مهم ترین اسید در صنعت کشاورزی

بررسی نقش اسید سولفوریک در کشاورزی

اسیدسولفوریک یکی از محصولات بسیار مهم و استراتژیک در صنعت کشاورزی است. از بنیادی ترین بخش کشاورزی که قطعا خاک می باشد، سولفوریک اثرگذار است تا حتی برگ های روییده گیاهان. در این مقاله قصد داریم به تفصیل به شرح نقش این اسید بپردازیم.

نقش اسید سولفوریک در خاک کشاورزی

مشکل اصلی خاک های شور و قلیا مربوط به سدیم چسبیده به سطح ذرات کلوییدی خاک است. واکنش اسید سولفوریک با آهک موجود در خاک تشکیل سولفات کلسیم آبدار یا همان گچ کشاورزی می‌باشد. کلسیم حاصل از انحلال گچ جایگزین سدیم چسبیده به سطح ذرات خاک می شود.

واکنش های شیمیایی سولفوریک در خاک

سدیم آزاد شده که وارد محلول خاک شده است با آنیون سولفات آزاد شده از سولفات کلسیم نمک محلول سولفات سدیم را می‌سازد. همراه با آب آبیاری سدیم آزاد شده شسته شده و به تدریج از دسترس ریشه گیاه خارج می‌گردد. میزان اسید مورد نیاز برای اصلاح یک هکتار خاک بسته به هدفی که داریم و نوع و میزان مشکل متغیر است.

از کجا اسید سولفوریک کشاورزی تهیه کنیم؟

برای تهیه این اسید می توانید به راحتی و کمترین اتلاف وقت، هر کجای کشور که هستید به راحتی با اتصال به اینترنت از طریق فروشگاه اینترنتی مواد شیمیایی اقدام به خرید اسید سولفوریک کشاورزی کنید. همچنین می توانید با برقراری تماس تلفنی از مشاوره های قبل از فروش استفاده کنید و با اطمینان خاطر کامل اقدام به خرید کنید و محصول خود را در محل مورد نظر تحویل بگیرید.

خاک مبتلا به شوری خطرناک

به عنوان مثال خاک مبتلا به شوری از نوع سدیم با خاکی که شوری و قلیاییت آن از نوع منیزیمی است متقاوت می‌باشد. متاسفانه علی رغم بزرگی معضل قلیاییت منیزیمی در آنالیزها و ارزیابی ها فقط به سدیم و خطرات آن توجه می‌گردد. شاخص خطر منیزیم چند برابر سدیم است.

کاتیون منیزیم دارای دو بار مثبت بوده و شعاع کریستاله آن نسبت به سدیم کوچکتر می‌باشد. دانسیته بالای بار مثبت در مورد کاتیون منیزیم موجب افزایش شعاع هیدراته آن در محلول خاک و به تبع آن انهدام بیشتر خاک دانه ها و ساختمان خاک می‌گردد.

بعد از اضافه کردن اسید سولفوریک به خاک چه اتفاقی می افتد؟

اسید سولفوریک اضافه شده به خاک بلافاصله با آهک های موجود در خاک واکنش داده و خنثی میشود. واکنش اسید سولفوریک با کربنات­ های موجود در خاک عمدتا منجر به تولید سولفات کلسیم آبدار (گچ کشاورزی) و به مقدار خیلی کمتری سولفات منیزیم و سولفات مضاعف کلسیم و منیزیم می شود. به دلیل سریع بودن واکنش فوق الذکر (خنثی شدن اسید سولفوریک با آهک) اسید در خاک ماندگار نمی باشد که قادر به خسارت به ریشه گیاه بشود و همچنین اقتصادی ترین راه برای اصلاح خصوصیات نامطلوب یک خاک رسی استفاده از اسید سولفوریک است.

خلوص اسید سولفوریک کشاورزی باید چند درصد باشد؟

سولفوریک مخصوص کشاورزی باید حتما اسید سولفوریک ۹۸ درصد باشد. چرا که این نوع اسید با درصدهای مختلفی همچون ۵۰ و ۳۵ درصد نیز در بازار خرید و فروش می شود، ولی بالاترین خلوص آن ۹۸ درصد می باشد که مخصوص کشاورزی نیز است و حتما باید برای اثرگذاری حداکثری با همین خلوص ذکر شده خریداری شود.

اثرگذاری اسید سولفوریک در خاک کشاورزی

• کاهش میزان قلیائیتPHخاک وآب
• اصلاح شوری خاک
• بهبود وضعیت تهویه در خاکهای رسی
• قابلیت تشکیل سولفات‌های آلی در خاک و آب

اثرگذاری مطلوب اسید سولفوریک در خاک کشاورزی چه زمانی است؟

از نظر زمان مصرف اسید سولفوریک هیچ محدودیت زمانی وجود ندارد. درتمام طول سال می توان از اسید سولفوریک برای اصلاح خاک استفاده کرد. البته چنانچه در طول زمستان که هوا خنک بوده و تبخیر هم کم است، اسید مورد استفاده قرار گیرد بهتر است.

دلیل این موضوع امکان انجام آبیاری سنگین تر در طول زمستان می‌باشد. از نظر خطر استفاده از اسید برای ریشه درخت در طول فصل رشد هیچ مشکلی در این رابطه وجود ندارد. معمولا میزان اسید سولفوریک توصیه شده به حدی است که واکنش pH آب آبیاری در نقطه انتهایی کرت بین ۵ تا ۵/۵ باشد. این محدودهpH هیچ خطری برای ریشه گیاه ایجاد نمی‌کند.

بطور طبیعی pH محلول خاک در ریزوسفر کمتر و بعبارتی اسیدی تر از مقدارpH توصیه شده می‌باشد( منظور از ریزوسفر محدوده خاکی اطراف ریشه گیاه است که به هر طریقی متاثر از فعالیت ریشه بوده و جمعیت میکروارگانیسم ها در این محدوده بیشتراز نقاط با فاصله زیادتراز ریشه می‌باشد). دلیل اسیدی بودن واکنش یا pH خاک اطراف ریشه گیاه تولید گاز دی اکسید کربن در اثر تنفس ریشه می‌باشد.

گاز دی‌اکسید کربن تولیدی با آب اطراف محیط ریشه واکنش داده و تولید اسید ضعیف اسیدکربنیک می‌کند. علاوه بر اثر اسیدکربنیک تولید شده درکاهش واکنش ریزوسفر، تعداد زیادی اسیدهای آلی به صورت ترشح از ریشه وارد محلول خاک اطراف ریشه می‌شوند. بنابراین خطر استفاده از اسید سولفوریک برای ریشه های گیاه در طول فصل رشد توجیه فنی ندارد.

نقش اسیدسولفوریک غلیظ در افزایش نفوذپذیری خاک‌های رسی و سنگین

یکی از عمده ترین مشکلات و محدودیت‌های خاک‌های رسی کند بودن نفوذپذیری این خاک‌ها نسبت به آب و حرکت هوا می‌باشد. در خیلی از خاک‌های رسی بعد از چندین روز از گذشت آبیاری باز هم خاک خیس بوده و اشباع از آب است. تجمع بلندمدت آب منجر به مختل شدن تهویه خاک شده و ریشه گیاه به واسطه نبود اکسیژن کافی دچار صدمه می‌گردد. میزان صدمه به ریشه در مورد گیاهانی مثل درخت پسته که ریشه آن نسبت به شرایط تهویه فوق العاده حساس است، شدیدتر می‌باشد. یکی از عمده‌ترین دلایلی که بهترین بافت خاک را برای احداث باغ پسته، بافت‌های متوسط متمایل به شنی عنوان کرده‌اند همین حساسیت ریشه درخت پسته نسبت به کمبود اکسیژن می‌باشد.

برای بالا‌بردن نفوذپذیری خاک‌های رسی نسبت به آب و بهبود شرایط تهویه در این خاک‌ها راه‌های مختلفی بیان شده است. متداول‌ترین راه، استفاده از شن برای اصلاح بافت خاک است که طی سال‌های اخیر شدیدا رواج پیدا کرده است. از نظر فنی و اقتصادی هیچ توجیهی برای اصلاح بافت خاک‌های رسی با استفاده از دادن شن به این خاک‌ها وجود ندارد.

همانطور که دیده می‌شود طی یک تا دو سال پس از اضافه کردن شن به خاک‌های رسی اثری از شن حتی در سطح خاک دیده نمی‌شود. شن اضافه شده در بین ذرات رس خاک گم می‌شود. از نظر تعریف بافت خاک به درصد نهایی ذرات معدنی تشکیل دهنده خاک شامل شن، سیلت یا لای اطلاق می‌گردد. تفاوت بین سه کلاس ذرات خاک یعنی شن، سیلت و رس فقط اندازه فیزیکی این ذرات است. در کل، خاک به ذرات کوچکتراز دو میلیمتر گفته می‌شود.

نتیجه گیری مقاله

سعی کرده ایم که مقاله ای کاربردی در خصوص کاربرده و نقش اساسی اسید سولفوریک در صنعت کشاورزی ارائه کنیم. شایان ذکر است که این اسید پایه و بسیار مهم در صنایع دیگر نیست بسیار مورد استفاده قرار می گیرد و از جمله مواد شیمیایی استراتژیک است که چند کارخانه بزرگ در کشور بطور مستمر مشغول تولید آن هستند.