آمار و چالشی جدی که استان را با خود مواجه کرده است سوال این است که چرا همچنان روند اشتباه کشاورزی در استان کرمان ادامه دارد؟ استان را مدیریت کنیم هر چند که آب خلیجفارس در سالهای آینده به کرمان میرسد اما این آب هم با هزینه بسیار زیاد شیرینسازی و منتقل میشود و دلیل نشود این آب هم صرف روند اشتباه زندگی سالهای گذشته ما شود و باید بدانیم در استان کرمان باید آب را مانند یک گنج گران بها حفظ کنیم.
یکی از اعضای اتاق بازرگانی استان کرمان نیز گفت:«باید برای کشاورزی استان کرمان چارهاندیشی کنیم هدر رفت آب در کشاورزی منابع آب استان را در مرز هشدار جدی قرار داده است.
رشید فرخی افزود: مسئولان استان کرمان باید یک سیاست گذاری مناسب را به کار گیرند و جهتدهی کشاورزی در استان بسیار فوری شروع شود.
وی ادامه داد: به سمت آبیاری مکانیزه پیش برویم و هوشمندانه عمل کنیم با اینکه کشت جایگزین و اصلاح الگوی کشت باید برای ادامه حیات در استان کرمان عملا مهمترین اقدام اقتصادی در استان باشد.
وی کشت محصولاتی مانند هندوانه را سوال برانگیز دانست و گفت: باید به سمت محصولاتی برویم که آب کم نیاز داشته باشند اما قیمت و سود بالایی برای کشاورزی به همراه بیاورند مانند زعفران، در واقع اجرای طرح الگوی کشت در کرمان ضروری است.
در ارتباط با بحث بسیار جدی چالش آب، در شهرستان جیرفت نیاز به چارهاندیشی جدی داریم که در همین راستا تولید محصولات جایگزین در دستور کار قرار گرفته است.»سالاری میگوید: «به جای تولید محصولات جالیزی سیاستهای حمایتی در خصوص توسعه کشت دانههای روغنی مانند کلزا و آفتابگردان در دستور کار است که مورد استقبال کشاورزان هم قرار دارد.
وی با اشاره به مشکلات بازاریابی و فروش نرفتن برخی از محصولات گفت: «کشاورز پس از تحویل دانههای روغنی بلافاصله پولش را دریافت میکند.
وی افزود: این محصولات به آب بسیار کمی نیاز دارند و در نهایت به مشکل بازاریابی و عدم فروش محصول هم برنمیخورند به همین دلیل کشت دانههای روغنی در حال توسعه است به گونهای که ۲۵ هکتار زمین به کشت آفتابگردان و ۵۴۰ هکتار هم به کلزا اختصاص یافته است.مشکل آب در ایران هر چند جدی است اما باید با آیندهنگری و مصرف صحیح داشتهها و منابع موجود زمینه را برای بهرهوری مناسب از این منابع آماده کنیم.
پسته یکی از مهمترین محصولات کشاورزی صادراتی کشور است که بیش از ۷۰ درصد آن در استان کرمان تولید میشود. پسته در مناطق مختلف استان، کشت میشود اما شهرستان رفسنجان بهعنوان بزرگترین منطقهی پستهکاری در جهان، مرکز اصلی تولید پسته در استان است و بالاترین حجم تولید را به خود اختصاص داده است. کیفیت بالا و تنوع محصول، دو ویژگی اصلی پستهی رفسنجان هستند که باعث ورود تولیدان این منطقه به بازار جهانی شده است
درخت پسته جهت رشد و تولید محصول به ۱۰۰-۸۰ سانتی متر ارتفاع آب آبیاری در طول فصل رشد احتیاج دارد. به طور کلی هر هکتار باغ پسته دارای درختان بالغ، به ۱۲۰۰۰ متر مکعب آب در طول سال احتیاج دارد.
به طور کلی باغ پسته در مراحل اولیه کاشت نهال به آبیاری بیشتری احتیاج دارد. این میزان آبیاری برای نهال های پسته معمولی به میزان یکبار در هفته می باشد. اما برای باغ های پسته ای که با نهال های هیبریدی UCB-۱ احداث شده است، هر ۴ روز یکبار نیاز به آبیاری خواهد داشت. درختان پسته با رسیدن به سن بلوغ نیاز آبی کمتری خواهند داشت و می توان در درختان پسته بالغ دور آبیاری را بیشتر کرد.
پتانسیل های کشاورزی استان کرمان
عامل اصلی محدود کننده ی بخش کشاورزی استان کرمان آب است چرا که این استان از نظر آب های سطحی فقیر بوده و میزان برداشت آب های زیرزمینی در مناطق مختلف استان،بیلان منفی را نشان میدهد.به رغم محدودیت آب در استان محصولات این منطقه غالبا با طبیعت خشک،سازگاری دارند،استان کرمان به عنوان مهم ترین تولید کننده ی پسته در کشوراست.
استان کرمان با اقلیم های متنوع خود بسیاری از محصولات باغی از جمله گردو، خرما، مرکبات و پسته رتبه های اول تا سوم کشور را در اختیار دارد.
کرمان یکی از استان های ورزش خیز کشور است و باشگاه ها، آکادمی ها، تیم ها و قهرمانان ورزشی زیادی از این استان به دنیا معرفی شده است.
ایالت کرمان از شرق به بلوچستان، و از شمال به خراسان، و از غرب به فارس، و از جنوب به دریای فارس محدود بودهاست. کرمان در روزگار سلجوقیان از بهترین و آبادترین بلاد ایران بهشمار میآمد. این سرزمین دارای دو نوع آب و هوای گرمسیری و سردسیری بوده البته مناطق سردسیر کرمان در مقایسه با مناطق سردسیر فارس، گرمتر است.
بیش از ۲.۵ میلیون تن تولیدات بخش کشاورزی شمال استان کرمان است که حدود ۲۵ هزار میلیارد تومان ارزش این تولیدات است.جنوب کرمان به تنهایی در ۱۰ محصول کشاورزی رتبه اول تا سوم تولید و سطح کشور را به خود اختصاص داده است و سرانه مصرف هر ایرانی از محصولات کشاورزی و دامی جنوب استان کرمان ۵۲ کیلوگرم است.
کشاورزی در کنار معدن، سهم عمده ای از تولیدات و اشتغال استان کرمان را شامل می شود، بطوریکه طبق برآوردها بیش از یک میلیون نفر به صورت مستقیم و غیر مستقیم در استان مشغول به فعالیت در بخش کشاورزی هستند.
محصولات متنوع تولیدی کشاورزان کرمانی ضمن تامین نیازهای داخلی، به نقاط مختلف جهان صادر می شود که ضمن اینکه ارزآوری خوبی برای کشور دارد، شبکه ای از اشتغال را به صورت فراگیر و مستمر ایجاد کرده است.
در سال های اخیر به دلایلی نظیر کم بارشی، خشکسالی، افزایش هزینه های کشاورزی، حوادث طبیعی و آفات مختلف و غیره، بهره وری در کشاورزی کاهش پیدا کرده و کشاورزان و باغداران در استان کرمان ضرر و زیان زیادی را متحمل شده اند.
تغییر کشاورزی سنتی به مکانیزه، تغییرالگوی کشت و استفاده از روش های جدید نظیر کشت های گلخانه ای آبیاری نوین به عنوان مهمترین راهکارهای علاج کاهش محصولات باغی و زراعی در سال های گذشته در دستور کار مسئولان قرار گرفته است که با استقبال خوب کشاورزان و سرمایه گذاران روبرو شده است.
افزایش ۳۴۰درصدی میزان کشتهای کمآب
رئیس سازمان جهاد کشاورزی شمال استان کرمان گفت: کمبود منابع آبی و کاهش کیفیت آب در کرمان مانع افزایش سطح زیر کشت محصولات کشاورزی در این استان شده و در راستای اجرای طرح توسعه سطح زیرکشت محصولات گلخانه ای و کشت های جایگزین برنامه ریزی شده است.
عباس سعیدی با بیان اینکه سطح زیرکشت گلخانههای شمال استان حدود ۳۰۰ هکتار است، افزود: سرمایه گذاری های خوبی نیز در بخش احداث گلخانه ها در استان کرمان در حال انجام است که به سطح زیر کشت گلخانه های این استان اضافه خواهد شد.
وی تصریح کرد: در حال حاضر نیز برای توسعه کشت های گلخانه ای تسهیلات بانکی در اختیار سازمان جهاد کشاورزی قرار دارد و فرصت سرمایه گذاری خوبی در این بخش فراهم شده است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی شمال استان کرمان اظهارداشت: همچنین توسعه کشت های گلخانه ای نیز در استان کرمان تا سال ۹۲ قریب هزار و ۵۱۰ هکتار با متوسط عملکرد ۱۰ هزار تن در سال بوده که در حال حاضر افزایش این سطح به ۲هزار و ۴۲۰هکتار با متوسط عملکرد ۳۳ هزار تن سبزی و صیفی و ۹ میلیون گل شاخه بریده در سال رسیده است.
افزایش ۳۴۰ درصدی سطح کشت های کم آب
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان تاکید کرد: سطح زیرکشت های کم آب و اقتصادی در استان کرمان تا سال ۹۲قریب به سه هزار و ۶۰۰ هکتار بوده که در دولت تدبیر و امید این سطح با افزایش ۳۴۰درصدی به قریب ۱۶هزار هکتار رسییده است.
سعیدی ادامه داد: اکنون در بخش های گلخانه ها، کشت گیاهان دارویی و توسعه دامپروری استان زمینه سرمایه گذاری وجود دارد و سرمایه گذاران می توانند در این بخش فعالیت کنند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان تاکید کرد: همچنین کرمان در اجرای سیستم های آبیاری تحت فشار در بین استان های کشور رتبه دوم را به دست آورده است.
کشت گلخانه ای در جنوب کرمان ۲۰۰ درصد رشد دارد
رئیس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان نیز گفت: منطقه جنوب استان با تولید بیش از چهار میلیون و ۵۰۰ هزار تن انواع محصولات کشاورزی و دامی شامل ۸۵ گونه محصول زراعی و باغی با کیفیت مطلوب از مهمترین نقاط کشاورزی کشور محسوب می شود.
سعید برخوری افزود: این منطقه با ۲۴۲ هزار هکتار و ۲۹ درصد سطح زیر کشت و حدود ۶۷ درصد از کل تولید محصولات کشاورزی و دامی استان و حدود چهار درصد از تولید کشور را به خود اختصاص داده و به تنهایی در ۱۰ محصول کشاورز رتبه اول تا سوم تولید و سطح زیرکشت کشور را دارد.
وی تصریح کرد: کمآبی و افت آب های سطحی و زیرسطحی در جنوب کرمان که به عنوان یکی از معضلات کشاورزی محسوب می شود اکنون با استفاده از راهکارهای علمی و کاربردی جهت استفاده بهینه از منابع آب و توسعه سامانه های آبیاری تحت فشار ۷۵ هزار هکتار از اراضی جنوب کرمان به این سیستم مجهز شدهاند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان با اشاره به توسعه کشت های گلخانه ای بیان کرد: توسعه گلخانه های جنوب از یک هزار و ۲۸۰ هکتار در سال ۹۲ به ۲ هزار و ۵۰۰ هکتار رسیده است که در این بخش ۲۰۰ درصد شاهد رشد هستیم.
وی ادامه داد: با توسعه و بهره برداری از کشت های گلخانه ای در منطقه جنوب کرمان، کارایی مصرف آب در این بخش از ۲.۱ به ۳.۷۴ مترمکعب افزایش پیدا کرده است.
برخوری با اشاره به استقبال سرمایه گذاران از طرح های گلخانه ای اظهار داشت: مجتمع گلخانه ای موسسه ملل در شهرستان رودبار جنوب، مجتمع گلخانه ای تپه قوچان، در شهرستان جیرفت و مجتمع گلخانه ای شهر منوجان با مجموع اعتبار ۱۲۸ میلیارد تومان در سال جاری به بهره برداری می رسند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان گفت: تا سال ۱۳۹۲ حدود ۸۹هزار هکتار از اراضی این استان به سیستم های آبیاری نوین مجهز شده بود که با اقدامات انجام گرفته اکنون این میزان با رشد ۶۸درصدی به ۱۵۰هزار هکتار رسیده است.
سعیدی افزود: اجرای بیش از پنج هزار هکتار آبیاری تیپ در مزارع برای نخستین مرتبه در استان کرمان، پروژه توسعه آبیاری میکروتیپ در مزارع، تغییر الگوی کشت و افزایش بهره وری در واحد سطح، تدوین و اجرای برنامه پنج ساله کاشت سطح زیرکشت محصولات با نیاز آبی بالا و جایگزینی با محصولات کم آب و اقتصادی مانند زعفران، گل محمدی، زرشک و عناب از اقدامات انجام شده برای کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان با اشاره به روند مکانیزه کردن کشاورزی در استان تاکید کرد: اقدامات خوبی در زمینه مکانیزاسیون بخش کشاورزی در استان کرمان انجام شده به طوری که ضریب مکانیزاسیون با ورود بیش از سه هزار تراکتور و کمباین به این استان از ۹ دهم اسب بخار به ۱.۶۶ درصد افزایش پیدا کرده است.
وی بیان کرد: تاکنون بیش از ۱۷ هزار دنباله بند و ادوات کشاورزی وارد استان کرمان شده که ضریب مکانیزاسیون از ۴۸ درصد به ۶۷ درصد افزایش یافته که اقدام بسیار خوبی در زمینه افزایش بهره وری، کاهش هزینه ها و افزایش درآمد کشاورزان و باغداران است.
سعیدی با اشاره به اینکه ۴۰ میلیارد تومان تسهیلات طی سه سال گذشته برای خرید تراکتور به کشاورزان استان کرمان پرداخت شده است گفت: یکی از مشکلات ما تحویل ندادن تراکتور بود که در این زمینه مذاکراتی انجام شده و مشکل در حال رفع است.
وی افزود: در زمینه مکانیزاسیون کشاورزی ۶۰ میلیارد تومان تسهیلات تصویب شده بود که با افزایش این مقدار، ۷۵ میلیارد تومان معادل ۱۳۵ درصد تسهیلات در سال ۹۹ پرداخت شده است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی جنوب کرمان گفت: جنوب استان با استفاده از راهکارهای علمی و کاربردی جهت استفاده بهینه از منابع آب و توسعه سامانه های آبیاری تحت فشار ۷۵ هزار هکتار از اراضی جنوب کرمان به این سیستم مجهز شدهاند.
وی با اشاره به کشت گلخانه ای انواع محصولات در جنوب کرمان بیان کرد: توسعه گلخانه های جنوب ازیک هزار و ۲۸۰ هکتار در سال ۹۲ به ۲ هزار و ۵۰۰ هکتار رسیده است که در این بخش ۲۰۰ درصد شاهد رشد هستیم .
برخوری ادامه داد: با طرح های اجرا شده در حوزه سیستم های آبیاری نوین و تحت فشار در اراضی کشاورزی جنوب استان کرمان، کارایی مصرف آب از ۲.۱ به ۳.۷۴ مترمکعب افزایش پیدا کرده است.
وی اظهار داشت: در طی هشت سال فعالیت دولت تدبیر و امید توسعه آبیاری تحت فشار از ۴۶ هزار و ۲۲۶ هکتار به ۸۵ هزار و ۴۰۰ هکتار رشد دارد و ضریب مکانیزاسیون از ۰.۸۵ اسب بخار به ۱.۶۷ اسب بخار افزایش داشته است.در دهه های اخیر، به دلیل بحران آب، اتخاذ سیاست های نو در زمینه مدیریت تقاضای آب از اهمیت زیادی برخوردار شده است. آب مهم ترین عامل در توسعه اقتصادی کشورها و مهم ترین عامل محدود کننده کشور به شمار می رود. هدف پژوهش حاضر ارزیابی آثار سیاست های کاهش میزان آب آبیاری در دسترس و افزایش قیمت آب بر الگوی کشت منطقه است. داده های مورد بررسی با استفاده از تکمیل ۲۵۰ پرسش نامه و جمع آوری اطلاعات از سازمان جهاد کشاورزی و سازمان مطالعات آب استان در سال ۱۳۸۹ به دست آمد. روش مورد استفاده، برنامه ریزی ریاضی مثبت تصحیح شده است. با استفاده از این روش سیاست های مورد بررسی در سه حالت بدون کم آبیاری، با کم آبیاری ۵% و ۱۰% اعمال شد و تغییرات الگوی کشت مزارع نمونه در استان کرمان بررسی شد.
سیاست های کاهش آب دردسترس به میزان ۵، ۱۰، ۱۵ و ۲۵ درصد و افزایش قیمت به میزان ۵، ۱۰، ۱۵، ۲۰ و ۳۰ درصد اعمال شد. نتایج نشان داد که در سناریوهای افزایش قیمت، در هر سه گروه مزارع بزرگ، متوسط و کوچک، روند افزایشی سطح زیر کشت در حالات کم آبیاری قابل مشاهده است. سناریو های کاهش آب دردسترس تا میزان ۱۵% باعث افزایش سطح زیرکشت محصولات کم آبیاری شده است.
با کاهش بیشتر آب دردسترس به میزان ۲۵ درصد، سطح زیر کشت کاهش چشمگیری می یابد و این سطح زیرکشت اندک به شرایط آبیاری کامل اختصاص داده می شود به جز مزارع کوچک که در شرایط کاهش آب دردسترس ۲۵ درصدی آب آبیاری هنوز مقداری از سطح زیر کشت خود را به کشت کم آبیاری اختصاص داده اند. افزایش سطح زیرکشت کم آبیاری به صورت نسبی بوده و به صورت مطلق کاهش یافته است.
ازمهم ترین محصولات کشاورزی این استان می توان گندم، جو، سیب زمینی، پسته، حنا، وسمه، زیره، پنبه و چغندر قند را نام برد. درکرمان انواع محصولات سردسیری شامل گردو، بادام، گلابی، هلو، آلبالو، آلو، گیلاس و سیب درختی و هم چنین محصولاتی از قبیل مرکبات (پرتقال، لیمو شیرین، لیمو ترش، نارنگی، نارنج و گریپ فروت) و خرما تولید می شود.
این گونه محصولات در مناطق بم، جیرفت، شهداد و در جنوب خاوری شهرستان بافت کشت می شوند.مرکبات شهداد مرغوبیت خاص وشهرت خوبی در ایران دارند.از استان کرمان بیش از ۹۵ درصد محصول پسته ایران به دست می آید و این استان بیش از ۸۷/۵ درصد از باغات پسته کشور را به خود اختصاص داده است.
در میان شهرستان های استان کرمان که باغ پسته دارند، رفسنجان با بیش از ۷۰ درصد کل تولید پسته و تعداد باغ پسته، رتبه اول را دارا ست. دام پروری به سه روش روستایی، عشایری و صنعتی صورت می گیرد.