انواع فرم های قضایی
عدم آگاهی درباره وجه تمایز و تفاوت میان فرمهای قضایی، سبب می‌شود که در بسیاری از اوقات، افراد بدون داشتن اطلاعات کامل و دقیق، دست به تنظیم و نگارش فرمهای قضایی زنند و اغلب دچار شکست‌های زیادی شوند که می‌تواند سرنوشت آنها را تغییر دهد و مشکلات زیادی را برای آن ها به همراه بیاورد.
فرمهای قضایی، فرمهای استانداردی هستند که توسط دادگاه‌ها، دفاتر قضایی و سایر مراجع قضایی به کار می‌روند. این فرم‌ها شامل اطلاعات مختلفی هستند که برای مقاصد مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. فرم های قضایی و حقوقی با توجه به کارکردشان، قوانین و مرجع رسیدگی کننده به دسته بندی های متفاوتی تقسیم می شوند.
هر کدام از انواع فرمهای قضایی، مقررات و احکام خاص خود را داشته و می بایست به نحوه ویژه‌ای تنظیم گردد. در این مقاله که توسط کارشناسان مجموعه وکیل باشی نگاشته شده است، قصد داریم برای شما از انواع فرم های حقوقی و قضایی سخن گفته و نکات مهم تنظیم آنها را بیان داریم. پس تا انتها با ما همراه باشید.
فرم های قضایی به چند نوع تقسیم می شوند؟
اوراق قضایی، از مهمترین ارکان پرونده‌های حقوقی و کیفری هستند و تقریباً هیچ دعوای حقوقی و کیفری بدون استفاده از نمونه فرمهای دادگستری جریان پیدا نخواهد کرد.
همانطور که پیشتر گفته شد، فرمهای قضایی به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند، از مهمترین انواع فرم قضایی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
● دادخواست:
دادخواست به معنای درخواست رسمی و قانونی از طرف فرد یا اشخاص حقوقی به دادگاه یا مرجع قضایی برای حل و فصل در مسائل حقوقی و شروع فرایند اقامه دعوی است.
افراد و سازمان‌ها {اشخاص حقوقی} می‌توانند از دادخواست استفاده کنند تا درباره‌ی دعاوی مربوط به قراردادها، اموال، املاک، ارث و وصیت، چک، اوراق بهادار و غیره درخواست رسیدگی کنند. دادخواست به عنوان یک ابزار حقوقی، برای حل اختلافات بین افراد و حل و فصل در مسائل قانونی بسیار مهم است.
● شکواییه:
شکواییه یا شکایت نامه، به معنای اعلام نارضایتی و شکایت از یک اقدام یا رفتار نامناسب و ناقص است که در قانون به عنوان جرم شناخته شده است. در حقوق، شکایت‌نامه یا شکواییه، به معنای ارائه شکایت به دادگاه یا مرجع قضایی برای حل و فصل در یک اختلاف حقوقی است.
افراد و سازمان‌ها {اشخاص حقوقی} می‌توانند با استفاده از شکواییه به دادگاه یا مرجع قضایی درخواست حل و فصل در جرایم واقع شده نظیر سرقت، ضرب و شتم، مزاحمت و …. برخلاف دادخواست، فرم شکواییه ممکن است به صورت نوشتاری یا شفاهی ارائه شود و نیازی به پرداخت هزینه‌های دادرسی ندارد.
● استشهادیه:
استشهادیه یا شهادت‌نامه به معنای شهادت کتبی یا بیانیه‌ای است که شخص در آن به رویدادها و اتفاقاتی که شاهد یا عامل آن بوده‌است، گزارش می‌دهد. استشهادیه در قضایا و پرونده‌های حقوقی به‌عنوان شاهد مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع، شاهدان و شخصی که شاهد رویدادهایی بوده‌اند ممکن است از این روش برای تأیید واقعیت یا عدم واقعیت مواردی که قضات و دادگاه‌ها به آن نیاز دارند، استفاده کنند.
در بسیاری از موارد، استشهادیه به‌عنوان یک شواهد نوشتاری از سوی شاهدان یا طرفین در پرونده به دادگاه تقدیم می‌شود. استشهادیه ممکن است شامل جزئیاتی درباره واقعیت‌هایی که به آن اشاره می‌شود، شرایط حضور در مکان مورد نظر، شرایط مشاهده واقعه و دیدار افرادی که در آن حضور داشتند و دیگر جزئیات مربوط به رویداد باشد. بهتر است بدانید، استشهادیه دلیل محسوب نمی‌شود و جز امارات قضایی است به این معنا که ارزش شهادت نامه با توجه به نظر قاضی ارزیابی می‌گردد.
● اظهارنامه:
به طور کلی اظهارنامه یکی از راه‌هایی است که قانون‌گذار ایجاد کرده است تا فرد بتواند از این طریق، حق خود را مطالبه نماید. کاربرد اظهارنامه از این جهت است که اغلب اوقات، اظهار شونده به محض دریافت اظهارنامه، اقدام به انجام تعهد خویش میکند و بدین نحو، فرستنده اظهارنامه ناچار به اقامه دعوی در مراجع قضایی و صرف زمان و هزینه نخواهد بود. برای ارسال اظهارنامه مراحلی وجود دارد که باید طی گردد، این فرایند به شرح زیر است:
- احراز هویت فرد توسط مسئول قضائی
- در صورت تقدیم اظهارنامه به وسیله دیگری، احراز هویت نماینده قانونی وی و پیوست گواهی احراز هویت وی به اظهارنامه
- الصاق تمبر بر روی فرم اظهارنامه
- تنظیم اظهارنامه و ضمائم آن در ۳ نسخه
- تسلیم مدارک مورد نیاز جهت الصاق به اظهارنامه
در نهایت باید گفت که در اظهارنامه می‌بایست نکاتی رعایت شود؛ به طور مثال، مشتمل بر توهین و افترا و نظایر اینها نباشد. یا اینکه در تنظیم اظهارنامه دقت لازم بکار برده شود تا مشتمل بر اخبار به حقی به نفع طرف مقابل نباشد، و در آخر، در حد آنچه که ذی حق هستیم مطالبه حق کنیم و نه بیشتر از آن.
● لایحه دفاعیه:
از سوی دیگر، لایحه دفاعیه، سندی است که در پاسخ به دادخواست حقوقی به دادگاه ارائه می‌شود تا دلایل، حجت‌ها و شواهدی را که به دفاع از متهم یا مدعی ارائه می‌دهد، به دادگاه ارائه دهد. به عبارت دیگر، لایحه دفاعیه از سوی دفاع کننده در پاسخ به شکایت قضایی ارائه می‌شود.
بنابراین، تفاوت اصلی بین دادخواست حقوقی و لایحه دفاعیه در این است که دادخواست حقوقی شامل شکایتی است که توسط طرف خواهان در دادگاه ارائه می‌شود، در حالی که لایحه دفاعیه شامل پاسخی است که توسط دفاع کننده به شکایت قضایی در دادگاه تقدیم می‌گردد.
جمع بندی:
همانگونه که مطالعه نمودید، در این مقاله تلاش کردیم شما را با فرم های قضایی و انواع آن آشنا سازیم. در نهایت باید بیان کرد که تنظیم انواع فرم های قضایی، نیاز به تخصص و مهارت بالا دارد. از این رو به شما توصیه می‌کنیم به عنوان هر یک از طرفین دعوی، تدوین و نگارش انواع فرم قضایی مورد نظر خود را به وکلای متخصص در این زمینه بسپارید تا بدین نحو از حقوق خود بتوانید به بهترین نحو دفاع کرده و پیروزیتان را تضمین نمایید.
